Rehberlik ve araştırma merkezlerinde çalışan rehber öğretmenlerin özel eğitimde rehberlik ve psikolojik danışmaya yönelik öz yeterlik algıları

Abstract

Bu araştırmada, rehberlik ve araştırma merkezlerinde çalışan rehber öğretmenlerin Özel Eğitimde Rehberlik ve Psikolojik Danışmaya Yönelik Öz Yeterlik Algıları çeşitli değişkenlere göre incelenmiştir. Rehber öğretmenlerin özel eğitimde öz yeterliklerinin çeşitli değişkenlere göre nasıl olduğunun araştırılması rehber öğretmen yetiştirme sistemine özel eğitim alanı açısından büyük katkısı olacağı düşünülmektedir.Araştırmadan elde edilen sonuçlarla, rehberlik ve araştırma merkezi müdürlüklerinde görev yapan rehber öğretmenlerin, özel eğitim alanında daha nitelikli olarak gelişmeleri sağlanabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada, öncelikle öz yeterlik kavramı tanımı ve önemi, öz yeterlik türleri ve öz yeterlik kavramı ile ilgili araçlar ve teorik alt yapı ortaya konulmuştur.Çalışma genel tarama modeli olarak gerçekleştirilmiştir. Literatür taramasında öz yeterlik kavramı, türleri, öz yeterliği etkileyen faktörler, özel eğitimde öz yeterlik kavramı, rehberlik ve araştırma merkezlerinin özel eğitimdeki yeri ve önemi, rehberlik ve araştırma merkezlerinde çalışan rehber öğretmenlerin özel eğitimde yerine getirmesi gereken rolleri, rehber öğretmen özel eğitim öz yeterlik ölçeği ve bu alanda yapılan araştırmalar ele alınmıştır. Kullanılan ölçme aracı; Bandura, (1982) tarafından ortaya atılan ve geliştirilen öz yeterlik kuramının Aksoy ve Diken, (2009) tarafından geçerliliği ve güvenirliliği tespit edilen ?Rehber Öğretmen Özel Eğitim Öz Yeterlik Ölçeğidir.? Bu ölçeğin uygulama bölümünde, rehberlik ve araştırma merkezlerinde görevli rehber öğretmenlerin özel eğitim öz yeterlikleri araştırılmıştır. Araştırma da veri toplama yöntemi olarak derecelendirme ölçeği seçilmiştir.Araştırmanın örneklemini 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı 35 ilde bulunan rehberlik araştırma merkezlerinde görev yapan 254 rehber öğretmen oluşturmaktadır. Rehberlik Araştırma Merkezlerinde çalışan rehber öğretmenlerin özel eğitim öz yeterlikleri cinsiyet, eğitim düzeyi, kıdem, mezun olunan bölüm ve ailesinde engelli bireyin olup olmaması gibi değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Rehberlik ve Araştırma Merkezi, Öz Yeterlik, Özel Eğitimde Öz Yeterlik, Rehber Öğretmen.

In this research, the self ? efficacy perceptions for guidance and psychological advice on special education of counselors working in guidance and research enters were examined according to the different variables. It is thought that determining how the counselors self efficacy on special education are according to different varlables has a big contribution on the system of special education field.The results of the searches are thought to make counselors working in guidance and research contres more qualified. In this study primarily the definition and the importance of self efficacy term, the types of self efficacy and the tools related with self efficacy and theoric infrastructure have been put forward.In general, the study was planned as a litarature revlew and descriptlve applled. In the literature revlew, the followings are discussed; self efficacy concept and in special educations, the importance of guidance and research center in special education, the roles needed to be performed by the counselors working in guidance and research center, self efficacy scale and the researches made in this field.The assesment instrument used is the guidance counselor special education self efficacy scale which was propared according to the theory of self efficacy developed by Bandura and whose Validity and reliability was determined by Aksoy and Diken.In the appliance port of this scale, the counselors, working in guidance and research centers, special education self efficacy was searched. In the study, grading scale was chosen as a method of data collection, the data goined was analysed in SPSS programme.The study was made in 2011 ? 2012 school year and consists of 254 counselors, working in guidance and research centers in 35 provinces.The counselors were examined in terms of some variables like; spesial education self efficacy average values, sex, education level, years of service graduating deportment and whather the counselors have disabled relatives or not.Key words: Counseling and research centers, self ? efficacy, self ? efficacy in special education, guidance counselor