Dışa açık ekonomilerde para talebi: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler üzerine bir inceleme

Abstract

m ÖZET DIŞA AÇIK EKONOMİLERDE PARA TALEBİ : GELİŞMİŞ VE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER ÜZERİNE BİR İNCELEME Mehmet ÖZMEN Doktora Tezi, İktisat Anabilim Dalı Danışman : Prof.Dr. H.Mahir FİSUNOĞLU Aralık 2002, 325 sayfa Finansal piyasaların küreselleşmesi ve gelişmekte olan ülkelerin hızla finansal serbestleşmeye geçme süreci ile birlikte yurt dışı faktörlerinde ulusal para talebi modellerin de dikkate alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.Para talebi konusunda birçok ampirik çalışma yapılmış olmasına karşın, esnek döviz kuru sistemi altında açık ekonomi durumunun dikkate alındığı çalışmaların sayısı ancak son zamanlarda artmaya başlamıştır. Çalışmanın amacı, bazı gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin para talebi fonksiyonlarını tahmin etmek ve bunlara ilişkin genel eğilimler elde etmektir. Bu bağlamda, para talebini belirlemek için dört farklı model oluşturulmuştur. Gelişmiş ve gelişmekte olan onaltı ülkenin dar ve geniş para talebi fonksiyonları, kapalı ve açık ekonomi mantığı çerçevesinde, esnek döviz kuru sistemini ve finansal serbestleşme sonrası dönemi kapsayacak şekilde tahmin edilmiştir. Para talebi fonksiyonlarında klasik değişkenlere ek olarak dışa açıklık değişkelerinin de yer alması gerektiği sonucuna varılmıştır. Para talebinin gelir, yurt içi faiz, yurt dışı faiz ve döviz kuru esnekliklerine ilişkin sonuçlar verilmiştir. Döviz kuru değişkeninin katsayısı genellikle gelişmekte olan ülkelerde daha yüksek bulunduğu için döviz ikamesinin de daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Gelişmiş ülkeler için yurt içi faiz oranlan ile yurt dışı faiz oranlan arasındaki fark uzun dönemde sıfıra yaklaşırken, gelişmekte olan ülkeler için sözkonusu yakınsama sürecinin ya hiç olmadığı, ya da çok yavaş olduğu görülmektedir. Anahtar Kelimeler : Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler, Dışa Açık Ekonomiler, Para Talebi, Para İkamesi, Eşbütünleşim, Uzun Dönem Para Talebi Esneklikleri

IV ABSTRACT MONEY DEMAND IN THE OPEN ECONOMIES: A CASE STUDY ON CERTAIN DEVELOPED AND DEVELOPING COUNTRIES Mehmet ÖZMEN Ph.D.Dissertation, Department of Economics Superviser : Prof.Dr. H. Mahir FİSUNO?LU December 2002, 325 pages. Because of the given fact of globalized financial markets and; of the process of rapid financial liberalization in the developing countries, it is essential to accommodate extraneous elements in national money demand models. Despite the richness of the research carried out in the field of money demand; the number of works conducted with specific reference to open economy setting with a prevailing flexible exchange rate regime has only recently began to increase. The central focus of this work is to estimate the demand functions of the some developing and industrialized countries and find common tendencies among them. Regarding these; four different models have been set up to investigate the determination of money demand. The narrow and broad money demand functions have been estimated within the framework of the both open and closed economies with the inclusion of the flexible exchange rate regime as well as accommodating the period after the finacial liberalization. It is concluded that, in the money demand functions, in addition to clasical variables-accommodation of external variables that indicate the degree of openness becomes of paramount importance. The results about the impact of money demand on the elasticities of various variables have been shown; these variables are income, domestic interest rates, world interest rate, and exchange rates. Because of the fact that the parameters of the exchange rate variable is usually find higher in the developing countries; the consensus on this then claims that currency substitution has become more effective in those countries. Whilst the difference between domestic and the world interest rates approaches to zero for the developed, it apparent that likewise convergence for the developing countries is either non-exist or very slow. Keywords : Developed and Developing Countries, Open Economies, Money Demand, Currency Substitution, Cointegration, Long run Money Demand Elasticities