Attila İlhan`ın romanlarında İttihat ve Terakki

Abstract

ATTILA İLHAN'IN ROMANLARINDA İTTİHAT VE TERAKKİ ÖZET İttihat ve Terakki Cemiyeti, yakm tarihimiz içinde önemli bir yere sahiptir. Gerek dönemleri, gerekse faaliyetleri bakımından üzerinde oldukça konuşulan ve tartışılan bir cemiyettir. Bunun sebebi ise, oldukça kritik bir dönemde ortaya çıkmış olmasıdır. Bu nedenle edebiyatımızda da çok sık işlenen bir konu olarak pek çok sanatçıya malzeme olmuştur. Attilâ îlhan da bu sanatçılar arasında yer alır. Attilâ îlhan, Aynanın İçindekiler adını verdiği roman dizisinde, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküş döneminden başlayarak, 1960'lara kadar toplum yapısında ve siyasî yaşamda meydana gelen değişiklikleri ve olay lan ele almıştır. İttihat ve Terakki Cemiyeti de özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde etkin bir rol oynamasına rağmen, sonraki yıllarda da etkisini sürdürmüştür. Dolayısıyla Attilâ ilhan'ın anlattığı süreç içerisinde, İttihat ve TerakkFye değinmeden geçmesi kaçınılmazdır. Attilâ İlhan'ın Aynanın İçindekiler dizisini oluşturan; Bıçağın Ucu, Sırtlan Payı, Yaraya Tuz Basmak, Dersaadet'te Sabah Ezanları ve O Karanlıkta Biz romanlarının yanı sıra, Kurtlar Sofrası ve Haco Hanım Vay romanlarında da İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin işlendiği görülmektedir. Bu eserlerde, Attilâ İlhan İttihat ve Terakki Cemiyeti içinde yer alan tiplere, cemiyetin faaliyetlerine, ideolojilerine ve etkilerine yer vermiştir. Bunların yam sıra yeri geldiğinde kendi yorumlarım da aktarmıştır. Kendi yorumlarını aktarırken olumlu ve kendine yakın tipleri aracı olarak kullanır. Sadece İttihat ve Terakki ile doğrudan ilgili olaylara değil, dolaylı olarak İttihatçılarla ve cemiyetle ilgili olay ve kişilere de yer verilmiş, cemiyet ve mensupları yaşadıkları dönemin koşullan içerisinde aktanlmaya çalışılmıştır.II Romanlarda yer alan düşüncelerin, yazarın diğer fikir kitapları olan Anılar ve Acılar ile Attiiâ İlhan'ın Defteri dizilerindeki yazılan ile paralellik gösterdiği ve aynı kaynaklara dayandığı görülür. Bu nedenle, eserlerinde anlattıkları, gerçek olaylardan yola çıkarak aktarılmıştır diyebiliriz. Anahtar Kelimeler : Attiiâ İlhan, İttihat ve Terakki, Roman, Attiiâ İlhan'ın Romanian, Attiiâ İlhan'da İttihat ve Terakki.

Ill ittihat and terakki IN ATTILA ILHAN'S novels ABSTRACT İttihat and Terakki Society has been very important position in recent years. This society is spoken and compared due to both period of time and actions. Because it has appeared during very critic term. That's why it has been used by craftsman in literature. Attilâ İlhan, in novel which is known as Aynanın içindekiler, who has examined the changes which was formed in community structure and political life in the period of beginning of Ottoman Empire demotition up to 1960's. Although İttihat and Terakki Society took an important role in the last period of Ottoman Empire, it's effect continued later years too. Attilâ İlhan has examined İttihat and Terakki Society in the series of Aynanın içindekiler novels; Bıçağın Ucu, Sırtlan Payı, Yaraya Tuz Basmak, Dersaadet'te Sabah Ezanları, O Karanlıkta Biz, Kurtlar Sofrası and Haco Hanını Vay. Attilâ İlhan has used types, activity of socity ideologies and effects of İttihat and Terakki Society. Moreover he sometimes has transfered his opinions. Attilâ İlhan has used some sources in which is known as Anılar ve Acılar, and Attilâ İlhan'ın Defteri which these are his opinion writing. For this reason, we say that Attilâ İlhan has used real events in his work effort. Key Words : Attilâ İlhan, İttihat and Terakki, novel, Attilâ İlhan's novels, İttihat and Terakki in Attilâ İlhan.