Öğretmenlerin epistemolojik inançları ile öz-yeterlik algılarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı MEB'e bağlı farklı kademelerdeki okullarda görev yapan öğretmenlerin çeşitli değişkenlere göre epistemolojik inançları, öz-yeterlik algıları ve epistemolojik inançları ile öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın evrenini 2018-2019 eğitim öğretim yılında Mersin ilinde görev yapan öğretmenler, örneklemini ise farklı okul türlerinde çalışan ve farklı branşlardan oluşan 351 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla kişisel bilgi formu, epistemolojik inançları belirlemek amacıyla Karhan (2007) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan `Epistemolojik İnanç Ölçeği` ve Türkçeye uyarlaması Yılmaz, Köseoğlu, Gerçek ve Soran (2004) tarafından yapılan `Öğretmen Öz-yeterlik Ölçeği` kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22.0 istatistik paket programı kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin epistemolojik inanç ölçeğinin `Bilginin kaynağı uzmandır ve öğrenme yetenek işidir` alt boyutuna göre gelişmiş epistemolojik inanç taşıdıkları, `Öğrenme çabaya bağlı değildir` alt boyutuna göre güçlü bir inanç taşımadıkları ve `Bilgi tek ve kesindir` alt boyutuna göre gelişmemiş epistemolojik inançlara sahip oldukları belirlenmiştir. Öğretmenlerin epistemolojik inançlarının yaş, mesleki kıdem, okul türü, branş değişkenine göre farklılaştığı, cinsiyet, medeni durum ve eğitim durumuna göre farklılaşmadığı belirlenmiştir. Öğretmenlerin öz-yeterlik inançlarının ölçeğin `Başa Çıkma Davranışı` ve `Yenilikçi Davranış` alt boyutlarında yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Öz-yeterlik inancının yaş, mesleki kıdem, okul türü, branş, cinsiyet, eğitim durumu ve medeni duruma göre farklılaşmadığı belirlenmiştir. Öğretmenlerin epistemolojik inançları ile öz-yeterlik inançları arasındaki ilişki incelendiğinde epistemolojik inanç ölçeğinin `Bilginin Kaynağı Uzmandır ve Öğrenme Yetenek İşidir` alt boyutu ile öz-yeterlik inanç ölçeğinin `Başa Çıkma Davranışı` ve `Yenilikçi Davranış` alt boyutları arasında öğretmenlerin epistemolojik inançları sofistike hale geldikçe öz-yeterlik inançlarının da arttığı belirlenmiştir. Epistemolojik inanç ölçeğinin `Bilgi tek ve kesindir` üçüncü alt boyutu ile öz-yeterlik inanç ölçek ortalaması arasındaki ilişki incelendiğinde öğretmenlerin epistemolojik inançları gelişmemiş iken öz-yeterlik inançlarının yüksek olduğu belirlenmiştir.

Purpose of this research is investigating the self-efficacy perceptions, epistemological beliefs and relation between the self-efficacy perceptions and the epistemological beliefs of the teachers working within the Ministry of National Education at different level of schools. Universe of the research is determined as the teachers working in Mersin province during the 2018-2019 educational years. Sample of the research is constituted from 351 teachers working in different types of schools and branches. Data collection for determining epistemological beliefs is implemented via `Epistemological Belief Scale` which is adapted to the Turkish by Karhan (2007) and `Teachers Self-Efficacy Scale` adapted to the Turkish by Köseoğlu, Gerçek & Soran (2004). Additionally, a personal information form is also used. Data is analyzed by using SPSS 22.0 packaged program developed for statistical purposes. According to the research results, teachers have an advanced epistemological belief according to the `The source of the wisdom is the expert and learning is an issue of talent` sub-dimension of Epistemological Belief Scale. In turn, teachers don't have a strong belief according to the `Learning does not depend on effort` sub-dimension of Epistemological Belief Scale and they have a primitive epistemological belief according to the `Wisdom is unique and absolute` sub-dimension of the Epistemological Belief Scale. According to the research, epistemological believes of the teachers differentiate with respect to their age, professional seniority, type of school and branch variables, but, does not differentiate with respect to gender, marital status and educational status.It is concluded that self-efficacy beliefs of the teachers are at a high level concerning `handling behavior` and `innovative behavior` sub-dimensions of the scale. Self-efficacy belief does not differentiate with respect to their age, professional seniority, type of school, branch, gender, marital status and educational status.When the relation between the self-efficacy perceptions and the epistemological beliefs of the teachers is investigated, between the `The source of the wisdom is the expert and learning is an issue of talent` sub-dimension of the Epistemological Belief Scale and `handling behavior` sub-dimension of the Self-Efficacy Scale, it is indicated that when the epistemological beliefs of the teachers are more sophisticated, their self-efficacy beliefs are also augmented. When the relation between `Wisdom is unique and absolute` third sub-dimension of Epistemological Belief Scale and Self-Efficacy Scale average is investigated, it is concluded that while the epistemological beliefs of the teachers are not immature, self-efficacy beliefs of the teachers is found quite high.