Çölyak hastalarında doku transglutaminaz antikorlarına göre serum amiloid A düzeyleri karşılaştırılması

Abstract

Çölyak hastalığı(ÇH), genetik olarak yatkın kişilerde glüten aracılı inflamatuar yanıtın neden olduğu yaygın bir enteropatidir(4). Tanı, seroloji ve ince bağırsak biyopsisinin bir kombinasyonuna dayanmaktadır. Serum anti-doku transglutaminaz (tTG) antikorunun çölyak hastalığına özgüllüğü % 96-100 arasındadır. Tedavide glütenden kaçınmak, belirti ve semptomların gerilemesine yol açar(4, 24, 66).Glüten alımının tetiklediği T hücresi kaynaklı inflamasyon, çölyak hastalığında pro-inflamatuar sitokinlerin salınımına neden olur. Bu sitokinler Serum Amiloid A(SAA)' yı yükseltebilir, ancak bu hipotezi test eden çalışmalar eksiktir. Bununla birlikte, literatürde çölyak ile sistemik sekonder amiloidoz arasındaki ilişki hakkında bildirilen vakalar vardır(77). Bu çalışmada esas olarak otoantikorların çölyak tanısı ve takibinde önemli olması nedeniyle tTG, diyet uyumuna, ÇH süresine göre SAA düzeylerinin anlamlı bir farklılık olup olmayacağını araştırmaktır.Yöntem: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji polikliniğine gelen 1 Haziran 2019 - 1 Aralık 2019 tarihleri arasında rutin kontrol amacıyla başvuran ve hastalar tarafından onam verilerek çölyak hastalığı tanılı 90 erişkin hasta kabul edildi. Biyokimya anabilim dalınca SAA düzeyleri analiz yapılarak değerlendirildi. Hastalardan 1 kırmızı tüp fazla alındı. Alınan kan örneklerinden SAA immunonefelometre yöntemi ile çalışıldı. Veriler SPSS 22.0 paket programında değerlendirildiBulgular: Çalışmaya katılan hastalarda SAA düzeyi ile ÇH süresi>5 yıl, ek hastalığı bulunan, ileri yaş, D vitamin düzeyi <20'ninn altındaki hastalarla anlamlı bulunmuştur. Antikor pozitif ya da negatif olmasıyla ilişkili bulunmamıştır.Sonuç: ÇH süresi 5 yıldan fazla olan hastaların, hastalığın o anki aktivitesinden bağımsız olarak SAA düzeyi anlamlı yüksek saptanmış olup, AA tipi amiloidoz gelişimiyle alakalı olduğu düşünülmüştür. ÇH süresi>5 yıl olan; ÇH'de SAA yüksekliği açısından riskli gruplarda (D vitamin düzeyi <20 ng/mL, ileri yaş, komorbiditesi bulunan) hastalarda sekonder amiloidoz açısından yakın takip edilmelidir. D vitamini takviyesi mutlaka yapılmalıdır. Bu konuda daha geniş çaplı çalışmalara ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Çölyak hastalığı, serum amiloid a düzeyi

Celiac disease(CD) is a common enteropathy caused by gluten-mediated inflammatory response in genetically predisposed individuals(1). Diagnosis of CD is based on a combination of serology and small bowel biopsy. The specificity of serum anti-tissue transglutaminase antibody to CD is between 96-100%. Avoiding gluten in CD treatment leads to regressive signs and symptoms(1-3).T cell-induced inflammation triggered by gluten uptake causes the release of pro-inflammatory cytokines in CD. These cytokines can elevate Serum amyloid a(SAA). Although this hyphothesis has not been tested in literature, there are some reported cases about the relationship between celiac and systemic secondary amyloidosis(4). The aim of this study is to investigate whether or not autoantibodies are important in celiac diagnosis and follow-up treatment as well as SAA levels can be significantly different compared to antibody groups, dietary compliance and duration of CD. Method: 90 adult patients with CD were admitted to Gastroenterology outpatient clinic of medical school in Gazi University for their routine check-ups June 1 and December 1, 2019. They were informed and have given their consents to participate the study. One red tube was taken from each patients. SAA levels were analyzed and evaluated by the Department of Biochemistry by using SAA immunonephelometer method. Data were evaluated in SPSS 22.0 package program. Results: SAA level and CD duration>5 years, additional disease, advanced age, vitamin D level <20 ng/mL was found to be significant in the patients participating to the study. The antibody results were not associated with being positive or negative.Conclusion: The SAA level was significantly higher in patients with CD duration more than 5 years, regardless of the current activity of the disease and it was thought to be related to the development of amyloidosis type AA. CD duration>5 years; the risk groups for SAA height (vitamin D level <20 ng/mL, advanced age, comorbidity) in patients with secondary amyloidosis should be closely monitored. Vitamin D supplements should be taken by patients. More extensive studies are needed to be done on this subject to be conclusive.Key words: celiac disease, Serum Amyloid A level