Sepsisli hastalarda mortalite prediksiyonunda `sepsis ağırlık koru` ile yoğun bakım ve acil servis skorlarının (apache II, sofa, q-sofa, PIRO ve meds) karşılaştırılması

Abstract

Giriş: Dünyada her yıl milyonlarca hasta sepsisten etkilenir ve bu hastaların 1/4'ü ve hatta daha fazlası ölümle sonuçlanır. Bu hastaların pek çoğu yoğun bakım ünitelerinde (YBÜ) takip edilmektedirler ve erken dönemde prognozlarının tahmin edilmesi monitorizasyon ve tedavi planlarının çizilmesi açısından büyük önem taşır. Amaç: Bu çalışmada, sepsisli medikal yoğun bakım hastalarında, Sepsis Ağırlık Skoru (SSS) ve qSOFA skorlarının diğer kullanılmakta olan YBÜ ve acil servis skorlama sistemleri ile (APACHEII, SOFA, PIRO, MEDS) mortaliteyi tahmin etmedeki etkinlikleri yönünden karşılaştırılması amaçlanmıştır. Ek olarak, sepsiste mortaliteyi etkilediği düşünülen ancak SSS ve qSOFA'da yer almayan diğer faktörlerin (yaş, komorbiditeler gibi) de mortalite tahminindeki rolleri araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Prospektif, gözlemsel kohort çalışması. 2015- 2016 tarihleri arasında Göğüs Hastalıkları Yoğun Bakım Ünitesinde yatarak izlenen >18 yaş sepsis/septik şoklu hastalar çalışmaya dahil edilmiştir. Hastaların yatışında APACHE II skoru hesaplanmış, sepsis başlangıcında ise SOFA, quick SOFA, SSS, PIRO ve MEDS ve tekrar APACHE II skorları hesaplanmış ve tüm parametreler mortaliteyi öngörme açışından karşılaştırılmıştır. Bütün analizler Statistical Package for Social Sciences (SPSS for Windows 18.0 software; Chicago, IL, USA) ve MedCalc istatistik programları kullanılarak yapılmıştır.Bulgular: Çalışmaya sepsis tanısı ile hospitalize edilen, yaş ortalamaları 68 15 yıl olan, 73'ü erkek olmak üzere toplam 100 hasta alınmıştır. Çalışmaya katılan hastaların genel demografik ve YBÜ özellikleri ve sepsis günü laboratuar değerleri mortaliteye etkileri yönünden karşılaştırılmış ve YBÜ yatış günü, septik şok gelişimi, eritrosit süspansiyon replasmanı yapılması, oligüri, akut mental değişiklik gelişimi, PaO2/FiO2 oranının düşük olması ve tekrar sepsis gelişimi mortalite açısından bağımsız risk faktörleri olarak belirlenmiştir. Mortalite ile APACHE II yatış (p= 0.006, r= 0.27), APACHE II sepsis (p= 0.001, r= 0.346), SOFA (p= 0.030, r= 0.218) , qSOFA (p= 0.001, r= 0.319), MEDS (p= 0.001, r= 0.486), PIRO (p= 0.001, r= 0,516) ve SSS (p= 0.001, r= 0.581) arasında pozitif korelasyon ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Çoklu regresyon analizinde ise SSS bağımsız mortalite göstergesi olarak belirlenmiştir [p= 0.001; OR: 1.1 (1.05-1.18)]. ROC analiz sonuçlarına göre, skorlama sistemleri içerisinde SSS en iyi performansa sahipken, [EAA=0.847 (p=0.001, %95 GA: 0.769-0.924)], onu sırasıyla SOFA, PIRO ve MEDS takip etmiştir. 2016 rehberine yeni eklenen qSOFA skorunun [EAA=0.673 (p=0.004, %95 GA: 0.568-0.778)] performansı ise istatistiksel olarak anlamlı kabul edilse de diğer skorlara göre daha zayıf bulunmuştur.Sonuç: Yoğun bakım ünitelerinde takip edilen sepsis hastalarında erken dönemde prognoz tahmini yapılmasında `Sepsis Ağırlık Skoru` diğer skorlama sistemlerine göre daha fazla ayırt edici özellik taşımaktadır. Acil servislerde ise çok fazla parametreye sahip olması nedeniyle kullanımı zor olan SSS'na alternatif olarak SOFA, PIRO ve MEDS skorları tercih edilebilir. Tüm bu skorlar, sepsiste prognozun belirlenmesinde başarılı olmalarına rağmen henüz hiçbir skorun ideal skor olduğunu söyleyebilmek mümkün değildir. Anahtar sözcükler: Sepsis, Septik şok, APACHEII, SOFA, quickSOFA, SSS, PIRO, MEDS.

