Allojenik kök hücre nakli vericilerinde mobilizasyon başarısına etkili faktörlerin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada allojenik çevre kanı hematopoetik kök hücre vericilerinde hedef ürün miktarı ve mobilizasyon yetmezliği ile ilişkili etkenlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Kök Hücre Nakil Ünitesinde Kasım 2003 – Eylül 2014 tarihleri arasında kaydedilen 303 allojenik çevre kanı hematopetik kök hücre (HKH) nakli vericisi geriye dönük incelendi.Mobilizasyon yetmezliği, aferez seansları sonunda 2x106 CD34+ hücre/kg'ın altında ürün elde edilmesi veya G-CSF 4-6. günlerinde çevre kanı CD34+ hücre sayısı<10/mcL olması durumu; hedef ürün CD34+ hücre sayısı ise 4x106 CD34+ hücre/kg–alıcı olarak tanımlandı.Çalışmada 178 erkek ve 125 kadın verici (ortalama yaş:34,9±13.3) dahil edildi. Vericilerin tamamında en az 4 gün G-CSF uygulandığı, 1 vericinin (%0.3) hedef çevre kanı CD34+ sayısına hiç ulaşamadığından afereze alınamadığı, hedef ürüne ulaşılan aferez sayısı ortanca 2 (aralık 1-3) olduğu saptandı. Aferez işlemine alınan vericilerden 191'inde (%63) hedef ürün miktarına ulaşıldı. Vericilerin 189'unda (%62.4) ilk aferez seansında hedef ürün miktarına ulaşıldı. 23 (%7.6) vericideise mobilizasyon yetmezliği saptandı. Erkeklerde kadınlardan daha sık hedef HKH sayısına ulaşıldığı, mobilizasyon yetmezliğinin de kadınlarda daha sık olduğu görüldü. Hedef ürüne ulaşan ve ulaşamayan vericilerin yaş ortalaması farklı değildi. Benzer şekilde mobilizasyon yetmezliği olan ve olmayan vericilerin yaş ortalaması da farklı bulunmadı. Hedef HKH sayısına ulaşan vericilerde ulaşamayanlara göre ortalama boy daha uzun, ortalama vücut ağırlığı ve VKİ daha yüksekti.Mobilizasyon yetmezliği olan vericilerde olmayanlara göre ortalama vücut ağırlığı ve VKİ anlamlı olarak düşük bulunurken ortalama boy istatistiksel olarak benzerbulundu. Hedef HKH sayısına ulaşan vericilerde ulaşamayanlara göre ortalama Hb ve retikülosit sayısı anlamlı olarak daha yüksekti. Hedef ürün miktarına ulaşan vericilerde ulaşamayanlara göre ortalama serum ferritin düzeyi daha yüksekti.Mobilizasyon yetmezliği olan vericilerde olmayanlara göre ortalama Hb daha düşük ve serum ferritin daha düşük bulundu.HKH vericilerinde erkek cinsiyet ve yüksek VKİ, hemoglobin, retikülosit ve ferritin değerleri yeterli HKH ürünü elde edebilmek için öngörücü etkenler olarak sayılabilir. Mobilizasyon riski taşıyan vericilerin önceden bilinmesi ile hasta ve vericiye ait komplikasyonlar önlenebilir.

In this study, we aimed to investigate the factors associated with mobilization failure and target peripheral blood stem cell yield in normal donors.We retrospectively reviewed the data of 303 donors of allogeneic stem cell transplantation (ASCT) performed between November 2003 - September 2014 at Gazi University Medical Faculty, Department of Hematology Stem Cell Transplantation Unit. Mobilization failure (MF) was defined as collected CD34+cell counts <2x106 CD34+ cell/kg-recepient after apheresis procedure or peripheral blood CD34+ cells <10/mcL at day 4th-6 th of G-CSF and target graft CD34+ cellcount was defined as minimum 4x106 CD34+ cell/kg–recipient.One hundred seventy eight male and 125 female donors were included the study (mean age: 34,9±13.3). It was determined that all of the donors had been given G-CSF at least 4 days, one donor (3%) had not been taken on apheresis procedure due to not achieving target peripheral blood CD34+cell count, and the median number of apheresis seances achieving the target yield was 2 (range: 1-3). 191 of the donations reached the target cell count (%63), in 189 donors (%62.4) target cell count was reached in the first apheresis seance. In 23 donors (%7.6) mobilization failure was observed. It was seen that target CD34 cell count was obtained more frequenly in males compared to female donors, whereas, MF was more frequent among the female donors. There was no mean age difference between the donors who have reached and who have not reached the target cell count. Likewise, age was not different between donors with and without MF. In the 88 donors who reached the target cell count, the mean height, weight and body mass index (BMI) was higher compared to the ones who did not reached the target. In donors with MF, the mean weight and BMI was significantly lower compared to the ones without MF, however the mean height was statistically similar. The donorswho reached the target cell count had statistically significant higher Hb and reticulocyte counts and they also had higher serum ferritin level. On the other hand, donors with MF had lower Hb and serum ferritin level compared to the ones with no MF.In hematopoietic stem cell donors, male sex, high BMI, hemoglobin, reticulocyte and ferritin levels could be accepted as predictive factors for reaching the target cell count. By determining the donors with mobilization failure risk, complications related to both the patient and the donor can be prevented.