Lipofilik organik fosforlu insektisitlere maruziyette ve bazı kanser olgularında eritrosit membranı yağ asitleri seviyelerinin araştırılması

Abstract

- 80 - VI. ÖZET Biyolojik membranlardan biri olan eritrosit membrammn yapısında bulunan yağ asitleri oranlarındaki değişimlerin pek çok lipofilik kimyasal maddeye maruziyette ve çeşitli kanser olgularında farklılık gösterdiği saptanmıştır. özellikle eritrosit membranı yağ asitleri oranındaki değişimin, kanserin erken teşhisi için bir belirteç olabileceği savunulmaktadır. Yapılan bu çalışmada saturasyon indeksi olarak adlandırılan stearik asidin oleik aside oranı ve araşidonik asidin linoleik aside oranının lipofilik maddelere maruziyette ve kanser olgularında ne ölçüde değiştiği araştırılmıştır. Bunun için eritrosit membranı yağ asitleri seviyelerinden yararlanılmıştır. Araştırmamızda eritrosit membramndaki yağ asitlerinin % 80'ini oluşturan palmitik, stearik, oleik, linoleik ve araşidonik asitlerin miktarları, Gas-Sıvı Kromatograf isi-FID yöntemi kullanılarak tayin edilmiştir. Bu amaçla deney hayvanları modeli oluşturularak, lipofilik özellikte ve yaygın kullanıma sahip organik fosforlu insektisitlerden Metil Paration ve Diklorvos 'un sıçanların eritrosit membranı yağ asitleri üzerine olan etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla deney hayvanları bu maddelere maruz bırakılmıştır. Deney hayvanı modelinden elde edilen sonuçların ışığında Diklorvos'a maruz kalan tarım işçileri grubu belirlene rek, lipofilik özelliğe sahip bu maddenin bu işçi grubunun eritrosit membranı yağ asitleri oranlarında yaptığı değişiklikler saptanmıştır. Yapılan çalışma sonucunda saturasyon indeksinin- 81- Diklorvos'a maruz kalan ve 16 kişiden oluşan işçi grubunda (S/0=1.00) kontrollere oranla (S/0=1.14) daha düşük olduğu saptanmıştır (p<0.005). Tarım işçilerinin araşidonik /linoleik asit değerinin (A/L=1.18) kontrol grubu (A/L=1.16) ile istatistiksel olarak karşılaştırılmasında anlamlı bir artış saptanamamıştır (p>0.05). Kurulan yöntem yardımıyla lenfomalı hastaların tedavi öncesi ve sonrası eritrosit membranı saturasyon indeksi ve araşidonik asidin linoleik aside olan oranları saptanarak birbirleri ile karşı laştırılmıştır. Buna göre 19 kişiden oluşan lenfomalı hastaların tedavi öncesi (S/O=0.99) ve sonrası (S/0=1.21) saturasyon indekslerinde tedavi sonrası değerlerine göre anlamlı bir düşüş saptanmıştır (p<0.001). Lenfomalı hastaların tedavi öncesi yağ asitleri ve saturasyon indeksi değerleri, 30 kişilik kontrol grubu (S/0=1.14) ile karşılaştırıldığında, hastaların saturasyon indekslerinin kontrollere göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük olduğu saptanmıştır (p<0.001). Hastaların tedavi öncesi araşidonik asit/l inoleik asit oranlarındaki artışın (A/L=1.21) kontrol grubunun (A/L=1.16) değerleri ile,- hastaların tedavi öncesi ve sonrası (A/L=1.24) araşidonik asit/l inoleik asit oranlarının karşılaştırılmasında bir anlamlılık bulunamamıştır (p>0.05). Metil Paration'a ve Diklorvos'a maruz bırakılan sıçanların maruziyet öncesi ve sonrası, lenfomalı hastaların tedavi öncesi ve sonrası yağ asidi değerlerinin istatiksel karşılaştırılmasında student paired t testinden yararlanılmıştır.Lenfomalı hastalar ve Diklorvos'a maruz kalan tarım işçilerinin yağ asidi değerlerinin kontrol grubu ile istatistiksel karşılaştırılmasında-82- student t testinden yararlanılmıştır. Bulgular diğer araştırmacıların bulguları ile karşılaştın larak tartışılmıştır.

-83- VII. SUMMARY The change of the fatty acids ratios of the erytrocyte membrane which is the one of biological membranes are due to exposure of many lypophylic chemicals and various cancer status. Especially it is suggested that the change of the fatty acids in erytrocyte membrane might be the marker of early diagnosis of cancer. The aim of this study, how the saturation index which is the ratio of stearic acid to oleic acid and the ratio of arachidonic acid to linoleic acid are affected by the exposure to lypophylic chemicals and by cancer cases. Therefore ratios of fatty acids in erytrocyte membrane are found. In our study by Gas-liquid choromatography-FID was the method to determine palmitic, stearic, oleic, linoleic, arachidonic acid which are 80 % of the fatty acids of erytrocyte membrane. For this purpose in the animal model, widely used organophosphorous insecticides methyl paration and dichlorvos were selected to determine their affects on fatty acids of rat erytrocyte membrane. For this reason, rats were exposed to above mentioned insecticides. According to results of this model study the affects of dichlorvos to the fatty acids of membranes of exposed agriculture labours were investigated. At the end of the study, saturation index of 16 exposed agriculture labours to dichlorvos were lower than the control groups (p<0.005). On the other hand there was no statisticaly significance between the labours and control groups in the ratios of arachidonic acid to linoleic acid (p>0.05).-84- By the same method, saturation index and ratio of arachidonic to linoleic acid of the erytrocyte membrane of the pre and posttreated patients with lymphoma were found and compared with each other. As a result pretreatment values of patients with lymphoma were significantly lower than posttreatment values. When we compare pretreatment values of fatty acids and saturation index of patients with lymphoma with control group (S/0=1.14) consisting of 30 people, saturation index of patients were lower than those of controls which is statistically significant (p<0.001). Comparison of pretreatment increase of arachidonic/linoleic acid ratio of patients (A/L=1.21) to those of controls (A/L=1.16) and pre and posttreatment arachidonic/linoleic acid ratio, no significant difference was observed (p>0.05). For statistical comparison student paired t test was applied to pre and postexposure of ratios exposed to methyl paration and dichlorvos and to fatty acids values of erytrocyte membranes of pre and posttreated lymphoma patients fatty acids values of erytrocyte membranes. Student t test is applied for statistical comparison between fatty acid values of patients with lymphoma and agriculture labour exposed to dichlorvos. Results were discussed with the finding of previous studies completed on this subject.