Tekstil sektöründe ve Çukurova bölgesinde kullanılan ihracat teşvikleri, geleceğe dönük beklentiler ve benzer uygulamaların AT ülkeleriyle karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, Türkiye'de uygulanmakta olan ihracatı teşvik tedbirleri 1980 öncesi ve sonrasında genel olarak incelenip, özellikle tekstil sektörü, Çukurova Bölgesi'nde uygulanmakta olan teşvikler açısından ele alınmıştır. 1980 sonrası serbest piyasa ekonomisine geçiş ve ekonomik istikrar tedbirleri çerçevesinde ve özellikle tekstil sektöründe kullanılan ihracat teşvikleri ve yeterliliğinin incelenmesinden sonra, AT'ndaki benzer uygulamalara yer verilmiştir, ülkemiz çıkışlı tekstil ve konfeksiyon ürünlerine kota ve damping vergileri ile kısıtlama getiren Topluluğun, özellikle tekstilde, sektöre! korumacılık önlemlerinin Türkiye ile kıyaslanamayacak boyutlara vardığını; ancak bunu, finansman kolaylığı, yaygın s i gor ta- garant i mekanizmaları ve eğitim, dış pazar araştırması gibi devletin hizmet teşvigi ile gerçekleştirdiğini görmekteyiz. Son bir kaç yılda sıfırlanarak kaldırılan vergi iadesi. DFÎF gibi parasal teşviklerin yerine, subvanse edildikleri gerekçesi ile damping soruşturmalarına yol açmayacak; ucuz. kredi ila finansman kolaylığı sağlanması ve rakip ülkelerde uygulanan, devletin hizmet teşviklerini uygulamaya koyması, bürokratik işlemlerin azaltılarak, yetkinin tek elde toplanması gereği üzerinde durulmuştur. Günümüz rekabet ortamında, ihracatçılarımızın kıyasıya mücadele ettikleri dış pazarlarda elde ettikleri pazar paylarını kaptırmamak ve eski teknolojilerini yenileyebilmek için, en azından rakip ülkelerdeki uygulamaları içeren kapsamlı bir teşvik sistemine olan ihtiyacımız vurgulanmaktadır. Çukurova Bölgesi'nde kurulu 28 tekstil firmasının temsilcileri ve üst düzey yöneticileri ile yapılan anketin değerlendirilmesi ve yorumu ile uygulamada karşılaşılan sorunlar, yetersizlikler ve sonuç kısmında da. yapılması gerekenlerle, beklentiler dile getirilmeye çalışılmıştır. i i i

ABSTRACT This research, started with the modest goal of examining the export promotion incentives applied in Turkey before and after 1980' s. Specially the textile industry had been examined from the point of view the incentives applied in the Çukurova Region. After covering the export incentives given to the textile industry and its limits within the limits of transition to the liberal economy and the precautions of economics stabilization after 1980' s; comprehensive coverage had been accomplished related to the similar applications in EC countries. The community has restrictions as, quota implications and damping taxes to the textile and clothing exports of Turkey. The sectoral protection of the Community particularly in the textile had risen the huge dimensions incomparable with Turkey in recent years. But the Community realizing this development, supplies assistances as financial privileges and mechanism of the common insurance-guarantee, and service incentives of the government as training of the labour-force and researching of the foreign markets to its national producers. To improve Turkish export performance in textiles, we laid stress on the necessity of concentrating the responsi bilities of different institutions in a single authority, decreasing of the bureaucratic delays, providing financial incentives with easy credit terms, applying the service support by the government as in the case of our trade partners; eliminating monetary incentives like tax rebates, which will not lead to damping inquiries. We have also stressed the importance of reciprocity in supplying export, service support and investment incentives. This issue seems to be a must for the survival of Turkish exporters in foreign markets. Evaluation of the field survey given to the represen tatives and directors of 28 textile firms established in the Çukurova Region, puts forward the current and structural problems faced, and sets the guide lines to solve issues faced given the priorities. xv