Akademik liselerdeki alan türlerine uygun alan ABKÖ altölçeklerinin Holland`ın altıgen modelinden yararlanılarak belirlenmesi

Abstract

ÖZET AKADEMİK LİSELERDEKİ ALAN TÜRLERİNE UYGUN OLAN ABKÖ ALTÖLÇEKLERİNİN HOLLAND'IN ALTIGEN MODELİNDEN YARARLANILARAK BELİRLENMESİ Erdem YILDIRIM Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Danışman : Yrd. Doç. Dr. Ragıp ÖZYÜREK Eylül -2001, 89 sayfa Bu araştırma, akademik liselerdeki alan türlerine uygun olan Akademik Benlik Kavramı Ölçeği (ABKÖ) (Kuzgun, 1996) altölçeklerinin Holland'ın Altıgen Modeli'nden yararlanarak belirlenmesine yönelik olarak denenceleştirilen temel modellerin doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile test edilmesine yönelik betimsel bir çalışmadır. Bu doğrultuda, 2000 - 2001 eğitim-öğretim yılında Adana îli merkez ilçeleri Seyhan ve Yüreğir'deki akademik ve meslek liselerinden 14 lisenin dokuzuncu sınıfına devam eden toplam 490 (£=234; K=256) öğrenciye ABKÖ uygulanmış ve elde edilen veriler, araştırmanın amacı kısmında Holland'ın modelinden yararlanılarak denenceleştirilen modellere DFA yapmak amacıyla kullanılmıştır. Akademik liselerde araştırma kapsamında sınanan alanlara göre ABKÖ altölçeklerinin belirlenmesi ve her bir alana göre, bu altölçeklerin standardize edilmiş faktör yüklerinin sıralanması konusunda önemli kanıtlar elde edilmiştir. Elde edilen bulgular, akademik liselerdeki beş alana ilişkin yapılan DFA'larda ilgi ölçümlerinin faktör yüklerinin yetenek ölçümlerinden daha yüksek olduğundan alan seçiminde algılanmış yetenek ölçümlerinden ziyade temel ilgi ölçümlerinin daha önemli olduğunu göstermektedir. Ayrıca, bu kanıtlar Kuzgun'un fikirlerine destek sağladığı gibi yeni eklemeler de yapmıştır. Anahtar Kelimeler : Meslek, meslek seçimi, Holland'ın Kişilik Kuramı, ilgi, algılanmış yetenek, doğrulayıcı faktör analizi. u

ABSTRACT THE DETERMINATION OF ASCS SUBSCALES RELATED TO THE MAJORS IN ACADEMIC HIGH SCHOOLS ACCORDING TO HOLLAND'S HEXAGONAL MODEL Erdem YILDIRIM Master Thesis, Department of Education Sciences Supervisor: Yrd. Doç. Dr. Ragıp ÖZYÜREK September 2001, 89 pages This study aims to determine the subscales of Academic Self-Concept Scale (ASCS) appropriate for the majors in academic high schools based on Holland's Hexagonal Model. Basic models were subjected to confirmatory factor analysis (CFA). In this sense, in 2000-2001 education-teaching term, four hundered ninety ( 234 males; 256 females) 9 grade level students from 1 4 academic and technic high schools in Seyhan and Yüreğir located in center of Adana completed the ASCS. Data dereived from the ASCS were subjected to CFA in order to tested models hypothesised based on Holland's Model. There were a strong evident in determing the subscales of ASCS for the majors tested and the order of factor loadings of these subscales. Results showed that for five majors the factor loadings for interest scales. Thus for the choice of majors, interest measurements were found more important than perceived ability measurements. These results also supported Kuzgun's (1996) ideas and added extra information to her ideas. Key Words : Vocational, vocational choice, Holland's Personality Theory, interest, perceived ability, confirmatory factor analysis. m