Ana-baba tutum algısının kız öğrencilerinin kullandıkları stresle başa çıkma yollarına etkisi

Abstract

ÖZET Bu araştırma. lise öğrencilerinin algıladıkları aile yapılarının, kullandıkları stresle basa çıkma yollarına etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 1995-1996 eğitim ve öğretim yılında Adana il merkezinde yer alan Adana Kız Lisesi 'nin Lise-1 ve Lise-2. sınıf larındaki öğrenciler oluşturmuştur. Araştırma örneklemi ise. Adana Kız Lisesi ' nde okuyan 441 kişi Lise-1 ve 1029 kişi Lise-2 sınıftan olmak üzere, toplam 1470 öğrenci arasından rastlantısal olarak seçilen 604 öğrenciden oluşmuştur. Araştırmamızda öğrencilerin gençlik döneminde içinde yaşadıkları aile ortamının yapısını, ana-baba tutumlarını belirlemek amacıyla 1994 yılında Tuğrul tarafından geliştirilen `Gençlik Dönemindeki Aile Sorunlarını değerlendirme ölçeği`; öğrencilerin herhangi bir stres durumunda kullandıkları stresle başa çıkma tarzlarını saptamak amacıyla Şahin ve Durakk (1995) tarafından kısaltma çalışmalarının yapıldığı Folkman ve Lazarus'un (1980) geliştirdiği `Stresle Başa Çıkma Tarzları ölçeği` kullanıl mıştır. Ayrıca, öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeyi araştır macı tarafından geliştirilen `Kişisel Bilgi Formu` kullanılarak belirlenmiştir. Araçlardan elde edilen verilerin çözümlenmesi `Çoklu Regresyon Analizi` tekniğinden yararlanılarak yapı Imıştır. Sonuç olarak araştırma bulguları, öğrencilerin algıladıkları aile yapılarından `aile üyelerinin sosyal etkinliklerinin kısıtlı olarak algılanması `nın, kullandıkla rı stresle başa çıkma yollarından `kendine güvenliII yaklaşım`i; `Âna-babaların otori ter-baskıca olarak algılan ması` ve `ailenin ekonomik sorunlarının algı lanması `nın, `çaresiz yaklaşım`i; `Aile ilişkilerindeki sınırsızlık ve istismarın algı lanması `nın, `boyun eğici yaklasım`ı anlamlı olarak açıkladığını göstermiştir. Ancak, algılanan aile yapılarının, diğer bağa çıkma tarzlarının aksine `sosyal desteğe başvurma`yı anlamlı düzeyde açıklamadığı saptanmıştır.

Ill ABSTRACT The purpose of this study is to examine the effect of the `perceived structure of the family` on coping strategies used by the high school students. The sample of this study consists of 604 high school students, attending to Adana Kız Lisesi. The family environment stressors are measured by `Family Problems of Young Adulthood Evaluation Scale`, an instrument developed by Tuğrul (1994). Another instrument of date collection is `A Brief Coping Styles Inventory` (Şahin. Durak, 1995). In order to determine sociodemographic variable a `Personal Inquiry Form` is developed by the researcher. The data collected from the sample is analysed by the multiple regression model. The result indicate that: 1) The students who perceived their family have `limited social activity` use `self confident` style of coping. 2) The students who perceived their family have `authoritarian-aggrassive attitude and `financial problems` use the `helpless coping style`. 3) The students having the family attitude of `intrusion and abuse` use the `submissive coping style`. There is no effect of social support coping style on perceived structure of the family.