Yargıtay kararları ışığında iş kazalarından doğan maddi manevi tazminat davaları

Abstract

-81- ÖZET Işkazası, işçinin işverenin otoritesi altında bulunduğu bir sırada ve onun için ifa ettiği bir işten dolayı veya iş dolayısıyla dış bir nedenle ve birdenbire meydana gelen bir olay sonucu uğramış olduğu bir kazadır. İşyerinde işgüvenliği önlemlerinin alınması işverenin başlıca yükümlülüklerinden birisidir. İşçi sağlığı ve işgüvenliğine ilişkin mevzuatımız kanun, tüzük ve yönetmeliklerden oluşmakta ve kamu hukuku veya özel hukuktan kaynaklanan düzenlemeler olarak karşımıza çıkmaktadır. İşçiyi gözetme borcuna aykırı davranan işveren bunun sonucu doğan zararlardan sorumludur. Bu sorumluluğun hukuki niteliği konusunda doktrinde ve içtahatlarda kusur sorumluluğu ve kusursuz sorumluluk olmak üzere iki farklı görüş savunulmaktadır. Yargıtayımız kökleşmiş içtihatlarıyla kusursuz sorumluluk görüşünü savunmaktadır. Ancak Yargıtayın kusursuz sorumluluk görüşünü savunmakla birlikte, işverenin kusurlu olması halinde kusur sorumluluğunu, kusursuz olması halinde ise kusursuz sorumluluk ilkesini uyguladığı görülmektedir. İş kazası sonucu cismani zarara uğrayan işçi.işçinin ölümü halinde de desteğinden yoksun kalanlar, uğradıkları zararların tazminini isteyebilirler. Bu amaçla işverene veya kusuru olması halinde işverenle birlikte üçüncü kişilere karşı maddi-manevi tazminat davası açılabilir. Maddi tazminat, zarar görenin iktisadi durumunu kıymet itibari ile mümkün mertebe eski haline getirmeye, yarayan bir vasıyadır.Maddi tazminat davalalarında önce zararın tesbit edilmesi gerekmektedir.Tazminata hak kazanabilmek için de zararın varlığının ve miktarının-82- isbat edilmesi zorunludur.Çünkü tazminatın azami haddini zarar miktarı belirlemekte ve tazminattan bazı indirimler yapılabilmektedir. Manevi tazminat, manevi zarara uğrayanı tatmin için bir vasıtadır.Amacı ise zarar görenin katlandığı fiziki ve ruhi acı ile bozulan manevi dengenin, buna sebebiyet veren tarafından ödenecek bir miktar para ile düzeltilmesidir. Manevi tazminat davası, işçi veya ölümü halinde yakınları tarafından açılabilmektedir. İş kazası sonucu sakatlanan işçinin manevi tazminat talep edebilmesi için iş kazası yüzünden bir yaralanma veya sakatlığın meydana geldiğini, bir manevi zararın doğduğunu.bedensel zarar ile manevi zarar arasında uygun illiyet bağının bulunduğunu, yaralanmanın hukuka aykırı olduğunu isbatlaması gerekir. Manevi tazminatın miktarının tesbiti, kusurun ve manevi zararın ağırlığı derecesine göre belirlenmektedir.Manevi tazminatın takdiri tamamen hakime ait bir haktır ve yargıç hak ve nesafetle hüküm vermek zorundadır.

-83- SUMMARY The sudden accident incurred by the worker.while working under the autharity of the emplayer,are referred to as work accidents. The employer is bound to take safety measures in the workshop. Our issues.regarding the worker's healty and safety.consist of rules and regulations deciued from the public law and private law as an arrangement. The employer who neglect the supervision of the workers.is responsible for the conseguantial casualties.There are two difrent views relating to the legal aspects of this responsibility: the fault responsibility in the doctrine and interpretations and the faultless responsibility.Our supreme court of appeal.with it's concrete interpretations^ grees with view of faultless responsibility. In addition to this.the supreme court of appeal applies the fault responsibility when the employer is faulty and the faultless responsibility principle when the employer is faultless. A worker sufferring from physicall injury due to a work accident on the dependents of a deceused worker who are deprived of his support may reguest indemnity for their losses.Therefore the employer a the third persons involved may be sued for indemnity. Corporal indemnity can be considered as a means of restoring the economic state of the ones suffering from losses and harm. When dealing with corporal indemnity cases he demage must be determined first. In order to attain the rights for indemnity one must prove the existence and the amount of the demage. The reason being, the maximum value of the imdemnity is determined by the demage and there may be some reductions in the value of the imdemnity.-84- Moral imdemnity is a means to gratify the ones suffering from moral demages.lt'spurpose is to restore the moral egrilibrium of he ones who have endured bath physical and spiritual pain with some money to be paid by the ones responsible for the pain. The worker or his dependents.in the case of his death can file a suit for moral indemnity. A physical disabled worker can reguest indemnity with the condition that the proves:he was injured or disabled due to an accident during work;he has suffered morally; his sufferings.both physical and sipiritual.are closely related;his injury is unlawful. The amount of the moral indemnity is determined in accordance with the gravity of the negligence and the moral demage.The moral imdemnity is completely at the discretion of the judge and he must decide on the verdiet justly.