Hemiplejik hastalarda pektoral refleks yayılımının elekrofizyolojik incelenmesi ve spastisite ile ilişkisi

Abstract

60 ÖZET Bu çalışmaya spastisitesi olan 30 gönüllü hemiplejik hasta alındı. Hemiplejik hastaların spastisite değerlendirmesinde modifıye Ashworth skalası, iyileşme evresi için Brunnstrom, özürlülük ve motor değerlendirme için FİM skalası ve Rivermead motor değerlendirme skoru kullanıldı. Spastik taraftaki pektoral refleksin yayılımıyla biseps braki, fleksör karpi ulnaris, triseps braki ve brakioradialis kaslarından elde edilen yanıtların süre, amplitüd ve alan ortalama değerlerinin dirsek fleksör ve ekstansör spastisite ile ilişkisi incelendi. Dirsek fleksör spastisite değerleri ile ekstansör (triseps braki ve brakioradyalis) kas yanıtlarının süreleri arasında anlamlı ilişki saptanıp, bu kas yanıtlarının amplitüd ve alan değerleri ile fleksör spastisite değeri arasındaki ilişki anlamlı bulunmamıştır. Ağır fleksör spastisitesi olan hastalarda, kas yanıtlarında sürenin daha da uzadığı, amplitüd ve alan değerlerinin arttığı gözlendi, fakat istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı. Yine ekstansör spastisite değerleri ile tüm kas yanıtlarının süre, amplitüd ve alan değerleri arasında ilişki anlamlı değildi. Brunnstrom iyileşme evresi ile FİM ve Rivermead motor değerlendirme skoru arasında pozitif korelasyon bulundu. Daha sonra hastaların dirsek fleksör ve ekstansör kaslarına 20 dk, tek seans elektrik stimulasyonu uyguladıktan sonra, tekrar refleks yayılımı ile seçilmiş olan kaslardan kaydedilen yanıtların süre, amplitüd ve alanları ölçülerek stimulasyonun spastisite ve elektrofizyolojik parametreler üzerine etkisi incelendi. Her iki yöndeki spastisite değerlerinde azalma saptanıp, sadece fleksör yöndeki azalma anlamlıydı. Stimulasyon sonrası, tüm kas yanıtlarının sürelerinde azalma ve alan değerlerinde artış olup, istatistiksel olarak anlamlı değildi. Spastisitede azalma olmasına karşın fleksör karpi ulnaris, triseps braki ve61 brakioradyalis kas yanıtlarının amplitüd değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir artış, biseps braki kas yanıtı amplitüdünde anlamlı olmayan minimal azalma saptandı. Spastisitenin kantitatif tayini ve elektrik stimulasyonunun spastisiteye etkisini göstermek amacıyla yapılan bu çalışmada, geniş segmentli (C5-T1) pektoral refleksin yayılımı kullanılarak elde edilen kas yanıtlarının, spastisitenin kantifîye edilmesine katkıda bulunamayacağı, ancak kalitatif değere sahip olduğu, diğer derin tendon refleksleri yayılımının kullanılmasının, spastisitenin kantifîye edilmesine yardımcı olup olamayacağının araştırmaya değer olduğu düşünüldü.

62 SUMMARY 30 hemiplegic patients with spasticity were included in this study. Spasticity was scaled according to modified Ashworth scale, recovery state was defined according to Brunnstrom scale, disability and motor assessment were realized using FTM scale and Rivermead mobility index. Irradiation of pectoral reflex on spastic upper extremity was investigated by electrophysiologic recordings obtained from biceps brachii, flexor carpi ulnaris (FCU), triceps brachii and brachioradialis muscles. The relationship between duration, amplitude and area values of averaged recordings and both flexor and extensor spasticity scores of the elbow was investigated. There was a significant relationship between duration of extensor muscles' (triceps brachii and brachioradialis) recordings and elbow flexor spasticity scores. On the other hand, there wasn't significant relationship between either amplitude or area values of extensor muscles' recordings and elbow flexor spasticity scores. In patients with severe flexor spasticity, duration, amplitude and areas of all muscles recordings were increased but the difference wasn't statistically significant. There wasn't any relationship between extensor spasticity scores and any of the electrophisiologic parameters (duration, amplitude and area) Positive correlation was found between Brunnstrom scales and both FIM and Rivermead motor assessment scores. After the single application of 20 minutes electrical stimulation to elbow flexor and extensor muscles, electrophysiological recordings were repeated from the choosen muscles and duration, amplitude and area of the recordings were measured. The effect of stimulation on elbow spasticity and electrophysiological parameters was investigated. Both flexor and extensor spasticity scores were decreased, but only the decrease in flexor spasticity was statistically significant. Durations were decreased and areas were increased after stimulation,63 but the changes were not statistically significant. Despite the decrease in spasticity scores, amplitudes of recordings from FCU, triceps brachii and brachioradialis muscles increased and the increase was statistically significant. Also amplitude of recordings from biceps brachii muscle was minimally decreased. The purpose of this study was to try an electrophysiological approach for quantification of spasticity and to evaluate the effect of the electrical stimulation on spasticity. It is concluded that the electrophysiologic recordings obtained by multiple segmented pectoral reflex (C5-T1) irradiation, were not useful for quantification of spasticity, but could be useful as a qualitative assessment tool for spasticity. It may be worth to investigate whether the use of irradiation of other deep tendon reflexes may contribute to quantification of spasticity or not.