Hastane laboratuvar çalışanlarını etkileyen mesleki risk faktörleri ve bunlara karşı alınması gereken önlemlerein belirlenmesi amacıyla yapılan bir araştırma

Abstract

-108- 7. ÖZET Bu araştıma hastane laboratuvar çalışanlarını etkileyen mesleki risk faktörleri ve bunlara karşı alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacı ile 30.10.1995, 16.11.1995 tarihleri arasında Ankara Üniversite Hastanelerinin hematoloji, patoloji, mikrobiyoloji, biyokimya ve radyoloji laboratuvarlarında yapılmıştır. Araştırmada 174 laboratuvar çalışanına anket formu uygulanmıştır. Araştırma kapsamına giren laboratuvar çalışanlarının %35.63'ü G.Ü.T.F.'nde, %35.63'ü H.Ü.T.F.H'nde, %28.74'ü A.Ü. İbn-i Sina Hastanesi laboratuvariannda çalışmaktadır. Laboratuvar çalışanlarının %12.07'sini doktorlar, %13.22'sini hemşireler, %16.67'sini biyologlar, %42.53'nü laboratuvar teknisyenleri, %10.34'ünü radyoloji teknisyenleri, %5.17'sini de hizmetliler oluşturmaktadır. Araştırma kapsamına giren laboratuvar çalışanlannın hizmet süresi 9 yıl yaş ortalaması 28 olup %39.66'sı sağlık meslek lisesi mezunudur. Araştırma kapsamındaki laboratuvar çalışanlannın %39.08'i mesleğinden çok memnun olup bunların çoğunluğunu doktorlar oluşturmaktadır. En az memnun olan grup hizmetlilerdir. Laboratuvar çalışanlarının %83.33'ü sürekli gündüz çalımaktadır. %49.43'ü sürekli sigara, %5.17'si sürekli alkol kullanmaktadır. Araştırma kapsamına giren laboratuvar çalışanlarının %63.79'u evli, %36.21'i bekar olup, evli laboratuvar çalışanı bayanların düşük yapma oranı %21.59 dur. Meydana gelen düşüklerin %42.10'unun sebebi spontan (kendiliğinden) %2î.20'sinin de mesleki nedenlerdir. Laboratuvar çalışanları görevlerini yaparken çeşitli risklerle karşılaşmaktadırlar. Sürekli ayakta çalışma sonucu %30.45'inde varis gelişmitir. %73.56'sı sürekli sırt ve bel ağrısı çekmektedir, %20.68'si hepatit, %6.32'side tüberküloz geçirmiştir. Laboratuvar çalışanlarının %86.78'i periyodik sağlık-109- kontrollerinden geçmemektedir. Çalışma ortamından kaynaklanan mesleki riskler konusunda ancak %28.16'sı eğitim almıştır. Laboratuvarlarda meydana gelen iş kazalarının %39.75'i alet ile yaralanma %24.09'u kaygan zeminde düşmelerdir. Kaza nedenlerinin %39.75'i teknik, %1 8.07'si işveren ihmali, %8.43'ü de çalışana bağlı nedenlerdir. Laboratuvarların fiziksel koşulları yeteri değildir. Laboratuvarlarda kullanılan alet ve araçların bakımları düzenli yapılmamaktadır. Laboratuvarlarda mekanik havalandırma sistemleri, olmayıp yangın tehlikesine karşı yeterli önlemler alınmamaktadır. Hastanelerde mesleki sağlık servisleri yoktur. Laboratuvarlarda kaza ve yaralanmalara karşı ilkyardım kutuları olmayıp hamile bayanlara alternatif çalışma olanakları sağlanmamaktadır.

- 110- 8. SUMMARY The of this research is to determine occupational risks suffering the employees in the hospital laboratories and the measures which shold be taken The research had been carried out among the people employing at hematology, pathology, microbiology, biochemistry and radiology laboratoires of the universty hospitals in Ankara and between 30.10.1995 and 16.11.1995 It had been interviewed with 1 74 employees in the laboratories during the research. %35.63 of the interviewees work in the laboratories of the Gazi University Medical Faculty Hospital, %35.63 of them work in the laboratories of the Hacettepe Universyty Medical Faculty Hospital, %28.74 of them work in the laboratories of the Ankara Universty Medical Faculty İbn-i Sina Hospital. %12.07 of the interviewees the phsicians, %13.22 of them are the nurses, %16.67 of them are biologists, %42.53 of them are the laboratory technicians, %10.34 of them are the radiology technicions and %5.17 of them are service personnels. The service period of the laboratory employees within the concept of this research is 9 years, their average age is 28, 39 %66 of them are the qraduates of health vocational high school 39% of the laboratory employees within the concept of this research, are very pleased with their work, and the doctors constitute the majority of them. The least pleased group is the service personnel. 83.33% of the laboratory employees work continuously at daytime. 49.43 % of them smoke continuously and 5.17 % of them drink alcohol continuously. %63.79 of the interviewees are married and %36.21 of then are unmarried. %21.59 of the married women have miscarried. The main causes of these miscarriages are spontaneous (%42.10), the others are occupational (%21.20).-111 - The laboratory employees face with various risks while doing their tasks. As a result of working continuously on fact, varix has developed in 30.45 % of them. 73.56 % of them have complaints about back and loin pains. 20.68 % of them have had hepatitis and 6.32 % of them have had tuberculosis. 86.78 % of the laboratory employees, do not have periodic health check-ups. Only 28.16 % of them have had training of professional risks generated due to working conditions. From the occupational work accidents that happen in the laboratories, 39.75 % are injuring with a tool, 24.09 % of the reasons of these accidents are technical, 1 8.07 % are due to the neglience of the employer and 8.43 % are due to the fault of the employees. The physical conditions of the laboratories are not sufficient. The maintenace of the equipment and tools used in the laboratories are not made regularly. There are no mechanical air conditioning system in the laboratories and sufficient measures have not been taken against fire risk. There are no occupational health services in the hospital. There ore no first aid kids against accidents and injures in the laboratories and no alternative working possibilities have been provided for pregrant women.