Örgütsel bağlılığın bir yordayıcısı olarak kurum kültürü ve psikolojik dayanıklılık: Okulöncesi öğretmenleri üzerine bir çalışma

Abstract

Bu araştırmanın amacı okulöncesi kurumlarında görev yapan kadrolu ve sözleşmeli öğretmenlerin kurum kültürü algılarının ve psikolojik dayanıklılıklarının örgütsel bağlılığa etkisini araştırmaktır. Araştırmada genel tarama modelinin alt modeli olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından hazırlanan ?Kişisel Bilgi Formu?, Allen ve Meyer (1990) tarafından geliştirilen ?Örgütsel Bağlılık Ölçeği?, Şimşek (2003) tarafından geliştirilen ?Okul Kültürü Ölçeği? ve Friborg, Barlaug, Martinussen, Rosenvinge ve Hjemdal (2003) tarafından geliştirilen Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği? kullanılmıştır. Örgütsel Bağlılık Ölçeği duygusal bağlılık, normatif bağlılık ve devam bağlılığı olmak üzere üç alt boyuttan oluşmaktadır. Okul Kültürü Ölçeği, toplam 13 alt boyuttan oluşan bir ölçektir. Bu araştırmada, okul kültürü ölçeğinden alınan toplam puanlara göre öğretmenlerin kurum kültürü algıları değerlendirilmiştir. Yetişkinler için Psikolojik dayanıklılık ölçeği, kendilik algısı, gelecek algısı, sosyal yeterlilik, aile uyumu ve sosyal kaynaklar boyutlarından oluşmaktadır. Araştırmada psikolojik dayanıklılığın alt boyutlarından kendilik algısı, aile uyumu, sosyal yeterlilik ve sosyal kaynaklar alt boyutları ile kurum kültürü algısının duygusal bağlılığın anlamlı yordayıcıları olduğu, psikolojik dayanıklılık alt boyutlarından kendilik algısı, gelecek algısı, sosyal yeterlilik ve aile uyumu alt boyutlarının devam bağlılığının anlamlı yordayıcısı olduğu, kurum kültürü algısının ise devam bağlılığının anlamlı yordayıcısı olmadığı, psikolojik dayanıklılık alt boyutlarının normatif bağlılığın anlamlı yordayıcısı olmadığı, kurum kültürü algısının ise normatif bağlılığın anlamlı yordayıcısı olduğu sonucu bulunmuştur. Okulöncesi öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri, kurum kültürü algıları ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile diğer değişkenler açısından ortaya çıkan anlamlı farklılıklara yönelik önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Örgütsel bağlılık, kurum kültürü, psikolojik dayanıklılık

The aim of this study is to research the effect of preschool teachers? organizational culture perception and their resilience to organizational commitment. Relational survey method which is a sub method of survey method was used in the research. ?Personal Information Form? which was developed by the researcher, ?Organizational Commitment Questionnaire? (Allen&Meyer, 1990), ?School Culture Questionnaire? (Şimşek, 2003), ?Psychological Resilience Questionnaire for Adults? (Friborg, Barlaug, Martinussen, Rosenvinge & Hjemdal, 2003) were used in order to gather data. Organizational Commitement Questionnaire was constituted of three sub dimensions named affective commitment, normative commitment and continues commitment. School Culture Questionnaire was constituted of 36 items and 13 subdimensions. In this research it is accepted that when the scores taken from questionnaire increased, the teachers perceived school culture in a powerful way and when the scores decreased, the teachers perceived school culture in a fragile way. Psychological Resilience Questionnaire for Adults was constituted of self-perception, future perception, structural style, family harmony, social competence, social resources dimensions. In the research it was found that the subdimensions of psychological resilience named self perception, family harmony, social efficacy and social recources were significant predictors of organizational culture; self perception, future perception, social efficacy and family harmony subdimensions were significant predictors of continues commitment; organizational culture was not a significant predictor of continues commitment; the subdimensions of psychological resilience were not significant predictor of normative commitment and organizational commitment perception was a significant predictor of normative commitment. Recommendations were made about significant differences of other variables according to preschool teachers? organizational commitment levels and organizational culture perceptions and psychological resilience levels. Key Words: Organizational commitment, organizational culture, psychological resilience.