Febril nötropenik hastalarda bakteriyel infeksiyonların tanısal ve prognostik bir göstergesi olarak prokalsitoninin değerlendirilmesi

Abstract

Sitotoksik tedavi sonucu nötropeni gelişen kanser hastalarında infeksiyonlar en önemli morbidite ve mortalite nedenidir. Nötropeni nedeniyle inflamatuvar yanıtları da azalan bu hastalarda infeksiyonların tanısı güçtür. Ölümcül infeksiyonların yarıdan fazlasının bakterilerle ilişkili olması ve erken antibakteriyel tedavi uygulanmasının ölüm hızlarını belirgin olarak azalttığının bilinmesi nedeniyle, ampirik antibakteriyel tedavi standart bir yaklaşımdır. Ancak bu yaklaşımın direnç gelişimi, maliyet artışı ve toksisite gibi sorunlara yol açtığı bilinmektedir. Nötropenik hastalarda gelişen infeksiyonların tanısında, bilinen inflamatuvar parametrelerin değeri sınırlıdır. Bu nedenle ateşli nötropenik hastalarda bakteriyel infeksiyonların erken tanımlanabilmesi için, duyarlılık ve özgüllüğü yüksek yeni tanı yöntemlerine gereksinim vardır. Yeni bir inflamasyon göstergesi- olan prokalsitononin, bakteriyel infeksiyonların bakteriyel olmayan inflamasyondan ayırımında ve bakteriyel infeksiyonların erken tanısında yararlıdır. Ayrıca prokalsitonin serum düzeyleri infeksiyonların şiddeti ile de ilişkilidir. Bu çalışma, Ocak 2002 ile Mayıs 2003 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi hastanesi Hematoloji ve Onkoloji bilim dallarında maligniteleri nedeniyle yatırılıp kemoterapi uygulanan ve kemoterapi sonrasında febril nötropeni gelişen 37 hastada saptanan 40 febril nötropeni atağının incelenmesi ile gerçekleştirildi. Her atak için dört kan örneği alındı. Aynı kan örneğinde, PCT serum düzeyleri immünoluminometrik yöntemle, CRP serum düzeyleri nefelometrik yöntemle ölçüldü.Elde ettiğimiz sonuçlara göre PCT serum düzeyleri, nötropenik hastalarda gelişen klinik ya da mikrobiyolojik tanımlanmış infeksiyonların erken tanısında, ciddi infeksiyonların tanısında ve izleminde, tedaviye yanıtın ve prognozun değerlendirilmesinde yararlı gibi görünmektedir. Etken mikroorganizma türünün PCT düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkisi vardır ve en yüksek değerler gram negatif infeksiyonlarda saptanmıştır. Ayrıca bu hastalardaki infeksiyonların tanısında PCT, CRP'den daha üstündür.