Culture and structure in organizations: Investigating the effects of industry and contextual factors on their relationships across Turkish and Canadian firms

Abstract

ÖZET İŞLETMELERDE KÜLTÜR VE YAPI: ENDÜSTRİ DALI VE DURUMSAL FAKTÖRLERİN KÜLTÜREL NİTELİKLER İLE YAPISAL ÖZELLİKLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERE ETKİSİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN TÜRK VE KANADA FİRMALARI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA Ali DANIŞMAN Doktora Tezi, İşletme Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Hüseyin ÖZGEN Aralık 2002, 210 sayfa Anket yöntemi kullanılarak on bir Türk ve altı Kanada firması üzerinde yürütülen bu çalışmada, endüstriyel çevre ile birlikte durumsal faktör olarak teknoloji ve işletme büyüklüğü dikkate alınarak, işletmelerin kültürel nitelikleri ile yapısal özellikleri arasındaki ilişkiler araştırılmaktadır. Araştırma sonuçlan, genel olarak, işletmelerde kültürel nitelikler ile yapısal özellikler arasında belirli bir dereceye kadar ilişki bulunduğuna, ancak bu ilişkinin kendiliğinden ortaya çıkmadığına, endüstriyel çevre ile birlikte bilgisayar destekli teknolojik sistemlerin kullanımı ve sosyal ortamın çeşitli kültürel ve yapısal değişkenler arasındaki ilişkilerin şeklini ve yönünü belirli ölçüde etkilediğine işaret etmektedir. Araştırma sonuçlarına göre, işletme kültürü-organizasyon yapısı arasındaki ilişkinin endüstriyel çevreye göre bir farklılaşma sergileyebileceği yönündeki hipotezler kısmen desteklenirken, sosyal ortama özgü kültür-yapı ilişki şekilleri öngören hipotezlerle bilgisayar destekli teknolojik sistemlerin belirli kültürel karakteristiklerle bazı yapısal özellikler arasındaki ilişkileri kontrol edebileceği yönündeki hipotezlerin biraz daha güçlü bir şekilde desteklendiği görülmektedir. Ancak, araştırma sonuçlan, işletme büyüklüğü ile geleneksel teknolojik sistemin herhangi bir kültürel karakteristik ile yapısal değişken arasındaki ilişki üzerinde dikkate değer bir etkisini göstermemektedir. Bu çerçevede, araştırmada elde edilen bulgular, işletme kültürü, organizasyon yapısı ve uluslararası yönetim bakış açısıyla değerlendirilmekte ve çeşitli önerilerde bulunulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Kültür-yapı ilişkisi; işletme kültürü; örgütsel değerler; organizasyon yapısı; teknoloji; bilgisayar destekli teknoloji; Türkiye; Kanada

IV ABSTRACT CULTURE AND STRUCTURE IN ORGANIZATIONS: INVESTIGATING THE EFFECTS OF INDUSTRY AND CONTEXTUAL FACTORS ON THEIR RELATIONSHIPS ACROSS TURKISH AND CANADIAN FIRMS Alî DANIŞMAN Ph.D. Thesis, Department of Business Supervisor: Prof. Dr. Hüseyin ÖZGEN December 2002, 210 pages Considering the effects of industry environment, contextual factors of organizational technology and organizational size, and national setting, the study investigates the relationships of organizational culture to organizational structure in eleven Turkish and six Canadian firms using quantitative analysis. In general, the results indicate that though certain aspects of organizational culture and organizational structure are related, the relationships between organizational culture and organizational structure does not seem to arise per se; instead, patterns of their relationships seem to be characterized to some extent by industry, national setting, and the level of automation systems firms use. Specifically, the results provide partial support for industry based differences in culture- structure relationships, and stronger support for the nationally idiosyncratic culture- structure relationships as well as the moderating effect of computer-based technologies firms use in their organizational facilities on the relationships of some cultural features with several structural characteristics, but did not disclose any sizeable impact of organizational size and traditional form of technology on the relationships of any cultural and structural characteristics. Implications of results for the research on organizational culture, organizational structure, and cross-national management are discussed. Keywords: Culture-structure Relationships; Organizational culture; Organizational values; Organizational structure; technology; computer based technologies; cross- national management; Turkey; Canada.