Maddenin tanecikli yapısıyla ilgili tezlerin yapısal ve niteliksel açıdan incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; kimyanın en temel konularından olan maddenin tanecikli yapısıyla ilgili tezleri yapısal ve niteliksel özellikleri açısından incelemektir. Ayrıca, bu konunun öğretilmesine yön vermelerinden dolayı tezlerin kaliteli olup olmadığını ortaya koyarak ve eksikliklerini tespit ederek gelecekteki fen ve kimya eğitimcilerine ışık tutmaktır. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın problemi, `Maddenin tanecikli yapısı konusunda yapılan ulusal yüksek lisans ve doktora tezlerinin fen eğitimine katkı sağlaması açısından yapısal (giriş, yöntem, bulgular, sonuç ve tartışma, kaynakça vb.) ve niteliksel (yazarın cinsiyeti, danışmanın unvanı, araştırmanın yapıldığı üniversite vb.) özellikleri ne düzeydedir?` şeklinde tanımlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yönteminin özelliklerine uygun olarak `durum çalışması` kullanılmıştır. Çalışmada 26 tane yüksek lisans tezi ve dört tane doktora tezi incelenmiştir. Tezleri incelemek amacıyla alan yazı taraması ve uzman görüşüne başvurularak `Maddenin Tanecikli Yapısı Tez İnceleme Formu (MaTİF)` hazırlanmıştır. Verilerin analizinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Ayrıca çalışmanın geçerlik ve güvenirlik çalışmaları hakkında bilgi verilmiştir. MaTİF'te yer alan yapısal özelliklerle ilgili maddelerden ve yapısal ve niteliksel özelliklere ait sorulardan elde edilen veriler ayrı ayrı başlıklar altında ele alınmıştır. Yapısal özelliklerle ilgili maddelerden elde edilen bulgular; tezlerin genel biçim özellikleri, giriş, yöntem, bulgular, sonuç tartışma, öneriler, kaynakça alt başlıklarında madde madde ele alınıp tablo ve şekillerle desteklenerek sunulmuştur. Örneğin, yapısal özelliklerle ilgili maddelerden yöntem bölümünde yer alan niçin o örneklemle veya çalışma grubuyla çalışıldığının belirtilme durumuyla ilgili incelenen tezlerden elde edilen veriler incelendiğinde, yüksek lisans tezlerinin 11 tanesinde niçin o çalışma grubuyla çalışıldığı belirtilmişken, 15 tanesinde ise belirtilmemiştir. İncelenen doktora tezlerinin tamamında, niçin o örneklemle veya çalışma grubuyla çalışıldığı belirtilmiştir. Araştırmanın sonuç bölümünde, incelenen tezlerin yapısal ve niteliksel özellikleri ne derecede taşıyıp taşımadığı elde edilen bulgular ışığında tartışılmıştır. Örneğin, niçin o örneklemle veya çalışma grubuyla çalışıldığının belirtilme durumuyla ilgili ulaşılan bulgular ışığında, yüksek lisans tez yazarlarının çoğunluğunun niçin o örneklemle çalıştıklarına dair bir gerekçe sunmadıkları, doktora tez yazarlarının ise tamamının bu gerekçelendirmeyi yaptığı sonucuna varılmıştır. Sonuçlar ayrıca benzerlikler ve farklılıklar noktasında karşılaştırılarak alan yazına dayalı tartışma yapılmıştır. Son olarak, bu çalışmanın bulguları veya sınırlılığı dikkate alınarak araştırmacılara ve eğitimcilere yönelik önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Maddenin Tanecikli Yapısı, Tez İnceleme/Değerlendirme, Fen Eğitimi, Kimya Eğitimi, Nitel Araştırma, Durum Çalışması

The aim of this study is to examine the theses related to the particulate nature of matter, which is one of the most basic topics of the chemistry, in terms of structural and qualitative characteristics. It is also to shed some light on the future science and chemistry educators by showing whether the theses are qualified because they lead to the teaching of particulate nature of matter and by identifying their deficiencies. In accordance with this purpose the research question of this study is defined as `What are the characteristics of structural (introductory, method, findings, conclusion, discussion, bibliography, etc.) and the characteristics of qualitative (author's gender, supervisor's title, university conducted research, etc.) of national master and doctoral dissertations on the particulate structure of the matter in terms of contribution to science education?` In the study, `case study design` was used in accordance with the qualifications of the qualitative research method. In the study, 26 master thesis and four doctorate thesis were examined. In order to examine the theses, `Particulate Nature of Matter Thesis Review Form` (MaTIF) was prepared by referring to the literature search and expert opinion. In the analysis of the data, descriptive analysis was used. In addition, information about the validity and reliability of the study was given. The data related to the structural characteristics in the MaTIF and the data obtained from the questions related to the structural and qualitative characteristics are handled separately under the headings. Findings obtained from items related to structural features were handled in the subheadings such as general form properties of theses, introduction, method, findings, result discussion, suggestions, bibliography with supporting table and figure. For example, when examining the data obtained from the theses examined about the reasons for working with the sample in the method section of the structural characteristics, 11 of the master theses were stated to be working with that study group and 15 were not mentioned. In addition, all of the doctoral theses examined have indicated why they are working with that sample. In the conclusion part of the research, it was discussed in the light of the findings whether the structural and qualitative characteristics of the theses studied are carried or not. For example, in the light of findings about the study of the sampling, the reason why most of the master thesis authors did not provide reasons for working with that sample, and the doctorate thesis writers made all this justification. In addition, the results were discussed in terms of similarities and differences in the literature. Finally, suggestions have been made to researchers and educators, taking into account the findings or limitations of this study.Keywords: Particulate Nature of Matter, Thesis Examination Form, Science Education, Chemistry Education, Qualitative Study, Case Study