Ortaokul Türkçe derslerinde öğrencilerin dinleme becerisinin geliştirilmesi ve gelişim durumlarının belirlenmesine yönelik bir eylem araştırması

Abstract

Türkçe Dersi Öğretim Programında yer alan temel dil becerilerinden biri olan dinleme becerisinin öğrencilere kazandırılmasına yönelik uygulamalarda eksiklikler olduğu düşüncesi temel alınarak yürütülen araştırmanın amacı; dinleme becerisinin gelişimini desteklemek ve gelişim durumunu belirlemeye çalışmaktır. Araştırma nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde eylem araştırması deseniyle yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, Kayseri merkezde yer alan bir ortaokulun 6. sınıfında eğitim gören 23 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmadaki veriler; öğrenci dokümanları, gözlem formaları, yarı yapılandırılmış görüşme formları, araştırmacı günlüğü ve öğrenci günlüğünden elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ve betimsel analiz yapılarak yorumlanmıştır. Ortaya çıkan temaların belirlenmesinde öncelikle tümevarımsal bir bakış açısıyla hareket edilmiştir, ardından araştırmada belli bir aşamaya ulaşınca hem tümevarımsal hem tümdengelimsel bir anlayış benimsenmiştir. Araştırma sonunda; dinleme öncesine yönelik kazanımlardaki eksikliklerin giderilmesinin, metne hazırlık uygulamalarının ayrıntılı olarak yapılmasının, dinleyiciden kaynaklı problemlerin hızlı çözümlenmesinin, geleneksel ve tamamlayıcı ölçme değerlendirme uygulamalarının etkili şekilde kullanımının önemi fark edilmiştir. Ayrıca dinleme metninin niteliğine göre dinleme sayısı, dinleme stili ve dinleme metninin sunuluş şeklinin belirlenmesinin; dinleme metni ve konusunun orijinal olmasının; dinleme metinlerinin, ses dosyalarının ve görsel destekli materyallerin nitelikli olmasının sürece etki ettiği ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Dinleme Becerisi, Dinleme Uygulamaları, Dinleme Becerisinin Gelişim Durumu, Eylem Araştırması

The purpose of the research which has been conducted on the base of the idea that there are lacking parts in the implementations intended to have students gain the listening skill which is one of the basis language skills in Turkish Lesson Teaching Program, is to promote the progress and to try to determine the development. In the research it's adopted the action research approach which is thought as appropriate for solution of the problem. The working group of the research are formed of the 23 students in 6th grade in a secondary school in the center of Kayseri. Data in the survey; documents of students, observation forms, semi structural interview forms, researcher's diary and the student's diary. The obtained data is interpreted through making content analysis and descriptive analysis. In the determination of the themes which appeared in the content analysis first the inductive perspective is used then as reaching a certain level through the research both inductive and deductive perspectives are adopted. In the end of the research, the importance of resolving the lacking parts in learning outcome before listening, being done the preparative implementations in detail, solving the problems originating from the audience, the use of traditional and supplementary assessment and evaluation efficiently have been noticed. Besides it is understood that according to the quality of the listening text, the number of listening, the style of listening and the style of the presentation of listening texts, the originality of listening text and theme being in a good conditions, listening text, voice files and, visual materials being qualified effect the process.Keywords: Listening Skill, Listening Practices, The Development of Listening Skill, Action Research