Sürdürülebilir yağış suyu yönetimine ilişkin peyzaj planlama önerileri: Bornova çayı havzası örneği

Abstract

Tez çalışması kapsamında, İzmir kentinde yer alan 48,13 km2 yüzölçümü olan Bornova Çayı Havzası'nda yüzey akışa geçen yağış suyu miktarı hesaplanarak arazi kullanım kararlarının yüzey akış miktarı üzerine etkisi ortaya konulmuştur. Yüzey akışa geçen yağış suyu miktarının tespitinde `Eğri Numarası Yöntemi` (NRCS Curve Number (CN) Method)'ni temel alan `Eğim Entegrasyonlu CN Hesaplama Yöntemi` (The Modified NRCS CN Method) kullanılmıştır. Arazi kullanım kararlarının yüzey akış miktarı üzerine etkisinin saptanmasında ise; 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı'nda ilan edilen arazi kullanım kararları çerçevesinde Bornova Çayı Havzası için arazi kullanım değişim senaryoları kurgulanmıştır. Araştırma sonucunda havzada 2.717.841,34 m3 suyun yüzey akışa geçtiği, kötümser arazi kullanım değişim senaryosunun hayata geçmesi durumunda yüzey akış suyu hacminin %8,3 oranında artacağı, iyimser arazi kullanım değişim senaryosunun hayata geçmesi durumunda ise; %0,4 oranında düşeceği sonucu elde edilmiştir. Havzada yağış sularının sürdürülebilir yönetimini sağlamak üzere yasal, yönetsel, ekonomik, sosyo-kültürel, teknolojik öneriler ile peyzaj planlama süreçlerine ilişkin öneriler sunulmuştur.

In this study the amount of runoff volume in the Bornova Stream Catchment, which has a surface area of 48.13 km2 in the city of Izmir, was calculated and the effect of land use decisions on the surface runoff was revealed.The Modified NRCS CN Method, which is based on the NRCS Curve Number Method, was used to determine the runoff volume. In determining the effect of land use decisions on surface runoff; land use change scenarios have been designed for the Bornova Stream Catchment within the framework of land use decisions of the 1/25.000 scaled Izmir Metropolitan Area Master Plan.As a result of the study, it was calculated that the runoff volume of the Bornova Stream Catchment is 2.717.841.34 m3. It is concluded that the runoff volume will increase by 8,3% if the pessimistic land use change scenario is implemented and if the optimistic land use change scenario is implemented, this rate will decrease by 0,4%. Landscape planning proposals were supported by providing legal, administrative, economic, socio-cultural and technological suggestions to ensure the sustainable stormwater management in the catchment.