Üstün zekâlı ve normal zekâlı ortaokul öğrencilerinin problem çözme yaklaşımlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada üstün zekâlı ve normal zekâlı ortaokul öğrencilerinin rutin olmayan matematiksel problemleri çözerken uyguladıkları problem çözme yaklaşımları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 36 üstün zekâlı ve 36 normal zekâlı öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma, iki öğrenci grubunun rutin olmayan problemlerin çözümünde sergiledikleri düşünme süreçleri ve bu süreçte gösterdikleri benzerlik ve farklılıkların irdelenmesini amaçlayan nitel bir durum çalışmasıdır. Veri toplama aracı olarak katılımcılara 10 adet rutin olmayan problemden oluşan bir yazılı sınav uygulanmış daha sonra belirlenen 10 öğrenci (5 üstün zekâlı ve 5 normal zekâlı) ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Bu yolla elde edilen veriler içerik ve söylem analizi gibi nitel yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. İki öğrenci grubu, yapılan çözümlerin doğruluğu, gerçek yaşama uygunluğu, çözüm için kullanılan yaklaşım ve strateji çeşitliliği ve yaptıkları çözümü ifade etme yeteneği gibi değişkenler açısından karşılaştırılmıştır. Çalışmanın bulguları üstün zekâlı öğrencilerin normal zekâlı öğrencilere göre bütün problemlerin çözümlerinde daha başarılı olduğunu göstermektedir. Üstün zekâlı öğrenciler problemler için çözüm yaklaşımı ve strateji geliştirmede ve özgün çözümler üretmede normal zekâlı akranlarına göre daha başarılı olmuştur. Çalışmanın bulguları problem çözme stratejileri arasında bu stratejilerin gerektirdiği zihinsel yetenek açısından bir hiyerarşi olduğunu göstermektedir. Üstün zekâlı öğrenciler problemi basitleştirme gibi daha üst düzey stratejileri tercih ederken normal zekâlı öğrenciler denklem kurma ve deneme yanılma gibi stratejileri daha fazla tercih etmiştir.Anahtar kelimeler: Üstün zekâlı ve normal zekâlı öğrenciler, problem çözme stratejileri, rutin olmayan matematiksel problemler

This study investigates gifted and non-gifted middle school students' problem solving approaches in responding to non-routine problems. The study was carried out with the participation 36 gifted and 36 non-gifted students. The research employed a qualitative case study to delve into the students' thinking processes, and to understand similarities and differences between the two groups of students' capabilities in solving non-routine problems. A written exam, which includes 10 non-routine problems, was employed to the participants; then semi-structured interviews were carried out with 10 students (5 gifted and 5 non-gifted students). Data were analysed using qualitative methods that including content and discourse analysis. Gifted and non-gifted student groups were compared in terms of variables such as accuracy of solutions, their relevance to real life, kinds of approaches and strategies that they used, and students' abilities to express their ways of solutions. The results indicated that gifted students outperformed their counterparts in responding to all the problems used in this research. They were more successful than non-gifted students at using problem solving approaches and strategies. Gifted students were also more capable at producing authentic solutions for each problem. The research findings suggest that there is a hierarchy between the problem solving strategies in terms of cognitive demands that they requested. In this study, gifted students mostly preferred using cognitively demanding strategies, such as simplification of problem, while non-gifted students were inclined to use routine strategies including writing algebraic equations and trial and error. Key words: Gifted and non-gifted students, problem solving strategies, non-routine mathematical problems.