Background:Every year, millions of patients around the world are affected by sepsis and among them 1/4th and even more results in death. Most of these patients are being followed in the intensive care units (ICU) and early prognosis prediction of these patients is very important in terms of the treatment plan needs to be drawn. Aim: In this study, it was aimed to compare the Sepsis Severity Score (SSS) and q SOFA with other known ICU and ER scores (APACHEII, SOFA, PIRO, MEDS) for their role in mortality prediction. In addition, other factors such as age and comorbidities that are known to be affecting mortality in sepsis but not included in SSS and q SOFA scores were also evaluated in this study. Materials and Method: A prospective, observational cohort study performed between years 2015-2016 in a pulmonary intensive care unit among adult patients with sepsis and septic shock diagnosis. The APACHE II score was calculated at admission, and then on the day of sepsis the SOFA, quick SOFA, SSS, PIRO, MEDS and APACHE II scores were calculated and all the parameters were evaluated for their role in predicting mortality. Statistical Package for Social Sciences (SPSS 18.0 for Windows 11.2 software; Chicago, IL, USA) and MedCalc statistical programs were used for all statistical analysis.Results: A total of 100 patients (73 male) with the mean age of 68 15 years and who were diagnosed as sepsis were included in the study. General demographical and ICU characteristics and laboratory parameters on the day of sepsis were compared for their role of mortality prediction. The length of ICU stay, septic shock development, erythrocyte suspension replacement, oliguria, low PaO2/FiO2 ratio, acute mental changes and recurrence of sepsis were identified as independent predictors of risk factors. A positive correlation and a statistically significant relationship was found between APACHE II at admission (p = 0.006, r = 0.27), APACHE II at sepsis (p = 0.001, r = 0.346), SOFA (p = 0.030, r = 0.218), qSOFA (p = 0.001, r = 0.319), MEDS (p = 0.001, r = 0.486), PIRO (p = 0.001, r = 0.516), SSS (p = 0.001, r = 0.581) and mortality. Multiple regression analysis designated SSS as an independent mortality indicator [p = 0.001; OR: 1.1 (1.05-1.18)]. According to the results of ROC analysis, the best performance among the scoring systems was with SSS [AUC = 0.847 (p = 0.001, 95% CI: 0.769-0.924)], then respectively with SOFA, PIRO and MEDS [AUC= 0.785 (p = 0.001, 95% CI: 0.696-0.875)]. The qSOFA score although found statistically significant for mortality prediction [AUC= 0.673 (p = 0.004, 95% CI: 0.568-0.778)], its performance was considered weaker than the other scores.Conclusion:The `Sepsis Severity Score` carries more distinguishing features for the estimation of prognosis at an earlier phase of sepsis in ICUs. In emergency services it may be hard to use SSS since it has so many parameters, but the SOFA, PIRO or MEDS scores may be preferred as alternatives. Despite being successful in determining the prognosis of sepsis, yet it is not possible to accept one these scores as an ideal score due to their low sensitivities and specificities. Key words: Sepsis, Septic shock, APACHE II, SOFA, quickSOFA, SSS, PIRO, MEDS.