Ma`mer b. Raşid ve el-Camii

Abstract

Bu tezin konusu meşhur hadis alimlerinden biri olan Ma'mer b. Râşid es-San'ânî (95/153-713/770) ve eseri el-Câmi 'dir. Amacı Ma'mer ve eserini yanlış bilinenlerden arındırarak tanıtmaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için eser ve müellifi hakkında yanlış bilinenler tenkid edilmiştir. Araştırma bir giriş, üç bölüm ve bir ekten oluşmaktadır. Giriş bölümünde kullanılan kaynaklar ve konu ile ilgili daha önce yapılan araştırmalar tanıtılmış, konunun tarihteki yeri belirlenmiştir. Birinci bölüm Ma'mer' e, ikincisi el-Câmi 'ye, üçüncüsü de Ma'mer' e yöneltilen tenkidlere ayrılmıştır. Daha sonra da elde edilen bilgiler sonuç kısmında ifade edilmiştir. Bölümlerden birincisinde Ma'mer'in hayatı, hocaları, öğrencileri, eserleri, ilmi kişiliği, itikadi, fikhî ve siyasi görüşleri ile etkileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Hocaları, eserleri ve görüşleri hakkında yeni ve önemli bilgilere ulaşılmıştır. İkinci bölümde ise hadis edebiyatında Camiler hakkında kısa bilgiler verilip Ma'mer'in Cami 'inin bunlar arasındaki yeri belirlenmiştir. Daha sonra da el-Câmi 'nin zamanımıza ulaşması söz konusu edilip muhtevası hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca büyük hadis alimleri Buhârî ve Müslim'in Ma'mer' den rivayetleri hakkında bazı yeni bilgiler elde edilmiştir. Bölüm sonunda Buhârî ve Müslim'in Ma'mer'den yaptığı nakiller şemalarla gösterilmiştir. Ma'mer'e yöneltilen tenkitlere ayrılan üçüncü bölümde, Ma'mer'e yöneltilen tenkitler inceleme konusu yapılmıştır. Bunlardan en önemli ve dikkat çekeni ise yanında hiçbir kitabı olmadığı için Basra'da yaptığı rivayetlere güvenilemeyeceği iddiasıdır. Ma'mer'e yöneltilen bir diğer eleştiri konusu ise bazı hocalarından yaptığı rivayetlerdir.V Bu bölümde eleştiriye konu olan hususların haklılığı ya da haksızlığı değerlendirilmiştir. Araştırma bir de ek içermektedir. Burada Buhârî ve Müslim'in Ma'mer'den yaptıkları rivayetler kitab ve bab isimlerine işaret edilerek uzun bir liste halinde sunulmuştur. Sonuçta ise araştırma süresince elde edilen bilgiler, yeni tespitler ve bazı önemli değerlendirmeler özet olarak sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Peygamber, Hadis, Sahih, Ma'mer b. Râşid, Yemen.

The main subject of this thesis is one of the famous traditionists Ma' mar b. Rashid (lived 95-153/713-770) and his al-Câmi'. The aim of the study is to introduce Ma'mar and his work by clarifying wrong information on them. In order to realize this aim, the information about the author and his work has been critcized. The study consists of an introduction, three chapters and an addition. The Introduction surveys the sources which were used in thesis, introduces the studies which were formerly made on the same subject and determines the topic in the history. The Chapter One is devoted to Ma'mar, the Chapter Two al-Câmi' and the Chapter Three to the criticism directed to Ma'mar. In the conclusion, there is a summary of the findings of the study. The Chapter One tries to investigate the life of Ma'mar, his teachers and students, his work and his personality as a scholar; his theolojical, juridical and political ideas and their effects. This chapter has found out some new and significant information on his teachers, works and ideas. The Chapter Two firstly gives short informations about the Câmis in hadith literature and then determines Ma' mar' s Cami among them. Secondly, it makes some remarks abotu how al-Câmi reached us and gives a detailed examination of its contents. Futhermore, in the chapter, some new information about al-Bukhârî an Muslim's narrations from Ma'mar has been obtained. Finally the narrations which are narrated by al-Bukhârî and Muslim from Ma'mar are shown as diagrams. The Chapter Three, which is devoted to the criticisms directed to Ma'mar, examines any critisms which were directed to him. The most important and remarkable one among these criticisms is claim that the narrations which are narrated by Ma'mar invn Basra is untrustable, because of the fact that during this time he hasn't any book with him. The other important criticism is some narrations which are narrated by Ma'mar from some teachers. All of the criticisms were evaluated and reached to the conclusion about the criticism. The study contains an additional. In this additional the narrations which are narrated by al-Bukhârî and Muslim in their books shown as a long list. In the conclusion, the informations, new fixings and some remarkable evaluations which are obtained during the study are presented as a summary. Keywords: Prophet, Hadith, Truth Rumour, Ma'mar b. Rashid, Yemen.