İzmir ilinde alternatif üretim yöntemleri ile üretilmiş tarım ürünlerine yönelik tüketici davranışlarının analizi: Domates ve yumurta örneği

Abstract

Bu çalışmada, tüketicilerin alternatif tarımsal üretim yöntemlerine ilişkin bilgi düzeylerini, algılarını, farkındalıklarını ve tutumlarını belirlemek amaçlanmıştır. Ayrıca, tüketicilerin alternatif üretim yöntemlerine göre üretilmiş (konvansiyonel, organik, iyi tarım uygulamaları, yerel veya kafessiz) domates ve yumurta tercihleri ile bu tercihlerine yönelik ödeme istekliliğinin analizi hedeflenmiştir.Çalışmanın verilerini, İzmir ilinde, odak grup çalışması (22 katılımcı), anket yöntemi (151 tüketici) ve varsayıma dayalı olmayan seçim denemesi modelinden (302 gözlem) elde edilen veriler oluşturmaktadır. Tüketicilerin alternatif üretim yöntemleri farkındalığını belirlemek için iki değişkenli probit model kullanılmıştır. Tüketicilerin üretim yöntemlerine göre domates ve yumurta tercihlerini analiz ederken en iyi-en kötü analizi ile çoklu lojistik regresyon uygulanmıştır. Ayrıca üretim yöntemlerine göre domates ve yumurtaya ilişkin ödeme istekliliği analizinde probit yönteminden yararlanılmıştır.Çalışma sonuçları, tüketicilerin alternatif üretim yöntemlerini ayırt etmede zorluk çektiklerini göstermiştir. Ayrıca, tüketicilerin en çok organik domates ve organik yumurtayı tercih ettikleri belirlenmiştir. Tüketicilerin domates ve yumurta tercihlerine; yaş, meslek, eğitim durumu, gelir düzeyi ile ürün fiyatlarının etkili olduğu anlaşılmıştır. Tüketicilerin fiyat özelliği açısından en çok tercih ettiği iyi tarım uygulamaları yönteminin yaygınlaştırılması için tanıtım faaliyetlerinin arttırılması önerilmiştir. Seçim denemesi modeli sonuçlarına göre 2016 yılında tüketicilerin 1 kilogram domatese ödemeye istekli oldukları maksimum fiyat; organik için 5.99 TL, iyi tarım uygulamaları için 2.47 TL, yerel domates için 5.40 TL olarak bulunmuştur. Tüketicilerin 1 adet yumurtaya ödemeye istekli oldukları maksimum fiyatın ise organik için 1.21 TL, iyi tarım uygulamaları için 0.96.TL, kafessiz yumurta için 0.99 TL olduğu belirlenmiştir.

The aim of this study was to determine the level of knowledge, perceptions, awareness and attitudes of consumers about alternative agricultural production methods. It is also aimed to determine consumers' preferences towards tomato and egg produced according to alternative production methods (conventional, organic, good agricultural practice, local or free range) and the analysis of the willingness to pay for these preferences.The data of the study was obtained from focus group study (22 participants), survey method (151 consumers) and non-hypothetical (revealed) choice experiment model (302 observations) in Izmir province. Bivariate Probit model was used to determine consumers' awareness of alternative production methods in this study. Best-Worst analysis and Multinomial Logistic regression were used to analyze consumers' preferences tomato and egg with respect to their production methods. Probit method was also used in analyzing the willingness to pay for tomato and egg according to the production methods. The results of the study indicated that consumers have had difficulties to distinguish alternative production methods. Moreover, the results indicated that consumers mostly preferred organic tomato and organic egg. It was determined that age, occupation, education, income level and product prices effected tomato and egg preferences of consumers. It was suggested that promotional facilities should be increased in order to widespread good agricultural practices mostly preferred by consumers because of low price.According to the results of the choice experiment model in 2016, maximum price that a consumer willing to pay to 1 kilo of tomato was found as 5.99 TL for organic, 2.47 TL for good agricultural practices, 5.40 TL for local tomato. Maximum price that a consumer willing to pay per an egg was determined as 1.21 TL for organic, 0.96 TL. for good agricultural practices, 0.99 TL for free range egg.