Yenidoğanların apgar skoru, nöromüsküler gelişimleri (refleksler) ve yaşamsal bulguları ile ilgili ebe-hemşirelere verilen eğitimin etkinliğinin incelenmesi

Abstract

121 ÖZET Bu araştırma; doğum salonunda çalışan ebe - hemşirelerin hizmet içi eğitim tna durumlarını, yenidoğanın apgar skoru, refleksleri ve yaşam bulguları konularında sahip oldukları bilgileri ve buna etki eden etmenleri saptamak varsa eksik ve yanlış bilgileri düzelterek edindikleri bilgi ve becerilerini davranışa dönüştürmelerini sağlamak amacı ile anlanmıştır. Tanımlatıcı, yan deneysel (kendi kendini kontrollü) alan araştırması (self ntrol) olarak hazırlanan araştırma S. B. İzmir Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi' nde Şubat 1998 - 15 Mayıs 1998 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırma kapsamına 404 gebe, 404 yenidoğan ve 20 ebe - hemşire alınmıştır. Araştırmada fetal apgar skoru, nöromüsküler gelişim (refleksler) ve yenidoğanın yaşam bulguları konusunda bilgi sorularını içeren, ebe - hemşirelere uygulanan (öntest - atest) soru formu, araştırmacının ebe - hemşirelerin 404 yenidoğanın fetal apgar skoru ve lekslerini değerlendirmelerini gözlemleyerek kaydettiği gözlem formu, araştırmacı tarafından uygulanan 404 gebenin sosyo - demografik ve obstetrik anamnezlerini içeren ket formu ve yine araştırmacı tarafından uygulanan 404 yenidoğanın fetal apgar skorları reflekslerini içeren anket formu kullanılmıştır. Ayrıca ebe - hemşirelere verilen planlı itim sonrası yenidoğanın gar skoru, nöromüsküler gelişimi (refleksler) ve yaşam bulguları konularını içeren araştırmacı tarafından hazırlanmış olan kitapçık dağıtılmıştır. Toplanan verilerin analizleri sonucu şu sonuçlar alınmıştır : - Ebe - hemşirelerin öntest - sontest bilgi durumları eğitim öncesi ve sonrası Mc mar testi ile analiz edilmiş ve sonuçların büyük çoğunluğu a = 0.01 önem düzeyinde122 jtim sonrasında anlamlı bulunmuştur (p < 0.01). Ebe - hemşirelerin eğitim öncesi (öntest) ru formundan aldıkları toplam bilgi puan ortalaması 21.90 iken eğitim sonrası (sontestte).45' e yükselmiş ve 12.55 puanlık bilgi kazancı sağlanmıştır. Ebe - hemşirelerin öntestteki tal apgar skoru ile ilgili sorulardan aldıkları bilgi puan ortalaması 19.33 iken bu oran itim sonrası 21.70' e yükselmiş ve 2.32 puanlık bilgi kazancı sağlanmıştır. Ebe - mşirelerin reflekslerle ilgili bilgi puan ortalaması öntestte 2.53 iken, sontestte 9.98' e kselerek 7.45 puanlık bilgi kazancı saptanmıştır. Ebe - hemşirelerin yaşam bulguları ile İli sorulardan öntest puan ortalaması 0.15 iken, sontestte bu oranın 2.55' e yükseldiği ve 10 puanlık bilgi kazancı sağlandığı belirlenmiştir. Ebe - hemşirelerin yenidoğanın apgar aru, refleksleri ve yaşamsal bulgularına ait uygulama puan ortalamaları ise öntestte /3 iken eğitim sonrası (sontestte) bu oran 11.08' e yükselerek uygulanan planlı eğitim ırası 9.75 puanlık bilgi kazancı saptanmıştır. Wilcoxon eşleştirilmiş iki örnek testi ile sılan istatistiksel analizde a = 0.01 önem düzeyinde herbiri için anlamlı farklar denmiştir (p < 0.01). - Ebe - hemşirelerin öntest sontest bilgi puan ortalamaları ile; yaş grupları, son mezun hıkları okul ve doğum salonunda çalışma yılları t testi ile analiz edildiğinde aralarında = 0.05 önem düzeyinde anlamlı bir ilişkinin olmadığı saptanmıştır (p >0.05). Bağımsız *işkenlerin ebe - hemşirelerin bilgi düzeyini etkilemediği, ancak verilen planlı eğitimin in olduğu belirlenmiştir. - Ebe - hemşirelerin yenidoğanın apgar skorunu, reflekslerini ve yaşam bulgularım tim öncesi ve sonrasında uygulama durumları incelendiğinde; Chi Square (%2) testi ile jılan istatistiksel analizde a = 0.05 önem düzeyinde anlamlı farklar saptanmıştır (p < 5). Eğitim öncesinde ebe - hemşireler tarafından birçok yenidoğanda özellikle refleksler123 yaşam bulgularına bakılmazken; eğitim sonrasında birçok refleks ve yaşam bulgusunun ıştırmacı ile aynı doğrulukta uygulanıyor olduğu belirlenmiştir. - Araştırmacı ile ebe - hemşirelerin eğitim öncesi ve sonrası l.ve 5. dakikalardaki fetal gar skoru ölçümleri t testi ile analiz edildiğinde; a = 0.05 önem düzeyinde eğitim cesinde anlamlı farkın olduğu (p < 0.05); yani eğitim öncesi araştırmacı ile ebe - mşirelerin l.ve 5.dakika apgar skorları ölçümünün aynı olmadığı; fakat eğitim sonrasında lakikadaki fetal apgar skoru ölçümünün anlamsız olduğu (p > 0.05); yani eğitim sonrası lakika apgar skorunu ebe - hemşirelerin ve araştırmacı ile aym doğrulukta ölçtükleri rtanmıştır. - Araştırma sonuçlarına göre; verilen planlı eğitim sonrası ebe - hemşirelerin lidoğanın fetal apgar ile reflekslerinin ölçümünde anlamlı değişiklikler olmuştur. Fakat lakika fetal apgar skoru ölçümünün yeterli doğrulukta yapılmadığı sonucuna varılmıştır, zmet-içi eğitimlerle ve yapılacak çalışmalarla bunun tekrar irdelenmesi ve sonuçta ıidoğan için son derece önemli olan fetal apgar skoru ve refleksler konusunda ebe - nşirelerin eğitim eksiğinin kalmaması sağlanmalıdır. Böylece sağlıklı yenidoğanlar ile jlıklı nesiller ve zihin, beden ve ruhsal bakımından sağlıklı bir toplum oluşumu çekleşmiş olacaktır. ahtar Kelimeler : Ebe - hemşireler, Eğitim, Fetal Apgar Skoru, Yenidoğanın Refleksleri, Yenidoğanın Yaşam Bulguları.

