Sürekli ayaktan periton diyalizi hastalarında peritoneal fibrozis gelişiminde kanser antijen 125, kollajen 3, bazik fibroblast büyüme faktörü, plazminojen aktivatör inhibitör 1 etkileri ve nitrik oksit (NO) etkileşimi

Abstract

S`> VII. ÖZET Sürekli ayaktan periton diyalizi uzun dönem uygulanabilecek bir tedavi yöntemi olup sıklıkla peritoneal fibrozisin neden olduğu ultrafiltrasyon yetersizliği sonucunda tedavi devam ettirilememektedir. Bu nedenle gelişebilecek fibrûzise erken tanı konulabilmesi ve olay reversibl iken önlemlerin alınabilmesiyle fibrozis engellenebilecek ve diyaliz etkinliği ve devamı sağlanabilecektir. * Bu çalışmada, hastalardan tedavinin 0-6. ayı ve 12. ay sonrasında alınan serum ve periton diyaliz sıvısında fibrozis patofizyolojisinde rol alan bFGF ve prokollajen III düzeyleri ile periton diyaliz sıvısındaki PAI-1 düzeyleri değerlendirilmiştir. Bu değerlerin dönemlere bağlı olarak değişimiyle, serum değerlerinin kontrol grubuyla karşılaştırılması yapılmıştır. Serum ve periton diyaliz sıvısında bFGF değerleri açısından fark saptanamamıştır. Benzer durum periton diyaliz sıvısında ölçülen PAI-1 için de geçerlidir. Bu da özellikle fibrozise neden olan fibrinolitik ve fibrogenetik dengenin hastalarımızda korunmakta olduğunu göstermektedir. Prokollajen III düzeyinin ise periton diyaliz sıvısında serumdan belirgin yüksek olduğu, peritonit sırasında bakılan düzeyin daha da arttığı saptanmıştır. Periton fizyolojisinde önemli rol alan mezotel hücrelerinin miktarını değerlendirmek amacıyla ölçülen CA125 düzeyleri ise periton zarında ikinci dönemde anlamlı olarak azalmış bulunmakta olup prokollajen 111 değeriyle birarada değerlendirildiğinde henüz ultrafiltrasyon miktarına yansımamakla birlikte hastalarda peritoneal fibrozisin minimal de olsa başlamış ve fibrozis nedeniyle mezotel hücrelerinin etkilenmiş olabileceğine dikkat çeker. Vazodilatasyona neden olarak efektif peritoneal yüzey alanında ve geçirgenlikte artışa neden olabilecek nitrat düzeyi açısından dönemler arasında fark bulunamamış ve uygulanan peritoneal eşitlenme testi ile de bu durum desteklenmiştir. Hiçbir hastada ultrafiltrasyon kaybının gözlenmemesi, fibrozisin başlamış olduğunu düşündüren önceki bulgularla birlikte henüz periton fonksiyonlarını etkileyecek düzeyde olmadığını ancak tedavi süresi kısa olan hastalarda ileri dönemlerde etkilenim olabileceğinden yakın izlem yapılması gerektiğini gösterir.