Ortaokul Türkçe derslerinde eleştirel dinleme/izleme uygulamaları üzerine bir eylem araştırması

Abstract

Eleştirel dinleme/izleme çağımızda bireylere kazandırılması gereken en temel beceriler içerisinde yer almaktadır. Ortaokul seviyesinde başlatılacak eleştirel dinleme/izleme öğretimi düşünen ve sorgulayan bireyler yetiştirme adına önemli bir adım olacaktır. Öğrencilerin dinledikleri/izledikleri içeriklere yönelik eleştirel bir tutum sergilemeleri bu araştırmanın birincil hedefini oluşturmaktadır.Araştırmada eylem araştırması modeli kullanılmıştır. Alan yazın bağlamında eleştirel dinleme/izleme becerileri ve bu becerilere yönelik kazanımlar tespit edilmiştir. Bu beceri ve kazanımları gerçekleştirmeye yönelik dinleme/izleme içerikleri ve etkinlikler hazırlanarak bir paket program oluşturulmuştur. Paket programın uygulanmasına yönelik 10 haftalık bir öğretim süreci planlanmıştır. Uygulama haftada iki ders saati olarak Kayseri ili Talas ilçesinde bir ortaokulun 25 öğrenciden oluşan 7/F sınıfında gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak belirlenen öğrenci günlükleri, ders vidoları, öğrenci etkinlikleri, görüşme kayıtları ve araştırmacı günlüğü ile elde edilen nitel verilerin betimsel ve içerik analizi yapılmıştır. Öğrencilerin eleştirel dinleme/izleme yeterliklerini belirlemeye yönelik geliştirilen `Eleştirel Dinleme/İzleme Özyeterlik Ölçeği` ön test- son test uygulaması ile elde edilen verilerde t- testi yapılmıştır. Yapılandırılmış gözlem formu ile elde edilen verilerin ise yüzde (%) hesaplaması yapılmıştır.Elde edilen verilerin çözümlenmesi neticesinde öğrencilerin hedeflenen birçok kazanımı edindikleri, uygulama sürecinden memnun kaldıkları, uygulama derslerini diğer derslerden konu ve öğretim yöntemi yönünden özgün buldukları, edinilen becerileri günlük hayatta kullandıkları görülmüştür. Araştırma sürecinde belirlenen beceri ve kazanımlar yoluyla hazırlanan uygulama etkinliklerinin öğrencilerin eleştirel dinleme/izleme yeterliği kazanmalarında son derece yararlı olduğu sonucuna varılmıştır

Critical listening and monitoring are among the most basic skills that must be gained by the individuals in our age. The critical listening and monitoring teaching that is initiated at the secondary school level will be an important step in raising the questioner individuals. The primary goal of this research is to make students demonstrate a critical attitude towards the content that they are listening to and watching.In the research phase, an action research model was used. Critical listening/monitoring skills and acquirements for these skills have been identified in the body of literature. A package activity program was created by preparing listening/monitoring contents and activities to perform these skills and acquirements. A 10-week teaching period was planned for the implementation of the package program. The practice was conducted in 2 class hours per week in 7th grade class that consists of 25 students in a Secondary School in Talas district of Kayseri province.Descriptive and content analysis of qualitative data were made that was obtained from student logs, course videos, student activity papers, interview records and researcher log, which were determined as data collection tools. The `Critical Listening/ Monitoring Self-Efficacy Scale` was developed to determine the students' critical listening/ monitoring competencies and t-test on the data obtained by the pre-test post-test application were applied. The percentage (%) of the data obtained with the structured observation form was calculated.According to research results, it has been seen obviously that the students reached many of the course objectives, they were satisfied with the implementation process, they found the practice more authentic than other lessons in terms of teaching methods, and they used the acquired skills in their daily life. It was concluded that the application activities prepared with the skills and acquirements determined in the research processes were very beneficial for the students to gain critical listening/ monitoring competence.