Sağlık alanında çalışan meslek gruplarının aleksitimik özellikler açısından değerlendirilmesi

Abstract

63 ÖZET Bu çalışmada, sağlıklı yetişkinlerde aleksitimik özelliklerin klinik ve sosyodemografik niteliklerinin araştırılarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede, sağlık meslek grupları aleksitimik özellikler bakımından incelenmiş ve karşılaştırılmıştır. Aleksitiminin bilişsel çarpıkiıklarve bedenselleştirme ile ilişkisinin ortaya konması, sosyo-demografik özellikler açısından irdelenmesi hedef alınmıştır, örnekleme alınan kişilerde aleksitimi görülme oranının saptanması ve aleksitimik olan ve aleksitimik olmayan kişilerin karşılaştırılması öngörülmüştür. Araştırmanın örneklemi, S.S.K. Tepecik Hastanesi'nde çalışmakta olan 50 hekim, 50 hemşire ve 50 yardımcı sağlık personeli (hekim ve hemşireler dışındaki tüm sağlık lisansiyerleri) olmak üzere 150 kişiden oluşmaktadır. Kişilere Bilgi Formu, Toronto Aleksitimi Skalası (TAS), Otomatik Düşünceler Ölçeği (ODÖ) ve Ruhsal Belirti Tarama Listesi (SCL-90 R) uygulanmıştır. Çalışmada ele alınan ömeklem çerçevesinde, meslek grupları arasında TAS ile elde edilen aleksitimi puanlan bakımından anlamlı düzeyde bir farklılık bulunmamıştır. Ayrıca, aleksitimi düzeyi sosyo-demografik özelliklere göre farklılık göstermemiştir. Aleksitimi ile olumsuz kendilik kavramı, konfüzyon ve kaçış düşleri, yalnızlık/izolasyon ve vazgeçiş/çaresizlik gibi otomatik düşüncelerle belirginleşen bilişsel çarpıtmalar arasında anlamlı düzeyde ilişkiler olduğu görülmüştür. Aleksitimi puanlan ile SCL-90 R'den elde edilen genel belirti düzeyi ve bedensel yakınma puanlarının anlamlı düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur. Çalışma örnekleminde aleksitimi görülme oranı % 16 olarak bulunmuştur. Aleksitimik olanlar ile aleksitimik olmayanlar Depresyona özgü bilişsel çarpıklıklar, ruhsal belirti ve bedensel yakınmalar açısından farklılaşmışlardır. Gruplar arsında sosyo-demografik özellikler bakımından anlamlı bir farklılık olmamakla birlikte, aleksitimik olanlar sosyo-ekonomik düzeylerini daha düşük olarak belirtmişlerdir.64 Aleksitiminin, sosyo-demografik değişkenlerden bağımsız, kendine özgü bilişsel örüntüleri olan ve bedenselleştirme eğilimi ile belirginleşen bir kişilik boyutu olarak ele alınması gereği kaynaklardan elde edilen bilgiler ışığında tartışılmıştır.

65 SUMMARY In this study, it was aimed that the alexithymic characteristics to be assessed by examining the clinical and sociodemographic features in a sample of normal adults. For this purpose, three groups of health occupants were evaluated and compared. Alexithymia was investigated in terms of cognitive distortions and somatization, and in relation to sociodemografik factors. Determining the prevelance of alexithymia forthis sample and designating the individuals in groups of alexithymics and nonalexithymics were premeditated. The 150 subjects consisting of 50 doctors, 50 nurses and 50 auxiliary health occupants (other then doctors, nurses; like, pharmasists, physiotherapists, radiol ogy and anaesthetic technicians, etc.)participated in this study were from the S.S.K. Tepecik Hospital. Subjects completed the Brief Information Form, Toronto Alexithymia Scale (TAS), the Automatic Thoughts Questionnaire (ATQ) and the Symptom Check List (SCL-90 R). In the frame of this study, there was no significant difference among the occupational groups in terms of alexithymia scores measured by the full TAS. Besides, alexithymia was not significantly related to sociodemographic features. It was found that the relationship between alexithymia and cognitive distortions characterized by automatic thoughts like negative self-concept, confusion and escape fantasies, loneliness/isolation and giving up/helplessness was significant. This significant association was also seen between alexithymia scores and the scores of the Global Severity Index and somatization subscale of the SCL-90 R. TAS identified 16 % of the subjects as alexithymic individuals. There was no significant difference