Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının çevre kimliklerinin ve çevre dostu davranışlarının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı Ahi Evran, Erciyes ve Gazi Üniversitelerinin Eğitim Fakültelerinde öğrenim gören Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının çevre kimliklerinin ve çevre dostu davranışlarının belirlenmesidir. Ayrıca bu araştırma ile Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının çevre kimlikleri ile çevre dostu davranışları arasındaki ilişkinin ortaya konması ve Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının çevre kimlikleri, çevre dostu davranışları ve bu iki faktör arasındaki ilişkileri kullanılarak çevre koruma konusunda öğretmen eğitimi ile ilgili öngörü ve önerilerde bulunabilmek amaçlanmıştır. Araştırmada betimsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak Clayton (2003) tarafından geliştirilmiş olan Çevre Kimliği Ölçeği ile araştırmacılar tarafından geliştirilen Çevre Dostu Davranış Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi için yüzde, frekans, ortalama ve standart sapma gibi betimsel istatistikler (descriptive analysis) ile Faktör Analizi, Pearson Momentler Korelasyonu ve Yapısal Eşitlik Modeli gibi açıklayıcı istatistikler (inferential analysis) kullanılmıştır. Çalışmanın sonucuna göre Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının görece güçlü bir çevre kimliğine ve görece yüksek oranda çevre dostu davranışlara sahip oldukları söylenebilir. Bununla birlikte bu araştırmada çevre dostu davranışların yapılmasında `çevre kimliği' gibi inanç, bilgi, tutum ve davranışsal boyutları bütünsel olarak içine alan bir psikometrik faktörün etkili olduğuna dair önemli veriler elde edilmiştir. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

The purpose of this research is to determine the environmental identity and proenvironmental behaviours of students science teachers at the universities of Ahi Evran, Erciyes and Gazi. In addition, it was aimed to reveal the relations between environmental identity and proenvironmental behaviours and present assumptions and suggestions about teacher training in the case of environmental protection, based on these relations. The survey method was used in the present research. As data collection tools, environmental identity scale developed by Clayton (2003) and proenvironmental behaviour scale produced by researchers were made use of. For data analysis, both descriptive statistics such as mean, standard deviation and percentage and inferential statistics such as pearson moments correlation and structural equation modelling were utilized. The research showed that student science teachers in the sample possessed relatively strong environmental identities and that they presented proenvironmental behaviours frequently. In addition, it was found that the environmental identity including belief, knowledge, emotion, values and behavioral aspects was an crucial factor in behaving proenvironmentally. At the end of the research, various suggestions regarding teacher training and environmental education were made.