Türkiye`de futbol antrenörlerinin yetiştirilmesi: Temel sorunlar ve uygulamalar üzerine bir araştırma

Abstract

- 104 - ÖZET Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de futbol antrenör eğitim programlarının etkinliğini tespit etmek ve geleceğe dönük önerileri belirlemektir. Araştırmaya, 1987-1995 yılları arasında açılan futbol antrenör eğitim programından mezun olmuş çeşitli kategorilerden 297 antrenör katılmıştır. Araştırma tarama modelindedir. Araştırmanın amacını gerçekleştirmek üzere toplanan verilere ulaşmak için konu ile ilgili literatür taranmış, Futbol Federasyonu tarafından 1987 ve 1995 yıllarında çıkartılan Teknik Yönetici ve Öğretici Talimatına göre yetiştirilmiş antrenörlerin, antrenör eğitim programlarının etkinliğine ilişkin görüş ve önerilerinin belirlenmesine yönelik bir anket uygulanmıştır. Anketlere verilen cevapların, frekans ve yüzdeleri alınmıştır. İstatistiksel analizler, x2 (ki-kare), testi ile yapılmıştır. Bu araştırmanın sonucu olarak; Antrenörler, Futbol Federasyonu tarafından uygulanan antrenör çğitim programlarının öncelikli amaçlarının, antrenörü daha verimli hale getirmesi gerektiği görüşünde birleşmektedirler. Antrenörler, B, A, Teknik Direktör, Kaleci antrenörlüğü programı seçimlerinde genelde lise ve dengi okul mezunu olmak, amatör veya profesyonel futbol oynamak, belirli bir süre sözleşmeli olarak çalışmak ve bir yabancı dil bilmek şartlarında birleşmektedirler.105 Milli takımda oynamış oyuncuların A lisans antrenör eğitim programından başlaması gerektiği ortaya çıkmıştır. Antrenörler, beden eğitimi ve spor eğitimi veren yüksek öğretim kurumlarının futbol ihtisas dalı mezunlarının B lisans denklik belgesi alması gerektiğini belirtmişlerdir. Ancak, kulüplerde 3 yıl sözleşmeli çalışmaları halinde A lisans denklik belgesi almalarını da uygun bulmaktadırlar. Antrenörlere göre, programda yer alan öğretici kadro iyi seçilmiş, yabancı ülke öğretim elemanlarının da ders vermeleri uygun görülmüştür. Antrenör eğitim programlarında yer alan derslerin içeriklerine ilişkin uygulamada denge kurulması önerilmiştir. Antrenörlerin eğitim durumlarına ve lisans türlerine göre, programda yer alan derslerin seçimine ilişkin görüşleri değişmektedir. Antrenörlerin, günlük ders çizelgelerinden hoşnut olmadıkları ortaya çıkmıştır. Antrenörler, program öncesinde basılı kaynaklara gerektiği şekilde ulaşamadıklarını söylemektedirler. Antrenörler, çocuk ve gençlerin eğitimi dersini önemli bulmuşlardır. Buna göre, bu dersin saatinin arttırılmasını ve derslerin bu konuda özel eğitim görmüş öğretim elemanları tarafından yürütülmesini istemişlerdir. Antrenörler, programda yer alan derslerden yararlanma düzeyi ve derslerin sürelerini teknik direktörler hariç, yeterli bulmamaktadırlar. Antrenörlerin, sınıf mevcudunun 30 kişiden fazla olmamasını istedikleri ortaya çıkmıştır.106 - Antrenörlerin, antrenör eğitim programlarında kendilerine sunulan fiziksel olanakları kısmen yeterli bulmuşlardır. Antrenörler, değerlendirmeyle ilgili olarak programa katılanların, yazılı, sözlü, uygulama, kendi pratiği ve serbest anlatım sınavı önermektedirler. Araştırma bulgularına göre antrenörler, mevcut antrenör eğitim programlarının değişmesini istemektedirler ve mevcut uygulamaları, yeterince etkin bulmamaktadırlar.

107 - SUMMARY The aim of the study is to determine the importance of the education prgrams of the football Coaches in Turkey. 297 Coaches from various categories who completed these education pro grams between 1987 and 1995 have taken place in this study. A questionnaire was given to the Coaches to get their views on the importance of the education programs. The findings have been evaluated by statistical analyses (x2). According to the results of the study, the Coaches have stated that the edu cation programs carried out by Football Federation should make the participants more sufficient. They have agreed that they have to hold a highschool diploma, play football professional or amateur, work for a team, and know a foreign lan guage in order to be eligible for the education and training programs of B, A, Football Coaches, and Goolkeeper Coaches. Moreover, they have emphasized that the instructors, the content of the courses, the physical facilities, the number of the participants in classes, the daily programs, and the related publications should be determined and arranged care fully. Furthermore, they have suggested that they should take practical, oral, and written exams. Finally, they have pointed out that the programs should be improved and should become more efficient.