Cerrahi kliniklerine ameliyat olmak üzere yatan hastaların hastaneye yatıştaki anksiyeteleri ve anksiyeteyi gidermede hemşirelik yaklaşımının etkisinin incelenmesi

Abstract

ÖZET Hasta olmak ve hastaneye yatmak, bireylerin yaşamını çeşitli yönlerden etkileyen, kaygı ve endişelerinin arttığı, dengenin altüst olduğu bir süreçtir. Hastalık kişinin normal yaşamını bozar, benlik imgesini değiştirir ve anksiyete yaratır. Ameliyat olmak için hastaneye yatma ise kişinin anksiyetesini daha da yükseltir. Bu da bilişsel düşünme yeteneğini ve baş etme yeteneğini azaltır. Anksiyete hastaneye yatışın ilk gününde doruk noktasındadır. Hastaneye yeni yatan birey kendisi için yabancı bir ortama girmiştir. Tanıdığı destek bulduğu sevildiği çevreden uzaktadır. Ne olacağı, ne yapılacağı endişesi, bilinmeyen korkusu, terkedilmişlik, yalnızlık, ailesinden ve yakın çevresinden ayrılmaya ilişik değişik duygular yaşar. Hemşirelik eğitiminde hasta bireyin kaygılarını azaltmak amacı ile hemşirelerin çeşitli olgu ve olayları hastaya açıklamasının önemi üzerinde durulur. Hastaneye yeni yatan bir hastaya, servisin sosyal ve fizik yapısının tanıtılması, hastanedeki rutin işlerin açıklanması, hastanın hemşireye nasıl ulaşabileceği, doktoru ne zaman görebileceği, ailesi ile nasıl görüşebileceği, hastaya ilk olarak 80neler yapılacağı, eğer bir test yada tedavi uygulanacaksa bunun nasıl bir hazırlık gerektirdiği, bunun için neler yapılacağı, neden buna gerek duyulduğu konularında hastaya bilgi vermenin hastadaki endişe ve kaygının azalmasına yardımcı olacağı üzerinde durulmaktadır. Bu araştırma genel cerrahi kliniklerine ameliyat kliniklerine ameliyat olmak üzere yatan yetişkin hastaların hastaneye yatıştaki anksiyete düzeyini araştırmak, hemşirelik yaklaşımının hastanın anksiyete düzeyine etkisini saptamak amacıyla yapılmıştır. Araştırma SSK Tepecik Eğitim Hastanesi Genel Cerahi Kliniklerine 15 Eylül 1997-31 Ekim 1997 tarihleri arasında yatan erişkin hastalar ile yapılmıştır. Araştırma örneklemi 121 deney ve 120 kontrol olmak üzere 241 hastadan oluşmuştur. Deney ve Kontrol gruplarının oluşturulmasında `olasılıksız örneklem yöntemi` kullanılmıştır. Klinik hemşirelerine hasta kabul ile ilgili hiçbir ön bilgi verilmeden rutin karşılama ile yatan hastalara ilk 1-2 saat içerisinde Cattel anksiyete testi uygulanarak kontrol grubunu oluşturan hastaların anksiyete düzeyleri ölçülmüştür. Daha sonra aynı kliniklerde çalışan hemşirelere hasta kabulde yapılması gerekli olan işlemler ve hemşirelik yaklaşımı ile ilgili bilgi yazılı ve sözlü olarak verilmiş, hastane ve klinik ile ilgili bilgiler broşür halinde hazırlanarak yatan hastalara verilmek 81üzere kliniklere bırakılmıştır. Eğitim alan hemşirelerin karşılaştığı hastalar deney grubuna alınarak ilk 1-2 saat içinde Cattel anksiyete testi uygulanmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizleri, yüzde dağılımı, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi (t testi) ve varyans analizi uygulanarak değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonuçlarına göre deney ve kontrol gruplarındaki anksiyete düzeyleri ortalamaları arasında önemli bir fark olduğu saptanmıştır. Elde edilen bu sonuçlar araştırma hipotezlerini destekleyici nitelikte olmuştur. Bu bulgular sonucunda hastaneye yatan hastaların hemşireler tarafından karşılanması, hastane, klinik ve işlemler hakkında hastalara yeterli bilgi verilmesi gerektiğinin önemi vurgulanmıştır. 82

SUMMARY Getting ill and being admitted to a hospital is a process which affects human life in various aspects and during which anxieties and worries grow and one's balance is upset. Illness disconcerts one's regular life pattern, alters his self-image, and leads to anxiety. Being hospitalized für an operation increases one's anxiety to a greater extent, which, in turn, reduces his cognitive ability to think and cope with events. Anksiety reaches its peak on the very first day of hospitalization. A person admitted to a hospital for the first time finds himself in an un familiar environment. He is far a way from the environment where he is known, supported and cared for. He experiences different feelings including anxiousness about what is going to happen and what is going to be done to him, fear of the unknown, abandonment, uonelines, separation from family and his immediate environment. It is of utmost importance during the training of nurses that they explain various facts and events /a the patients in an effort to ease their anxieties. 83Also discussed in this study was the fact that familiarizing a newly - admitted patient with the social and physical structure of the ward, explaining the daily routine of the hospital and providing him with information about how to reach the nurse, when to see the doctor, how to meet with his family, what to expect as a patient in the beginning, how to prepare himself in case a certain test or treatment is to be certain test or treatment is to be applied and why this is necessory whoul contribute to the lessening of the patient's worries and anxieties. The study was carried out so as to determine the initial anxiety levels of adult patients admitted to the general surgical clinics to be operated on. The study included adult patients in the general surgical clunus at the SSK (Social Insurance Association) between September 15 th and October 31 St, 1997, Research subjects consisted of 241 patients, 12İ of whom were experiment and the rramaining 120 were control. `Improbable Sampling Method` was utilized in the formation of the experiment and control groups. Without giving any preliminary information to the clinic nurses, patients who were admitted through a routine reception procedure were given the Cattel Anxiety Test within the first 1-2 hours and the anxiety levels of the patients forming the control group were assessed. Then the nurses working in the same 84clinics were given written and verbal information as to the procedures to be followed while receiving patients and the proper approach by the nurses. Furthermore, information about the hospital and the clinic was compiled in to a brochure and passed on to the clinics concerned to be distributed to the patients being treated there. Patients met by the nurses in training were included in the experiment group and administered the Cattel Anxiety Test during the first 1-2 hours. Statistical analyses of the data obtained were evalwated by means of percentage distribution, significance test for the difference between the two averages (t test) and variance analysis. According to the results of these evaluations, it was determined that a significant difference existed between the averages for the anxiety levels in the experiment and control groups. It was fond that these results were supporting the hypotheses of the research. In view of these findings, it was emphasized that the patients admitted to the hospital needed to be received by the nurses and provided with sufficient information about the hospital, the clinic and the procedures to be carrried out. 85