Ortaöğretim biyoloji öğretiminin biyolojik nedensellik bağlamında incelenmesi

Abstract

ÖZET ORTAÖĞRETİM BİYOLOJİ ÖĞRETİMİNİN BİYOLOJİK NEDENSELLİK BAĞLAMINDA İNCELENMESİ Hasan Güner BERKANT Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ahmet DOĞANAY Haziran 2002, 178 Sayfa Bu araştırma, ortaöğretim biyoloji öğretiminin biyolojik nedensellik bağlamında incelenmesi amacıyla hazırlanmıştır ve nitel bir çalışmadır. Çalışma, doğadaki her biyolojik olayın/olgunun nedeni ve sonucu olduğu, nedenlerin ve sonuçların birbirlerine neden-sonuç ilişkileri ile bağlı oldukları ve biyoloji derslerinin de bu neden-sonuç ilişkilerine dayalı olarak işlenmesi gerektiği düşüncesine dayanmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu, 2001-2002 eğitim-öğretim yılında Adana İli'nin Seyhan İlçesi 'nde bulunan 12 ortaöğretim kurumunun 1., 2. ve 3. sınıflarında görev yapan ve branşı biyoloji olan 18 öğretmenden oluşmaktadır. Öğretmenlerin altısı 1. sınıfların, altısı 2. sınıfların, altısı da 3. sınıfların biyoloji dersine girmektedir. Araştırma ile ilgili verileri toplamak amacıyla gözlem ve görüşme formları kullanılmıştır. Formlar araştırmacı tarafından, araştırmanın amacı, pilot uygulamalar, literatür taraması ve uzman görüşleri dikkate alınarak hazırlanmıştır. Çalışma grubunu oluşturan öğretmenler önce ders ortamında gözlemlenmiş, daha sonra gözlemlenen her öğretmen ile görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler sırasında veri kaybını önlemek amacıyla ve öğretmenlerden izin alınarak ses kayıt cihazı kullanılmıştır. Gözlem ve görüşme verileri nitel araştırma yöntemlerine uygun olarak analiz edilmiştir ve elde edilen bulgular yorumlanmıştır. Öğretmenlerden dördünün diğer 14 öğretmene kıyasla biyoloji derslerinin biyolojik nedenselliğe dayalı olarak işlenmesi bakımından daha yeterli oldukları belirlenmesine karşın, biyoloji derslerinin yeterince biyolojik nedenselliğe dayalı olarak işlenmediği sonucuna varılmıştır.HI Anahtar Kelimeler: Ortaöğretim, Biyoloji, Biyoloji Öğretimi, Nedensellik, Biyolojik Nedensellik.

IV ABSTRACT INVESTIGATING SECONDARY EDUCATION BIOLOGY INSTRUCTION IN THE CONTEXT OF BIOLOGICAL CAUSALITY Hasan Güner BERKANT M.A. Thesis, Department of Educational Sciences Supervisor: Asst. Prof. Dr. Ahmet DO?ANAY June 2002, 178 pages This research was prepared to investigate secondary education biology instruction in the context of biological causality by using a qualitative technique. The research is based on the idea defending all events/facts have causes and effects in the nature, all events/facts are connected to each other by cause-effect relationships and biology lessons must be taught according to these cause-effect relationships. The subject of the study consists of 18 biology teachers who carry out biology lessons in the 1st, 2nd and 3rd grades of 12 secondary schools placing in Adana City Seyhan District. Six of the teachers carry out 1st grade biology lessons, six of the teachers carry out 2nd grade biology lessons and six of the teachers carry out 3rd grade biology lessons. To collect data that are related to the study, observation and interview forms were used. The forms were developed by researcher, and aim of the study, pilot studies, oppinions of experts and literature were taken into consideration. First, all the teachers participated in the study were observed in classrooms and later each one was interviewed. To prevent losing data, tape recorder was used and permission was got for this recording from the teachers. Observation and interview data were analysed according to qualitative research methods and findings were interpreted. In spite of four of teachers were determined more adequate than the rest 14 teachers, it is concluded that biology lessons aren't taught sufficiently based on the biological causality.Key Words: Secondary Education, Biology, Biology Teaching, Causality, Biological Causality.