Bilgisayarlı ortamlarda çalışanların sağlık sorunlarına ergonomik yaklaşım

Abstract

-67- Ülkemizde herhangi bir yenilik ancak uygulama aşamasında gündeme alınmakta, hazırlıksız uygulamalar sonucu olumsuz etkiler önceden görülememekte, konu yeterince tartışılmadığından, yenilikten etkilenen tarafların ortaklaşa belirledikleri stratejiler ve ilkeler söz konusu olamamaktadır. Buda deneme-yanılma şeklinde bir yaklaşımı doğurmakta. Bu yaklaşımın maliyeti insancıl çözüm yollarının maliyetini aşmaktadır. Kendimize özgü bir teknoloji kullanım anlayışı geliştirip bilgisiyar-insan etkileşiminden insanı daha karlı çıkarabilmenin ilk ve fazla maliyet gerektirmeyen koşulu, dış ülkelerdeki konuyla ilgi gelişmeleri olduğu kadar ergonomik yaklaşımlanda dikkatle takip etmektir. »' Kısacası, bilgisayar teknolojisinin günlük yaşama getirdiği kolaylıklar ve özgürlükler, yadsınamayacak düzeyde çok yönlü ve gereklidir. Üzerinde önemle durulması gereken nokta, yeniliklerin getirebileceği olumsuzlukları önceden, gelişmeler geri dönülemez bir biçime dönüşmeden görüp tartışmanın gelişmelere çok yönlü bir bakış açısından yön vermenin gerekliliğidir.-68- ÖZET Ergonomik işyeri düzenlemede genel amaç, çalışanın ve tüm iş sisteminin performansının maksimize edilmesi, fiziksel ve zihinsel olarak iyileştirmenin sağlanması insanın güvenliği ve tatmini açısından işin gerektirdikleri ile insanın yeteneklerinin uygun şekilde bir araya getirilmesidir. İş ve çalışma koşullarının ERGONOMİK yaklaşımlar ile insancıllaştırılması, iş görenlerin sağlık ve iş kapasitesi kayıplarını önler ve iş yaşamı boyunca performanslarını optimal bir düzeyde tutar. Dünyada ve yurdumuzda bilgisayar kullanımının çoğalması, bu yeni teknolojinin çalışma yaşamında bireysel düzeydeki etkilerini de gündeme getirmektedir. Bu çalışmada bilgisayar teknolojisinin eski teknolojilerden farklı yönleri ve gelişme eğilimi ortaya konulmakta, geleneksel teknoloji kullanım anlayışı ile yapılacak şekillendirmeler sonucunda çalışan insan üzerinde ne gibi etkileri olacağı tartışılmaktadır. Amaç, ekonomik olduğu kadar, sosyal açıdan da kabul edilebilir, toplumsal ve bireysel gereksinmelere uygun, insancıl bir teknoloji kullanım anlayışının temellerini araştırmaya katkıda bulunmaktadır. I Bilgisayar donanımları kullanıcıların ölçü ve gereksinimleri dikkate alınarak ergonomi ilkelerine göre tasarlanıp üretilmelidir. Ergonomi gözetilmeden

-69- üretilen bilgisayarlar kullanıldıkları yerlerde verimsizliğe, sağlık şikayetlerine, uzun süreli rahatsızlıkları ve kalıcı sorunlara yol açabilmektedir.-70- SUMMARY The general aim of ergonomics when designing work places is to achieve an appropriate matching between the work requirements and operator capabilities, so as to maximise the performance of the operator and of the total system and the physical and mental well-being, satisfaction and safety of the human operator. Humanisation of work and working environment, through ergonomic approach, protects the workers health and capacities, and optimise their performance all along their working life. This article tries to analyse the interaction between computer technology and human being. It studies the differences of computer technology from former technologies. It's development trend in the future. It's effects on working people concerned and the personnel type required by this technology. It also critics the current mentality of technology structuring and work organisations. The basic objective of this paper is to try to contribute to the basic rules of humanistic technology application mentality, that is socially acceptable as well as economically acceptable fitting to community and individual needs.