Ameliyat öncesi planlanmış ve planlanmamış eğitim alan kolesistektomili hastaların servise uyum durumlarının karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Bu çalışma, kolesistektomi ameliyatı öncesi serviste rutin ve planlı eğitim alan hastaların genel cerrahi servisine uyumlarının karşılaştinlması amacıyla, deney ve kontrol çalışması olarak yapılmıştır. 4 Nisan- 30 Ağustos tarihleri arasında, îzmir Nevvar Salih îşgören Alsancak Devlet Hastanesi, genel cerrahi kliniğine kolesistektomi ameliyatı olmak üzere yatan, 20 deney ve 20 kontrol grubu hasta araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen hasta tamum formu, genel cerrahi servisine uyum formu ve el kitapçığı kullanılmıştır. Elde edilen veriler, x2 (Chi-square), student t-testi, reability analiysis ( cronbach alpha ), pearson correlasyon varyans analizi ve scheffe testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda deney ve kontrol grubundaki hastaların sosyo-demografik özelliklerinin bağımlı-bağımsız değişkenlerinin homojen oldukları saptanmıştır. Deney grubunu oluşturan hastalara planlanmış ameliyat öncesi eğitim araştırmacı tararından el kitabı kullanılarak verilmiştir. Kontrol grubuna ise, serviste çalışan personel tarafından rutin bilgilendirilme yapılmıştır. Ameliyattan sonra deney ve kontrol grubunun genel cerrahi ldiniğine uyum puanlan, araştırmacı tarafından hazırlanan genel cerrahi kliniği uyum formu ile ölçülmüştür. Genel cerrahi kliniği uyum formu bölüm I: iletişim ve eğitime ilişkin uyum durumundan deney grubundaki hastaların %65'i, kontrol grubundaki hastaların %44'ü çok yeterli puan almışlardır. Genel cerrah kliniğine uyum formu bölüm II: aletlere ilişkin uyum durumundan deney grubundaki hastaların %80'i, kontrol grubundaki hastaların %31'i çok yeterli puan almışlardır. Genel cerrahi kliniğine uyum formu bölüm IH: rehabilitasyona ilişkin uyum durumundan deney grubunu oluşturan hastaların %61.40'ı, kontrol grubundaki hastaların %14.44'ü çok yeterli puan almışlardır. Genel cerrahi kliniğine uyum formu bölüm IV: hasta sonuçlarına ilişkin uyum durumundan deney grubundaki hastaların %73.33'ü, kontrol grubundaki hastaların %25'i çok yeterli puan almışlardır. 158Deney grubunu oluşturan hastaların bölüm I: puan ortalaması X=22.50, kontrol grubunu oluşturan hastaların bölüm I: puan ortalaması X=20.90 olarak saptanmıştır. Yapılan istatistiksel analizde iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ferk saptanamamıştır. ( t = 1.63, P = 0.1 12>0.05 ) Deney grubunu oluşturan hastaların bölüm II: puan ortalaması X=22.70, kontrol grubunu oluşturan hastaların bölüm E: puan ortalaması X=18.45 olarak saptanmıştır. Yapılan istatistiksel analizde iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ferk saptanmıştır. ( t = 4.01, P = 0.000O.05 ) Deney grubunu oluşturan hastaların bölüm IH: puan ortalaması X=79.90, kontrol grubunu oluşturan hastaların bölüm IH: puan ortalaması X=58.75 olarak saptanmıştır. Yapılan istatistiksel analizde iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır. ( t = 7.17, P = 0.000O.05 ) Deney grubunu oluşturan hastaların bölüm IV: puan ortalaması X=13.65, kontrol grubunu oluşturan hastaların bölüm IV: puan ortalaması X=10.10 olarak saptanmıştır. Yapılan istatistiksel analizde iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ferk saptanmıştır. ( t = 5.30, P = 0.000O.05 ) Deney grubunu oluşturan hastaların genel toplam puan ortalaması X=138.75, kontrol grubunu oluşturan hastaların genel toplam puan ortalaması X=l 08.20 olarak saptanmıştır. Yapılan istatistiksel analizde iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ferk saptanmıştır. ( t = 6.71, P = 0.000O.05 ) Araştırmadan elde edilen bulgular sonucunda kolesistektomi ameliyatı öncesi planlanmış eğitim verilen hastaların genel cerrahi kliniğine uyumlarının kolaylaştığı saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Hasta uyumu, kolesistektomi ve planlı eğitim. 159

SUMMARY This study has been planed in a control-experimental manner to compere general surgical ward or clinic adaptation of the patient to rutine and planned education before having cholecystectomy surgery 40 patient ( 20 in experiment group, 20 in control group ) who admited to have cholecystectomy surgery in experiment of general surgical ward or clinic in Newar Salih İşgören Alsancak State Hospital beetwen April 4 and Agust 30 were used for this study. A general surgical ward or clinic adaptation form, identify of patient form and hand books for cholecystectomy patients were used to colect the nesessery data. Chi square, student t, reablity analysis ( cronbach alpha ) and pearson correlation test, variance analysis and scheffe test were used for statstical analysis of data. As a result of data analysis dependent and independent variables at socio-demograpbic properties at the patients were found homogeneous in either groups. Planned before surgery education was given to the experimental group by the researchers by using hands book whereas control group patients were given routinely education by the personal who study in service. General surgical ward or clinic adaptation scores of the patients in either groups were measured after the surgery by using general surgical ward or clinic adaptation forms devoloped by the researcher. General surgical ward or clinic adaptation form section one; with regard to communicational and educational adaptation, 65%, of patients in experiment group and 44% of the patients in control group were graded satisfactorily. General surgical ward or clinic adaptation form section two; with regard to adaptation to instruments, 80%, of patients in experiment group and 31% of the patients in control group were graded satisfactorily. General surgical ward or clinic adaptation form section there; with regard to adaptation to rehabilitation, 61.40%, of patients in experiment group and 14.44% of the patients in control group were graded satisfactorily. General surgical ward or clinic adaptation form section four, with regard to adaptation to otcomes of patients, 73.33%, of patients in experiment group and 25% of the patients in control group were graded satisfactorily. 160Section one mean score of the patients in experiment group was X=22.50, whereas the mean for control group was found to be X=20.90 after doing the statistical analysis it has been seen that there was not a signifficant difference between the two groups. Section two mean score of the patients in experiment group was X=22.70, while the mean for control group was found to be X=18.45 at the and of statistical analysis it has been showed that there was a significant difference between the two groups. Section there mean score of the patients in experiment group was X=79.90, unlike the mean for control group was found to be X=58.75 as the result of the statistical analysis it has been shown that there was a significant difference between the two groups. Section four mean score of the patients in experiment group was X=13.65, as opposed to the mean for control group was found to be X=10.10 after doing the statistical analysis it has been indicated that there was a significant difference between the two groups. Overal mean score of the patients in experiment group was X=138.75, contrary to the overal mean score for control group was found to be X= 108.20 as a result of the statistical analysis it has been seen that there was a significant difference between the two groups. The result of study imposed that giving planned education to the patient before to having cholecystectomy surgery eased their adaptation to general surgical ward or clinic. Keywords: Patient adaptation, cholecystectomy, planned education. 161