Hafif kognitif etkilenme ve alzheimer hastalığında beyin manyetik rezonans görüntülemesi bulguları ve damarsal risk faktörleri ile ilişkisi

Abstract

Giriş: Alzheimer hastalığı en sık görülen demans nedeni ve yaşlanannüfusla sıklığı ve toplum üzerindeki yükü giderek artan bir halk sağlığı sorunudur.Hastalığa yol açan patofizyolojik süreç klinik bulgular ortaya çıkmadan yıllarcaönce başlamaktadır. Hastalığın preklinik döneminden başlayarak saptanabilen,kolay uygulanabilir ve geçerliliği kanıtlanmış biyobelirteçlerin ortaya konması içinçalışmalar sürmektedir.Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada Ocak 2016 Mayıs 2019 arasındadeğerlendirilmiş 18 bilişsel olarak normal kontrol (NK), 19 hafif bilişsel bozukluk(HBB) ve 37 Alzheimer hastalığı (AH) teşhisli olgunun yapısal beyin MRG'siretrospektif olarak değerlendirilmiş, görsel değerlendirme ölçekleri uygulanmış,yazılım vasıtasıyla kortikal ve subkortikal yapıların tam-otomatize segmentasyonuve hacimsel ölçümleri niceliksel olarak yapılmış, damarsal risk faktörlerinin varlığıdeğerlendirilmiş ve bu değişkenlerin klinik demans şiddeti parametreleriyle ilişkisideğerlendirilmiştir.Bulgular: Bu çalışmada NK, HBB ve AH grupları arasında damarsal riskfaktörlerinin varlığı açısından anlamlı farklılık görülmemiştir. Görseldeğerlendirme ölçeklerinden medial temporal atrofi, global atrofi ve posterior atrofi108skoru tanı grupları arasında anlamlı şekilde farklılık göstermiştir. Fazekasskorlaması ise AH'nin radyolojik değerlendirmesinde faydasız bulunmuştur.Volümetrik ölçümlerde; hipokampüs, nükleus akumbens, amigdala ve lateralventrikül hacmi, normal olgularla HBB ve AH hastalarını etkin şekilde ayırabilmişancak HBB ile AH hastalarını ayırmakta yetersiz kalmıştır. Volümetrik ölçümlerinMMSE ile negatif korelasyon gösterdiği ancak NK olguları dışarıda bırakıldığındabu korelasyonun ortadan kalktığı görüldü.Sonuç: Tam-otomatize segmentasyon yazılımları ile volümetrik ölçümlerAH tipi demansın radyolojik değerlendirmesinde, özellikle HBB ve AHhastalarının bilişsel olarak normal olgulardan ayrımında etkilidir.Anahtar kelimeler: Alzheimer hastalığı, hafif bilişsel bozukluk,volümetrik MRG, biyobelirteç

Introduction: Alzheimer's disease (AD) is the leading cause of dementiawith increasing frequency and burden as the population is aging worldwide. Thepathophysiological process begins many years before the disease becomessymptomatic. There are currently various efforts to validate biomarkers that coulddetect changes at the preclinical phase.Method: A total of 74 patients were included in this study retrospectivelywho were examined between January 2016 and May 2019. Thirty seven patientswere found to have AD, 19 amnestic mild cognitive impairment (aMCI) and 18 hadnormal aging (NA). For each patient's magnetic resonance imaging (MRI); visualrating scales were applied, fully automated segmentation and volumetricmeasurements of cortical and subcortical structures were performed quantitativelyby means of a software. Vascular risk profiles of the patients were documented. Therelationship between clinical dementia parameters and MRI findings as well asvascular risk profiles were evaluated.Results: Vascular risk profile differences of the patients with AD, aMCIand NA were insignificant. Visual rating scales of medial temporal atrophy, globalatrophy and posterior atrophy showed significant differences between diagnostic110groups while Fazekas scale did not. As for the volumes of hippocampus, nucleusaccumbens, amygdala and lateral ventricles in AD and aMCI groups, significantdifferences were found when compared with NA group. Volumetric differences ofaMCI and AD groups were insignificant. Similarly, volumes of these brain areashad significant negative correlation with MMSE scores when NA group wasincluded. Within aMCI and AD groups there was not any significant correlation.Conclusion: Fully automated segmentation-volumetry is a useful methodin the radiologic evaluation of AD, especially to differentiate aMCI/AD patientsfrom cognitively normal ones.Keywords: Alzheimer's disease, mild cognitive impairment, MRIvolumetry, biomarker