Kronik böbrek yetmezlikli hastalarda ambulatuvar kan basıncının, sol ventrikül hipertrofisinin ve sol diyastolik fonksiyonlarının değerlendirilmesi

Abstract

63 ÖZET Bu çalışma hemodiyaliz ile tedavi gören son dönem böbrek hastalarında ve diyaliz ihtiyacı olmayan hafif - orta derecede böbrek yetmezlikli hastalarda kan basıncı kontrolünün başarısının değerlendirilmesi, klinik kan basıncı ölçümlerinin 24 saatlik kan basıncınıyla ilişkisinin belirlenmesi, kan basıncı ile sol ventrikül hipertrofisinin ilişkisinin incelenmesi ve bu hastalardaki diyastolik kalp fonksiyonunun değerlendirilmesi amacıyla yapıldı. Çalışmaya 20 diyaliz hastası ve kontrol grubu olarak 20 hafif- orta derecede böbrek fonksiyon bozukluğu olan toplam 40 hasta alındı. Hastaların klinik ve ambulatuvar kan basıncı ölçüldü. Diyaliz ve kontrol grubunun klinik ve ambulatuvar kan basıncı ve nabız değerleri karşılaştırıldı ve korelasyonları incelendi, kan basıncının diurnal seyri ve kan basıncı yükü analiz edildi. Hastaların aldıkları antihipertansif ilaç tedavisi değerlendirildi ve karşılaştırıldı. Ekokardiyografiyle sol ventrikül sistolik ve diyastolik fonksiyonu ile sol ventrikül kütlesi değerlendirildi. Diyastolik fonksiyonun değerlerlendirilmesinde klasik metod olan mitral kapak seviyesinden ölçülen diyastolik akım indekslerinin yan ısı ra midventriküler diyastolik akım örnekleri de kullanıldı. Her iki grupta da kan basıncının sol ventrikül kütle indeksiyle ilişkisi araştırıldı. Sol ventrikül hipertrofisi olan ve olmayan hastaların diyastolik kalp fonksiyonları karşılaştırıldı. Diyaliz hastalarında diyaliz öncesi kan basıncının 24 saatlik kan basıncından yüksek olduğu, diyaliz sonrası kan basıncının ise 24 saatlik kan basıncından düşük olduğu görüldü. Bu grupta 24 saatlik sistolik kan basıncı en iyi diyaliz sonrası sistolik kan basıncıyla, 24 saatlik diyastolik kan basıncı da en iyi diyaliz sonrası diyastolik kan basıncıyla korelasyon göstermekteydi. Kontrol grubunda klinik kan basıncı 24 saatlik kan basıncından yüksek bulundu. Klinik kan basıncıyla 24 saatlik kan basıncı arasında korelasyon bulunmasına rağmen bu korelayon diyaliz grubundaki kadar iyi değildi. Bunun sebebi beyaz önlük hipertansiyonunun kontrol grubunda daha fazla64 görülmesiydi. Diyaliz grubunun kan basıncı ve kan basıncı yükü kontrol grubundan daha yüksekti. Diyaliz grubunda kan basıncı kontrolü sağlanabilmesi için çoklu ilaç kullanımının daha fazla olduğu görüldü. Diyaliz hastalarının %90'ında, kontrol grubunun %60'ında olmak üzere böbrek hastalarının çoğunda normal diurnal kan basıncı değişkenliğinin olmadığı gözlendi. Her iki grupta da klinik ve ambulatuvar nabız değerleri arasında fark yoktu, kalp hızının normal diurnal seyri de korunmuştu. Diyaliz grubunun %50'sinde ve kontrol grubunun %35'inde sol ventrikül hipertrofisi mevcuttu. SVKİ ile en iyi korelasyonu her iki grupta da ambulatuvar sistolik kan basıncı göstermekteydi. Ambulatuvar diyastolik kan basıncıyla SVKİ arasında korelasyon saptanmadı. Her iki grupta da sol ventrikül hipertrofisi olan hastaların ambulatuvar kan basıncının olmayanlardan daha yüksek olduğu gözlendi. Ambulatuvar kan basıncının tedavi kriteri olarak alınmasının kronik böbrek hastalarında sol ventrikül hipertrofisi gelişmesinin engellenmesinde daha başarılı olacağı sonucuna varıldı. Her iki grupta da sol ventrikül diyastolik disfbnksiyonuna ait bulgular mevcuttu. Sol ventrikül hipertrofisi olan hastalarda İVRT ve EDT daha yüksekti. Aynı zamanda bu hastaların midventriküler E/A ve E-VTI/A-VTI oranlan mitral kapak düzeyinde ölçülenden daha düşüktü. Bu bulgular kronik böbrek hastalarında diyastolik disfonksiyon gelişmesinde sol ventrikül hipertrofisi varlığının önemli rolü olduğu lehine yorumlandı. Çalışmamız ambulatuvar kan basıncı monitörizasyonunun kronik böbrek hastalarında kan basıncı kontrolü sağlanmasında ve hedef organ hasarının engellenmesinde önem taşıdığını ortaya koymaktadır. Verilerimize göre böbrek yetmezliği varlığında sol ventrikül hipertrofisi ve diyastolik disfönksiyonu sıklıkla görülmektedir. Bu çalışmayla ilk kez kronik böbrek yetmezi i ki i hastalarda diyastolik disfbnksiyonun değerlendirmesi için midventriküler diyastolik akım örnekleri kullanılmıştır.