Subaraknoid kanama erken döneminde manyetik rezonans görüntüleme ile beyin omurilik sıvısı akımının değerlendirilmesi

Abstract

80 8. ÖZET: Amaç: SAK sonrası hidrosefali gelişimi önemli ve erken girişim gerektiren bir problemdir. Bu komplikasyonun teşhisi amacıyla noninvaziv bir yöntem olan MRG kullanılarak BOS dinamiği ve paterni değerlendirilmeye çalışıldı. Gereç ve Yöntem: Klinik olarak SAK şüphesi olan 12 hastaya (23-75 yaş) BBT uygulandı. 12 hasta ve 13 normal gönüllü (30-79 yaş) daha sonra BOS akımı incelemesi için MRG'ye alındı. Sine faz kontrast gradient eko sekansı uygulanarak aquaduktus orta kesiminden lümen uzun aksına tam dik aksİyel oblik kesitler alındı. VENC değeri 10cm/sn olarak uygulandı. Bulgular: SAK'lı hastalar ve normal gönüllüler arasında demografik özellikler açısından fark saptanmadı. Hastalarda en sık görülen klinik tablo bilinç düzeyindeki değişiklikler, baş ağrısı ve kusma idi. 1 1 hastanın BBT'sinde SAK'la uyumlu görünüm mevcuttu. Bir hastada BBT'de belirgin bulgu saptanmamasına rağmen kliniğinin SAK'ı kuvvetle düşündürmesi üzerine yapılan LP'sinde eritrositlere rastlandı ve çalışma grubuna dahil edildi. SAK'lı hastalar ve normal gönüllülerin akım çalışmaları öncelikle kalitatif (görsel) olarak değerlendirildi. Hepsinde aquaduktusta akım tespit edildi. Normal kişilerin akım grafikleri incelendiğinde akım paterninin bifazik ve sinüzoidal olduğu saptandı. Tümünde adequaduktusta BOS akımı sistolde kaudal (antegrad), diyastolde rostral (retrograd) yöne idi. Kantitatif değerlendirme de, bir kardiyak siklus boyunca kaudal ve rostrale doğru olan peak debi ve peak hızlar karşılaştınldığında, bunların hasta grubunda, normal gönüllülere göre istatistiksel öneme sahip olarak daha yüksek olduğu tespit edildi. SAK' a ilaveten subdural kanaması da olan bir hastanın kantitatif BOS akım değerleri, diğerlerinden aşın derecede yüksek bulunduğundan istatistiki analize dahil edilmedi. Sonuç: Hastaların şanta gereksinimleri olup olmadığını belirleyebilecek akım paterni kriterlerinin tespiti açısından bu çalışma, bu aşamada bir basamak teşkil etmektedir. 80

81 ABSTRACT purpose: Hydrocephalus following SAH is a common and serious complication that necessitates urgent intervention. In order to accomplish the early diagnosis of this pathology we studied the MRI findings of CSF flow dynamics and patterns following SAH was performed. Material and Method: Twelve patients with clinically and radiologicaly proven SAH were examined by MRI for the CSF flow dynamics and patterns. The control group of 13 volunteers were also examined with the same method. The axial oblique sections of the central aquaductal region were obtained with the VENC: 10 cm/sec. For the quantitative evaluation, the peak velocity and the flow in a cardiac cycle were measured by using flow analysis software. The most common presenting symptoms of the SAH were alterations in consciousness, headache and vomiting. The CT scan showed SAH in 11 of 12 patients. The remaining patient had no obvious sign of SAH in the CT examination. Following the detection of SAH at LP, this patient was also included to the study group. First of all, the CSF flow studies of both groups were evaluated qualitatively. Aquaductal flow was observed in both patient and control group.The flow graphics of control group revelaed sinusoidal and biphasic pattern. Aqaductal flow was towards caudal (antegrad) in systol and rostral (retrograde) in diastole. In the quantitative evaluation, caudal peak velocity, rostral peak velocity, caudal peak flow, rostral peak flow of the SAH group were found to be significantly higher than the control group. Conclusion: CSF flow dynamics and pattherns by MRI seem to be a valuable technique to predict the hydrocephalus following SAH. 81