Okul çağı çocuğu davranış sorunları ile annelerinin anksiyete düzeyleri ve algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

149 ÖZET Bu çalışma izmir Metropolünde 1992-1993 eğitim ve öğretim yılında, ilkokul üçüncü sınıfında okuyan çocukların okul başarıları ile uyum sorunlarını karşılaştırmak, annelerin algıladığı sosyal desteği ve anksiyete puan ortalamaları ile çocuğun ruhsal belirtileri arasındaki ilişkiyi inceleme amacıyla tanımlayıcı, analitik ve kesitsel olarak planlanmış bir alanda çalışmasıdır. Araştırmanın değişik yönlerini belirlemek amacıyla beş değişik soru formu kullanılmıştır. Bunlar sırasıyla şunlardır;. Birincisi, `Aile Tanıtım Soru Formu`,. İkincisi, `Algılanan Arkadaş ve Aile Desteği`,. Üçüncüsü, `Süreklilik Anksiyete Envanteri`,. Dördüncüsü `Çocukların Demografik ve Tanıtıcı Karakteristikleri` ve,. Son olarak da `Çocukların Davranışsal ve Duygusal Sorunları` soru formlarıdır. Uygulanan soru formlarından elde edilen bulgulara göre: araştırma kapsamına giren annelerin % 41.66'sı, 30- 34 yaş gurubunda olup % 43.75'i orta öğrenim görmüşler ve % 68.75'i ev hanımıdır. Annelerin % 93.94'ü evli olup, ev işlerinde % 88.02'si eş desteği almamaktadır. Babaların % 37.76'sı orta öğrenim görüp % 33.85'i serbest işlerde çalışmaktadır. Annelerin % 89.06'sı kendisini her zaman yararlı gördüğünü, ancak yaşamını değiştirmek isteyenlerin oranı % 79.39'dur. Annelerin süreklilik anksiyete puan ortalamalarının, yüksek öğrenim görenlerde, evliliği on yıldan fazla olanlarda ve çekirdek ailelerde, çocuğun eğitimi ve geleceği ile ilgili150 kararları eşi ile paylaşma durumunda düşük olduğu belirlenmiştir. Annelerin algıladığı arkadaş-aile desteği puan ortalamaları arasında pozitif bir ilişki saptanmıştır. Annelerin süreklilik anksiyete puan ortalaması ile algılanan sosyal destekleri arasında negatif bir ilişki olup; algılanan sosyal destek arttıkça, süreklilik anksiyete puan ortalamaları düşmektedir. Araştırma kapsamına giren çocukların % 50.78'i erkek, % 49.22'si kızdır. Çocukların ruhsal belirtileri puan ortalamalarının; anne babalarının üvey olma, ortanca çocuk olma durumunda, geçici geniş aile yapısına sahip olma, hastalık geçirme ve 39 ve üzeri yaş grubu anneye sahip olma durumlarında yüksek olduğu görülmüştür. Annenin algıladığı sosyal destek ile çocuk ruhsal belirti puanları arasında negatif bir ilişki olup algılanan sosyal destek arttıkça, çocuk semptom puanı düşmektedir. Çocukların ruhsal belirtileri puanı ile annenin süreklilik anksiyetesi pozitif ilişkide olup; annenin süreklilik anksiyetesi arttıkça çocuk semptom puanları da artmaktadır. Sonuç olarak; sağlıklı anne-çocuk ilişkisinde annenin süreklilik anksiyetesinin ve algıladığı sosyal desteğin önemli katkısı olduğu saptanmıştır.

151 SUMMARY This defining, analytical and cross sectional field study is planned to examine the relation between the social support perceived by the mothers, mothers' trait anxiety poiut averages and the behavioral problems of the children- taking into consideration how behavioral problems can effect their success in school. The study covers the third grade primary school students within the Izmir Metropolitan area, in the academic year of 1992-1993. Five different questionnaires are employed, each to examine different aspects of the study:. First one is used to determine the basic characteristics of the family, provision of child care support and mothers satisfaction feeling in life,. Second is `The Perceived Friend and Family Support Scales`. Third is `The State and Trait Anxiety Inventory`,. Fourth is `Demographical and Informative Characteristics of the Children` and,. Finally `The Behavioral and Emotional Problems of Children` The results of the study, obtained after the evaluations of the questionnaires are as follows:. Of the mothers, 41.66% are in the 30-34 age group, 43.75% received secondary level education, 68.75% are housewives, 93.94% are married 89.06 % asses themselves useful, yet 79.39% wish to change their lives and 88.02% receives no spouse support at house works,152. Of the fathers, 37.76% received scondary level education and 33.85% are self emplayed. The traitanxiety point averages of the mothers are low if they are higher educated, their marriage continues longer than ten years, belong to a nucleus family and share with spouse the decision making on childrens' education and future. A positive relation is determined between the friend and the family support point averages, as perceived by the mothers. The relation between the mothers trait anxiety point averages and perceived social support is negative; trait anxiety point averages decrease as perceived social support increase. The children covered in the study are 50.78% boys and 49.22% girls. Children's symptom point averages are determined to be high if they have a step mother of father, belong to a provisional large family, had illness, and have a mother aged above 39. There is a negative relation between the social support and children's psychological symptoms point averages; the psychological symptom point averages decrease as mothers' perceived social support increases. Childrens psychological symptom point averages are in a positive relation with mothers' trait anxiety point averages, as mothers trait anxiety point averages increase, so do the children's psychological symptom point averages. In conclusion, it has been determined that, in the establishment of a healthy mother-children relation, the contribution of mother's trait anxiety and perceived social support are quite important.