124 SUMMARY This research has been carried out in order to asses the knowledge of the midwives- nurses about the fetal APGAR score, the neuromuscular reflexes and vital signs of newborns to asses the the educational status of these stuffs, to correct the misuse and wrong application of fetal APGAR score. This research has been planned as sectional, descriptive, analytical and prospevtive study. It has been carried out between 1st Aug and 30th Oct 1997 in `Izmir Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi`. This research included 404 pregnant women, 404 newborns and 20 midwives-nurses. For the collection of datas, 4 different forms were used. Those are; 1-Pre-post test form: including multiple questions about APGAR and reflexes. 2-Observation form: including our notes about the application of APGAR score and reflexes to 404 newborns. 3-Quastionnaire form including social-demographic characteristics and obstetrical liistoryof the pregnant women. ^-Observation form including the fetal APGAR score and reflexes measurements which were done by us. First of all, we observed and noted the basal levels of midwives-nurses about the application of the APGAR score and the measurements of reflexes on 202 newborns. /fter that, we did the pretest. After the pretest, we gawe an education on our topics to nidwives-nurses by using a small book prepared by us. After the education, we did the Dostest and reobserved the application of the APGAR score and reflexes by the same midwives-nurses. And also, we took all information about the social-125 demographic characteristics and obstetrical history of all pregnant women, measured et A the 1 and 5 minutes APGAR scores and reflexes of all newborns. The knowledge levels of midwives-nurses obtained from pre-post tests were compared by using analysis of Mc Nemar and the results were significant statsitically at a=0.01. The mean values of midwives-nurses from pretest was 21.90 and yhe postest value was 34.45. And so, the gain of this was 12,55. The mean score of the APGAR from pretest was 19.33 and after education this reached to 21.70 and the gain was 2,32. However, in the detemination of the reflexes, it was obtained 2.53 and 9.98 respectively and the gain was 7,45. In the level of knowledge about vital signs, those were obtained 0.15, 2.55 and 2.40 respectively. We took the values of 1.33 and after education 11.08 from the application score of APGAR,reflexes and vital signs. So, the gain was 9,75. The ages, last finished school and the working duration in the labour room had no effects on the values obtained from pre and posttest at level p=0.05. By using Chis square test, we compared the application of APGAR score, reflexes and the measurements of vital signs by midwives-nurses before and after education, we found that the difference between pre and post education was significant statistically at cc=0.05. We compared the accuracy of application of APGAR score by observer and nidwives at 1st and 5th minutes. By using student t test, the mean values of nidwives-nurses before education was difefferent from the measurements of observer it ct=0.05(p<0.05), and after education this difference was corrected.126 As the result of this study; we obtained a significant increase in the knowledge level of the midwives-nurses about fetal APGAR score and reflexes measurements by education. By planned education, the coorect measurements of the reflexes and APGAR score were obtained. We also point that, the planned education is one of the important way for the learning and application. But we also noticed that; the determination of APGAR score at 1st minute after education was still wrong.According to our observations and results, we need more education and application skills for the correction of this. The correction of the misapplication and wrong measurements are necessary for the grow up of the healthy generations and physical and social normal populations. Keywords ; Midwives-nurse, edcation, APGAR score, reflexes, vital signs.