Ankara`da ağaç iş kolunda, küçük, orta ve büyük ölçekli işletmelerde çalışanlar ve işyerlerine ilişkin özelliklerin karşılaştırmalı olarak incelenmesi

Abstract

-73- VU-OZET Bu araştırmada Ankara'da Ağaç İşkolunda faaliyet gösteren bir fabrika ile Sitelerdeki 26 işyerinde çalışan 218 işçi incelenmiştir. r Araştırmanın amacı işçilere ve işyerlerine ilişkin özellikler ile meydana gelen iş kazalarını ve bunları etkileyen faktörleri incelemektir. Sitelerdeki işyerlerinde genellikle az sayıda (1-10) işçi çalışmaktadır. İşyerleri çok katlı binalarda olup yangın merdiveni bulunmamaktadır. İşyerlerinin ısıtma, havalandırma gibi fiziksel koşullarının ve giyinip soyunma, yemek yeme, dinlenme yeri gibi sosyal koşullarının fabrika ile karşılaştırıldığında yetersiz olduğu tesbit edilmiştir. Sitelerdeki makina, tezgah ve el aletlerinin açma, kapama düğmeleri ve uyarı işaretleri bakımından yeterli güvenliğe sahip olmadığı görülmüştür. Araştırma grubunun çoğunluğunu genç yaştakiler oluşturmaktadır. Çalışanların tamamı erkek olup, öğrenim seviyesi genellikle ilkokul düzeyindedir. Sitelerde ve fabrikada çalışanların; öğrenim durumları, şu anda bulundukları işyerindeki çalışma süreleri ve yaptıkları işten memnun olmaları arasında farklılık olduğu görülmüştür. Sitelerde çalışanların % 37.9 u, fabrikada çalışanların tamamı sigortalıdır.-74- Çalışanların işyerlerine göre kariyerleri farklılık göstermektedir. Çalışanların yaptıkları işle ilgili aldıkları eğitim bakımından da işyerleri arasında farklılık vardır. Kişisel koruyucu malzeme olarak en fazla iş elbisesi kullanılmaktadır. Kişisel koruyucu malzeme kullanma ile öğrenim düzeyi arasında bir ilişki bulunamamıştır. İş kazaları ve nasıl önlenebileceği konusundaki bilgi düzeyleri çalışanların işyerlerine göre farklılık göstermektedir. Kazaya uğrayanların sayısı bakımından işyerleri arasında fark yoktur. İş kazasına uğramanın yaş ve öğrenim düzeyi ile ilgisi olmadığı, ancak kişisel koruyucu malzeme kullanma ile iş kazalarının önlenmesinin yakından ilgili olduğu bulunmuştur. İş kazaları çoğunlukla cisim düşmesi veya çarpması gibi nedenlerle meydana gelip, bu kazalar sıyrık, ezilme, kesilme şeklinde sonuçlanmaktadır. Bu bulgularla, Ağaç İş Kolunda küçük işletmelerde, İş Sağlığı ve İş Güvenliği Bakımından önemli eksiklikler olduğu saptanmış ve sorunların çözümüne yönelik önerilerde bulunulmuştur.

-75- Vm-SUMMARY This study was accomplished on 218 workers of Wood Products Branch of Industry, employed at 1 factory and 26 workshops located at Siteler, Ankara. The aim of this survey is to determine the properties related to the workers and work places together with the work accidents and factors which effects such accidents. In general, a few workers (ranging from one to ten) are employed at the workshops in Siteler. Workshops are placed in multi-storied buildings without any fire-escapes. The physical conditions of the workshops such as heating and ventilating and the social facilities such as dressing places, dining-hall and resting places are found to be inadequate when compared with the similar places of the factory. From the point of on/off switches and warning signs; the machines, looms and hand-tools used at Siteler were found not to meet the adequate safety conditions. Most of the study group were consisted of youngsters. All of the workers were men and the average educational status of workers was primary school. Differences were determined among the workers employed at Siteler and factoiy on their educational status, their serving periods at their present worksites and then- sympathy for their work. The rate of insured workers was 37.9 % in Siteler and 100 % in the factory. The careers of the workers were different according to then- worksites. There were also differences among the workers on their educational levels in relation with their present occupations.-76- The workers wore coveralls mostly for their personal safety. It is found that no relations had been established between the use of personal safety materials and the level of education. According to their worksites differences were determined among the knowledge levels of the workers on occupational accidents and how to prevent them. There is no difference among the worksites in regard with the number of workers who have faced occupational accidents. It is found that there isn't any relation between occupational accidents and the age and educational level of the worker, however it is determined that there is close relation between the usage of personal safety materials and prevention of occupational accidents. Occupational accidents occurs mostly because of fall or hit of materials and those accidents cause peels, crashes and cuts. According to the results achieved, it is determined that there were important missings in regard with occupational health and occupational safety and therefore advices have been made in order to solve those problems.