betwen the groups according to their sociodemographic features except socio-economic status. Alexithymic individuals appeared to rank themselves for that status lower than the nonalexithymic ones.66 The results revealed that the presence of alexithymic characteristics were independent of socio-demographic factors. That should alexithymia be considered as a personality dimension characterized by spesific cognitive organizations and somatization tendencies was discussed with the literature findings.68 9. Demers-Desrosiers L.A., `Empirical journey into the measurement of symbolic function as a dimension of alexithymia`, Psychother. Psychosom. 44, (1 985), 65-71. 10. Dereboy, F.,`AIeksitimiöz-biIdirim ölçeklerinin psikometrik özellikleri üzerine bir çalışma`, Uzmanlık Tezi, H.Ü.T.F., 1990. 11. Dereboy, F., `Aleksitimi : bir gözden geçirme`, Türk Psikiyatri Dergisi, 1, 3, (1990), 157-165. 12. Faryna, A., Rodenhouser, P., Törem, M., `Development of an Analog Alexithymia Scale`, Psychother. Psychosom., 45, (1986), 201-206. 13. Feiguine, R.J., Jones, N.F., Kassel, P. A., `Distribution of alexithymic character istics within an outpatient population`, Psychother. Psychosom., 50, (1988), 61-67. 14. Freyberger, H., `Supportive psychotherapeutic techniques in primary and secondary alexithymia`, Psychother. Psychosom., 28, (1977), 337-342. 15. Freyberger, H., Künsebeck H.W., Lempa, W., Wellman, W., Avenarius, H.J., `Psychotherapeutic interventions in alexithymic patients`, Psychother. Psychosom., 44, (1985), 72-81. 16. Haviland, M.G., Shaw, D.G., Cummings, M.A., MacMurray, J. P..`Alexithymia : subscales and relationship to depression`, Psychother. Psychosom., 50, (1988), 164-170. 17. Horton, P.C., Gewirtz, H. Kreutter, K.J., `Alexithymia- state and trait`, Psychother. Psychosom., 58, (1992), 91-96.69 1 8. Kauhanen, J., Julcunen, J, Salonen, J.T., `Alexithymia and perceived symptoms: criterion validity of the Toronto Alexithymia Scale`, Psychother. Psychosom., 56, (1991), 247-252. 19. Keltigangas-Jervinen, L., `Concept of alexithymia`, Psychother. Psychosom., 44, (1985), 132-138. 20. Kirmayer, L.J., Robbins, J.M., `Cognitive and social correlates of the Toronto Alexithymia Scale`, Psychosomatics, 34, 1, (1993), 41-52. 21. Krystal, J.H., Güler, E.L., Cicchetti, D.V., `Assessment of alexithymia in Post traumatic Stress Disorder and somatic illness: introduction of a reliable measure`, Psychosomatic Medicine, 48, 1/2, (1986), 84-94. 22. Lane, R.D., Schwartz, G.E., `Levels of emotional awareness : a cognitive developmental theory and its application to psychopathology`, Am J Psychitry, 144,2, (1987), 133-143. 23. Lazarus, R.S., `Thought on the relations between emotion and cognition`, American Psychologist, 37, 9, (1982), 1019-1024. 24. Lesser, I.M., `A review of the alexithymia concept`, Psychosomatic Medicine, 43,6, (1981), 531-543. 25. Lesser, I.M., `Alexithymia` The New England Journal of Medicine, 14, (1985), 690-692. 26. Lesser, I.M., `A critique of contributions to the alexithymia symposium`, Psychother. Psychosom., 44, (1985), 82-88. 27. Loiselle, C.G., Dawson, C, `Toronto Alexithymia Scale : relationships with70 measures of patient self - disclosure and private self - consciousness`, Psychother. Psychosom.,50, (1988), 109-116. 28. Martin, J.B., Pihl, R.O., `The stress-alexithymia hypothesis : theoretical and empirical considerations`, Psychother. Psychosom., 43, (1985), 169-176. 29. Martin, J. B., Pihl, R.O., `Influence of alexithymic characteristics on physiological and subjective stress responses in normal individuals`, Psychother. Psychosom., 45, (1986), 66-77. 30. Martin, J.B., Pihl, R.O., Young, S.N., Ervin F.N., Jourman, S.V., `Prediction of alexithymic characteristics from physiological, personality, and subjective measures`, Psychother. Psychosom., 45, (1986), 133-140. 31. Okyayuz, Ü.H., Çevik, A., Gürcan, F., `Psikosomatik serviste yatarak tedavi gören hastaların bazı MMPI bulgularının aleksitimik özellikler açısından incelenmesi ve kontrol grubuyla karşılaştırılması`; XXV. