Kadınların yönetim kademelerinde ilerlemeleri önündeki engeller: Nitel bir analiz

Abstract

Bu araştırma Türkiye'de kadınların yönetim kademelerinde yükselmeleri önündeki engelleri bulmak amacıyla yapılmıştır. Bu doğrultuda araştırmada kadın yöneticilerden, Türk kadınlarının yönetim ve liderlik pozisyonlarında yükselmeleri önündeki engellerle ilgili görüşlerini ifade etmeleri istenmiştir. Hem kamu hem de özel sektörde çalışan, orta ve üst düzey yönetim kademelerindeki 12 kadın yöneticiyle görüşmeler yapılmıştır. Araştırma verileri uzman görüşleri doğrultusunda hazırlanan görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Görüşmeler betimsel analiz yöntemiyle incelenmiş ve analizler sonucunda kadınların yönetim kademelerinde ilerlemeleri önünde olumsuz cinsiyetçi kalıp yargılar ve muhafazakârlık gibi toplumsal; erkek ve kadın yöneticilerin önyargıları, beşeri sermaye eksikliği, iletişim ağlarına katılamama, astların tutumları, danışman eksikliği, örgüt politikaları ve örgüt iklimi gibi örgütsel ve son olarak çoklu rol üstlenme ve kişisel tercih ve algı gibi bireysel engeller olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmanın bulguları alan yazınla büyük ölçüde paralellik göstermekle birlikte, muhafazakârlığın da kadınların yönetim kademelerinde ilerlemeleri önünde engel olduğuna dair yeni bulgulara da ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kadın, yönetim, engeller, Türkiye.

This study aimed to find out the barriers to women managers' advancement in Turkey. In accordance with this goal, this study gave an opportunity to some women managers to express their ideas about what barriers prevent Turkish women from ascending up the managerial and leadership positions. The researcher interviewed and collected data from a sample of 12 women holding junior, middle, and senior level managerial and administrative positions in both public and private sector organizations. The data of the study was collected using an interview form constructed by the researcher with the guidance of experts in the field and analyzed through descriptive analysis. The study findings have pointed to a host of societal barriers as negative gender stereotyping and conservatism; organizational barriers as negative biases of men and women managers, lack of human resource, social networks and mentoring, negative attitudes of subordinates, organizational policies and climate; individual barriers as multiple life roles and individual perception and choice that prevent women from ascending up to managerial positions in Turkish cultural context. While our study findings have yielded evidence consistent with extant literature, our study participants also referred to some new themes such as the effect of conservatism on women's career choices. Key Words: Women, management, barriers, Turkey.