İlköğretim okulu müdürlerinin öğretim liderliği davranışları (Adana il merkezi örneği)

Abstract

ÖZET İLKÖĞRETİM OKULU MÜDÜRLERİNİN ÖĞRETİM LİDERLİĞİ DAVRANIŞLARI (ADANA İL ÖRNEĞİ) Veli ÇELİK Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Bölümü Danışman: Prof. Dr. Şükran KILBAŞ Eylül, 2002, 97 sayfa Bu araştırma, Adana İli'nde görev yapan resmi ilköğretim okulu müdürlerinin öğretim liderliği görev ve davranışlarını hangi derecede yerine getirdiklerini belirlemek ve bu görev ve davranışları yerine getirirken kendi kişisel özellikleri ile okulun örgütsel özelliklerinden etkilenip etkilenmediklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amacın gerçekleşmesine yönelik olarak da aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır: İlköğretim okulu müdürleri görevini yaparken: 1. Okulun misyonunu tanımlama, eğitim programı ve öğretimi yönetme ve olumlu öğrenme iklimi geliştirme boyutunda yer alan davranışları ne derecede yerine getirdiklerini algılamaktadırlar? 2. Okuldaki toplam öğrenci sayısı gibi örgütsel değişkenler ile; mezun olduğu okul türü, branşı, meslek kıdemi, yöneticilik kıdemi,yönetim konusunda katıldığı seminer sayısı, eğitim programı ve öğretimi konusunda katıldığı seminer sayısı gibi kişisel değişkenlere göre gruplandırma yapıldığında; ilköğretim okulu müdürlerinin öğretim liderliği görevlerini yerine getirme bakımından aralarında anlamlı farklılıklar var mıdır? Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Adana ili Seyhan ve Yüreğir merkez ilçelerindeki ilköğretim okulları oluşturmuştur. Bu okullar içerisinden 82 ilköğretim okulu örnekleme alınmıştır. Verileri toplamak için, öğretim liderliği araştırmalarında sıkça kullanılan ve kısa adı FIRMS (Principal Instructional Management Rating Scala) olan aracın genel yapısına bağlı kalarak Gümüşeli (1996) tarafından 70 davranış sorusundan oluşturulan anket aslına uygun olarak kullanılmıştır. Daha sonra, anket sorularına deneklerin verdikleri yanıtların ağırlıklı ortalama ve standart sapmaları hesaplanmış, müdürlerindemografik değişkenlerinin kendi içlerinde anlamlı farklılığın olup olmadığını belirlemek için varyans analizi ve anlamlı farklılıkların LSD testleri yapılmıştır. Sonuç olarak; araştırma kapsamındaki okul müdürlerinin öğretim liderliği görevlerini yeterli olarak yerine getirdiklerini algıladıkları saptanmıştır. Okulun örgütsel koşullan ve müdürün kişisel bazı özelliklerinin müdürün öğretim liderliği davranışlarını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Sözcükler: Öğretim liderliği,okul yönetimi, liderlik, ilköğretim okul müdürü.

ABSTRACT INSTRUCTIONAL LEADERSHIP BEHAVIOURS OF PRIMARY SCHOOL DIRECTORS (ADANA CITY SAMPLE) Veli ÇELİK M. A Thesis, The Department of Education Sciences Advisor: Prof. Dr. Şükran KILBAŞ September, 2002, 97 pages This research has been conductedin order to determine to what extent formal primary school directors who work in Adana City perform their instructional leadership function and behaviors and whether they are affected by their personal features and school's organizational features while performing these function and behaviours. In order to fulfill this purpose answers to the following questions have been investigated: While primary school directors are performing their function: 1. To what degree do they perceive that they perform defining school's mission, directing educational programme and instruction and the behaviours which take place in the dimension of developing positive learning atmosphere? 2. Are there significant differences between primary school directors in terms of performing their instructional leadership functions when a grouping is done according to such organizational variables as the total student numbers at school they graduated, their branch, occupation seniority, management seniority, the number of seminars they attended about management, the number of seminars they attended about educational programme and instruction? In the research, searching investigation model has been used. The population of the research has been compased of the primary schools that are in Adana City Seyhan and Yüreğir central districts. Among these schools 82 primary schools have been sampled. In order to collect data, the questionnaire which was composed of 70 behaviour questions was developed by Gümüşeli (1996) depending on the general structure of the instrument, the short name of which is PIRMS (Principal Instructional Management Rating Scala) and which is mostly used in instructional leadership researches, has beenIV used in parallel to its original form. After that, the median/ means and standart deviations of the answers which the subjects gave to the questionnaire questions have been calculated, in order to determine whether the directors' demographic variables have significant differences in themselves variance analysis and LSD tests of significant differences have been carried out. As a result, it has been determined that the school directors who are in the scope of the research perceive that they perform their instructional leadership functions sufficently. It has been found that the school's organizational conditions and some personal features of the director affect his instructional leadership behaviours. KeyWords: Instructional Leadership, School Management, Leadership, Primary School Director.