Duyguları yönetme becerileri eğitimi programının öğretmen adaylarının duyguları yönetme becerileri üzerindeki etkisi

Abstract

ÖZET DUYGULARI YÖNETME BECERİLERİ EĞİTİM PROGRAMININ ÖĞRETMEN ADAYLARININ DUYGULARI YÖNETME BECERİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ A. Rezan ÇEÇEN Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Banu İNANÇ Eylül, 2002, 154 sayfa Bu çalışmanın amacı duygulan yönetme becerileri eğitiminin öğretmen adaylarının duygulan yönetme becerileri üzerindeki etkisine bakmaktır. Çalışmada ön test-son test kontrol gruplu yan deneysel desen kullanılmıştır. Çalışmanın başlangıcında deney ve kontrol grubunun her birine 10'u kız, 5'i erkek toplam 15 denek atanmış, ancak deneysel çalışmanın sonunda deney grubundan iki denek kaybı olmuştur. Böylece örneklem, İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalından 13'i deney ve 15'i kontrol grubunda olmak üzere toplam 28 sınıf öğretmen adayından oluşmuştur. Deneklerin seçiminde öntest puanları kullanılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen `Duyguları Yönetme Becerileri Ölçeği` (DYBÖ), ölçeğin ölçüt bağıntılı geçerlik çalışmalarında kullanılmak üzere UÇLA Yalnızlık Ölçeği, Empatik Eğilimler Ölçeği ve Kişilerarası İlişkiler Ölçeği kullanılmıştır. Öntest verileri deneysel çalışma başlamadan beş gün önce, son test verileri ise 11 hafta sonra elde edilmiştir. Deneysel çalışma sonrasında izlenen değişimin tutarlı olup olmadığını belirleyebilmek amacıyla deneysel çalışmanın bitiminden 6 ve 13 hafta sonrasında iki farklı izleme çalışması yapılmıştır. Deneysel gruba 11 hafta süreyle haftada 1.5-2 saat beceri eğitimi programı uygulanmıştır. Bu sırada kontrol grubuna hiç bir işlem yapılmamıştır.Deney ve kontrol grubu random olarak atanamadığı ve öntest sonuçalrını etkileyecek değişkenlerin kontrol edilemeyeceği düşünüldüğünden analizlerde kovaryans tekniği kullanılmıştır. İzleme çalışmalarının analiz çalışmalarında ise eşli gruplar `t` testi uygulanmıştır. Sonuçlar, grup yaşantısı yoluyla uygulanan duyguları yönetme becerileri eğitimi programının deney grubu üzerinde anlamlı etkisinin olduğu ve ortaya çıkan bu değişimin 6 ve 13 hafta sonrasında da devam ettiğini göstermiştir. Anahtar Sözcükler: Duyguların Yönetimi, Olumlu Duygular, Olumsuz Duygular, Bilişsel-Davranışcı Yaklaşım, Ölçek Geliştirme, Beceri Programı

ABSTRACT THE EFFECT OF EMOTION MANAGEMENT SKILLS PROGRAMME ON PROSPECTIVE TEACHERS' EMOTION MANAGEMENT SKILLS A.Rezan ÇEÇEN Ph.d Thesis, Department of Educational Science Supervisor: Prof. Dr. Banu İNANÇ September, 2002, 154 pages The main purpose of this study is to examine the effects of emotion management skills programme on prospective teachers'emotion management skills. In this study, a quasi-experimental with pre-test, post-test control group design was used. At the beginning of the study, sample consisted of total 30 senior 15 students assigned to experimental and 15 to control group. Because of two students had to leave the group thus remaining 13 senior students for the experimental and 15 for the control group from Elementary Teaching Department at Faculty of Education, at Çukurova University participate the study. Selection of the subjects was done according to their pre-test scores values. To collect data, Emotion Management Scale (EMS) developed by the researcher. EMS was administered five days before the first session as a pre-test, and after last session eleven weeks as a post-test to both experimental and control groups. To investigate the lasting effect of the treatment programme, two follow-up measurements took place following six and thirteen weeks after the post-test. For the experimental group, emotion management skills programme as an independent variable was carried out by the researcher, during 2 hours lasting for 1 1 weeks. During this period, the control group has not received any treatment. Covariance technique was used for the data analysis since the subjects groups were not assigned to groups randomly which that might affect the pre-test results werenot controlled. Paired `t` test technique was used to test durability of change in the experimental group. The results of the study indicated that the group experiences based on the emotion management training programme had a positive effect on emotion management skills. Key Words: Emotion Management, Negative Affect, Positive Affect, Cognitive- Behavioural Approach, Scale Development, Skill Programme