Juglans regia L. ve türlerinin yapraklarının ayrışma süreçlerinin incelenmesi

Abstract

Karasal ekosistemlerde sonbaharda absisyona uğrayan yapraklar toprak üzerindeki ölü örtü tabakasınının büyük bir kısmını oluştururlar. Ölü örtü zamanla toprakta yer alan bakteri, mantar ve diğer canlılar tarafından ayrışmaya uğrar ve ekosistemlerde yer alan organik maddelerin ana kaynağını oluşturur. Ölü örtünün ayrışması, ekosistemler içerisindeki besin döngüsünü düzenleyen ve toprağın devamlılığını sağlayan önemli bir süreçtir. Ayrışmaya bağlı olarak ortaya çıkan karbon azot ve fosfor gibi organik maddelerin miktarları ekosistemlerin çeşitliliğini ve verimliliğini etkiler. Bu çalışmada, Populus nigra L. (Karakavak) ve Juglans regia L. (Adi Ceviz) türlerinde yaprakların ayrışma süreçleri incelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, yaprakların parçacık büyüklüğü, yaprakların bulunduğu zemindeki ölü örtü kalınlığı, yaprakların ayrıştığı toprak derinliği ve `home field effect` denilen ev sahibi olma avantajı da dikkate alınarak; bu faktörlerin ayrışmaya etkisi de belirlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışma, Türkiye'nin Orta Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Amasya İli'nin Suluova İlçesi'nde gerçekleştirilmiştir ve araştırmada materyal olarak senesens Populus nigra ve Juglans regia yaprakları kullanılmıştır. Yaprakların ayrışma sürecinin incelenmesi standart litter paketi metoduna göre yapılmıştır. Ayrışma süreci altı ay boyunca izlenmiştir. Ayrışan yaprak örneklerinde aylık olarak C, N ve P analizleri yapılmıştır. Sonuçlar, yaprakların parçacık boyutu, zemindeki ölü örtü kalınlığı ve toprağın derinliğinin ayrışma hızına etki ettiğini göstermiştir. Etkinin tipi ve derecesi ise türlere ve aylara göre değişmektedir. Ayrışan yaprak örneklerinde ölçülen C, N ve P konsantrasyonları aylık olarak önemli farklılıklar göstermiştir. Ancak, C, N ve P konsantrasyonlarında herhangi bir parametreye bağlı net bir trend saptanmamıştır. Populus nigra ve Juglans regia yaprakları, farklı alanda toplandıkları alandan daha hızlı ayrışmıştır. Bu çalışma ile ayrışma sürecinde ev sahibi olma avantajı teorisinin her tür ve her konum için geçerli olmadığı gösterilmiştir.

Leaves which are under abscission in autumn form most of the organic litter layer in terrestrial ecosystems. Litter is decomposed by bacteria, fungi and other organisms by time and form the main source of the organic matters in the ecosystems. Litter decomposition is an important process which regulates the food chain and continuity of the soil. The quantity of organic matters like carbon, nitrogen and phosphorus which is formed by the litter decomposition affects the ecosystem diversity and efficiency. In this study, leaf litter decomposition of Populus nigra and Juglans regia species are examined. Besides, the particle size of leaves, litter thickness on the ground, the depth of soil and home field effect are also examined by their contribution to decomposition process. This study is conducted in the Suluova of Amasya province which is located in the Black sea region of Turkey. Senesens Populus nigra L. (poplar) and Juglans regia L. (walnut) are used as materials in this study. The examination of decomposition rate is done by standard litter bag method. Decomposition of leaves were examined for six months. Carbon, nitrogen and phosphorus are analyzed in the decomposed leaf samples monthly. Results showed that, particle size of leaves, litter thickness on the ground and the depth of soil affected decomposition rate. Type and degree of effects were varied according to species. C, N and P concentrations in decomposing leaf litter differed according to months. But, a special trend based on any parameter wasn't determined for C, N and P concentration. Leaf litters of Populus nigra L. and Juglans regia decomposed faster in different area than the area where they were collected. By this study, it was indicated that home field advantage in decomposition is not valid for every species and space.