Kurumsal yatırımcılar ve kurumsal yatırımcıların sermaye piyasalarına etkilerinin genel olarak ve Türkiye açısından değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET 'Kurumsal Yatırımcılar ve Kurumsal Yatırımcıların Sermaye Piyasalarına Etkilerinin Genel Olarak ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi ' H. Tayfun SEYREK Yüksek Lisans Tezi, İşletme Anabilim Dalı Danışman : Doç. Dr. Hatice DOĞUKANLI Kasım 1998, 150 sayfa Bu çalışmada kurumsal yatırımcı fonksiyonu tanımlanmakta, kurumsal yatırımcı türleri ve genel olarak kurumsal yatırımcıların özellikleri, işleyişleri, yatırımları, bu konudaki sorunlar ve gelişmeler incelenmektedir. Kurumsal yatırımcı fonksiyonunun görüldüğü ABD, İngiltere, Almanya başta olmak üzere ülke uygulamaları ve Türkiye'deki durum incelenmektedir. Kurumsal yatırımcılar, bireysel yatırımcılardan topladıkları fonları, büyük tutarlar halinde bir araya getirerek kaynak ihtiyacı olan birimlere aktaran kurumlardır. Kurumsal yatırımcılar; özel emeklilik fonları, sosyal güvenlilik kurumlan, sigorta şirketleri, yatırım şirketleri ve yatırım fonlarıdır. Yatırım fonları genel olarak varlıkları en hızlı artan kurumsal yatırımcılardır. Sermayelerinin değişebilirliğine, yatırım yaptıkları menkul kıymetlere, yatırım amaçlarına göre sınıflandırılmaya tabi tutulmaktadırlar. Sigorta şirketlerinin, özel emeklilik fonlarının yatırımlarının bir kısmını yatırım fonlarına yaptıkları bu çalışmada gösterilmektedir. Sigorta şirketleri genel olarak en büyük kurumsal yatırımcılardır. Sigorta şirketleri özel emeklilik fonlarının yönetiminde ve yatırımlarının değerlendirilmesinde önemli rol oynamaktadırlar. Bu çalışmada,Türkiye'de sosyal güvenlik kurumlarının sürekli açık verdiği, sermaye piyasalarında değerlendirebilecekleri bir fon oluşturamadıkları gösterilmekte,bu konudaki sorunlar ve gelişmeler incelenmektedir.Özel emeklilik fonları, sosyal güvenlik programlarının yükünü hafifletmek ve çalışanlara daha fazla imkan sağlamak amacıyla bir çok ülkede uygulamaya konmuştur. Bu fonlara yapılan katkılara ve bu fonların elde ettikleri yatırım getirilerine emeklilere dağıtılana kadar vergi istisnası tanınmıştır. Yatırımlarının önemli kısmı hisse senetlerinde değerlendirilmektedir. Bu çalışma Türkiye'de kurumsal yatırımcı çeşitliliğinin ve varlıklarının ihmal edilebilir düzeyde olduğunu göstermektedir. Ancak yatırım fonları,hayat sigortası şirketleri ile ilgili 1997 yılında yapılan düzenlemeler, kurumsal yatırımcı fonksiyonunun görülmesine katkıda bulunacaktır. Bu düzenlemeler ile yeni yatırım fonu türleri kurulmuş, hayat sigortası şirketlerinde fonların oluşması ve değerlendirilmesi daha sağlıklı bir yapıya kavuşturulmuştur. Türkiye'de kurumsal yatırımcı fonksiyonunu gören ve görebilecek OYAK, zorunlu tasarruf fonları, kıdem tazminatı karşılıkları diğer kurumsal yatırımcılar başlığı altında incelenmiştir. Türkiye'de kurumsal yatırımcı fonksiyonunun gelişmesi, sermaye piyasalarının derinlik kazanması ve istikrarlı bir yapıya oturması gibi önemli katkıları bulunan, hisse senetleri piyasasında önemli varlık değerine sahip yabancı kurumsal yatırımcılar ve özellikleri hakkında bilgi verilmektedir. Son bölümde ise gelişmiş ülke örneklerinde bu konuda yaşanan gelişmeler ve Türkiye'deki durum değerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler : Kurumsal Yatırımcılar Yatırım Fonları Sigorta Şirketleri Sosyal Güvenlik Kurumları Özel Emeklilik Fonları

ABSTRACT ` Institutional Investors and Investigation of Institutional investors' Effects to Capital Markets Generally and For Turkey ` H. Tayfun SEYREK Master Thesis, Department of Business Administration Consultant : Doç. Dr. Hatice DOGUKANLI November 1998, 150 pages Institutional investment function, kinds of institiutional investors, their features, investments, problems and development are presented in this study. Country samples especially the application of USA, England and Germany where., the institutional investment function is realized and Turkey's case are presented. Institutional investors are institutions which allocate the funds that they collected from individual investors and got them in large amounts together to the units lack the sources. Institutional investors are ; pension funds, social security institutions, insurance firms, investment companies and mutual funds. Mutual funds are generally the institutional investors that have biggest asset growth rate. They are classified according to modification of their capital, investment purposes and investment instruments selected for the portfolio. It is shown in this study that insurance firms and pension funds invest to the mutual funds. Insurance firms are the largest institutional investors. They have an important role in management of pension funds and insurance investment instruments takes important ration in pension fund assets. Pension funds are established to provide additional possibilities to retired people in many countries. They have tax exemption to their participation and investment incomes. The great part of their investment is in shares.Social security foundations in Turkey have deficits and they haven't had any fund accumulation that can be invested in capital markets. In that study their problems and development are explained. This study shows that variety and assets of institutional investors are in negligible levels in Turkey. But the new regulations concerning mutual funds and life insurance firms (1997) contribute to have institutional investment function. With these regulations, new mutual funds classified according to investment purposes have been established. Fund accumulation and allocation come to the healthier structure in health insurance companies. O YAK, severance payment funds, obligatory savings funds are presented as other institutional investors in Turkey. Foreign institutional investors which have important role in development of institutional investment function, contribution to get depth and stability in Turkish capital markets and their features are presented in this study. In the last section there is an evaluation about improvement of developed countries' institutional investors and Turkey's case. Key Words : Institutional Investors Mutual Funds Insurance Companies Social Security Institutions Pension Funds