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ankara: Türkiye Ruh Sağlığı ve Tedavi Vakfı Yayınlan, 1989. 32. Okyayuz, Ü.H., `Toronto Aleksitimi Ölçeği ileCourtland Duygu Kontrol Ölçeğinin birTürkörnekleminde kullanılabilirlik koşullarının araştırılması'', Türk Psikiyatri Dergisi, 4, 1, (1993), 18-23. 33. Parker, J.D.A., Taylor, G.J., Bagby, R.M., `The alexithymia construct: relation ship with sociodemographic variables and intelligence`, Comprehensive Psychiatry, 30, 5, (1989), 434-441. 34. Paulson, J. E., `State of the art of alexithymia measurement`, Psychother. Psychosom., 44, (1985), 57-64.71 35. Rabavilas, A.D. `Electrodermal activity in low and high alexithymic neurotic patients`, Psychother. Psychosom. 47, (1987), 101-104. 36. Rad, M. von, `Alexithymia and symptom formation`, Psychother. Psychosom. 42, (1984), 80-89. 37. Rodenhouser, P., Khamis, H.J., Faryna, A., ` Alexithymia and handedness `, Psychother. Psychosom., 45, (1986), 167-173. 38. Sifneos, P. E., `The prevelance of 'alexithymic characteristics' in psychosomatic patients`, Psychother. Psychosom., 22, (1973), 255-262. 39. Smith, G.R. Jr., `Alexithymia in medical patients referred to a consultation/ liaison service`, Am J Psychiatry, 140, (1983), 99-101. 40. Sriram, T.G., Pratap, L, Shanmugham, V., `Towards enhancing the utility of Beth Israel Hospital Psychosomatic Questionnaire`, Psychother. Psychosom., 49, (1988), 205-211. 41. Sungur, M.Z., `Depresyonun kognitif teorisi`, Depresyon Monograflan Serisi, 3, (1993), 123-134. 42. Şahin, A.R.,`Psikosomatik bir hastalık olan Peptik Ülserde aleksitimi`, Uzmanlık Tezi, S.B. Ankara Numune Hastanesi, 1991. 43. Şahin, A.R., `Peptik ülserli hastalarda aleksitimik özellikler`, Türk Psikiyatri Dergisi, 3, 1, (1992), 26-30. 44. Şahin, N., Şahin, N., `Reliability and validity of the Turkish version of the Automatic Thoughts Questionnaire`, Journal of Clinical Psychology, 48, 3, (1992), 334-340.72 45. Taylor, G.J., ` Alexithymia: concept, measurement and implications for treat ment`, Am J Psychiatry, 141, 6, (1984), 725-732). 46. Taylor, G.J., Ryan, D., Bagby, R.M., `Towards the development of a new self- report alexithymia scale`, Psychother. Psychosom., 44, (1985), 191-199. 47. Taylor, G.J., Doody, K., ` Verbal measures of alexithymia : what do they measure`, Psychother. Psychosom., 43, (1985), 32-37. 48. Taylor, G.J., Bagby, R.M., `Measurement of alexithymia -recommendations for clinical practice and future research`, Psychiat. Clin. N.Am., 11, (1988), 351- 366. 49. Taylor, G.J., Bagby, R.M., Ryan, D., Parker, J. D. A..`Validation of the alexithymia construct : a measurement-based approach`, Can. J. Psychiatry, 35, (1990), 290-297. 50. Taylor, G.J., Bagby, R.M., Parker, J.D.A., ` Is alexithymia a non - neurotic personality dimension ? A response to Rubino, Grasso, Sonnino, and Pezzarossa`, British Journal of Medical Psychology, 66, (1993), 281-287. 51. Türk, M.,`Üniversite öğrencilerinde aleksitimik özellikler ile ruh sağlığı arasındaki ilişki`, Yük. Lisans Tezi, E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1992. 52. Warnes, H., ` Alexithymia, clinical and therapeutic aspects`, Psychother. Psychosom., 46, (1986), 96-104. 53. Wise, T.N., Jani, N.N., Kass, E., Sonnenschein, K., Mann, L.S., ` Alexithymia: relationship to severity of medical illness and depression`, Psychother. Psychosom., 50, (1988), 68-71.73 54. Wise, T.N., Mann, L.S., Mitchell, J.D., Hryvniak, M.f Hill, B., ` Secondary alexithymia : an empirical validation`, Comprehensive Psychiatry, 31, 4, (1990), 284-288. 55. Wise, T.N., Mann, L.S., Epstein, S., `Ego defensive styles in alexithymia : a discriminant validation study`, Psychother. Psychosom., 56, (1991), 141-145. 56. Yemez, B, ` Psikosomatik, Somatoform ve diğer psikiyatrik bozukluklarda aleksitimi üzerine kontrollü bir çalışma `, Uzmanlık Tezi, D.E.Ü.T.F., 1991. 57.Zeitlin, S.B., McNally, R.J., `Alexithymia and anxiety sensitivity in Panic Disorder and Obsessive Compulsive Disorder`, Am J Psychiatry, 150, 4, (1993), 658- 660.