Gebe kadınların ve eşlerinin algıladıkları fiziksel ve emosyonel yakınmaların (couvade sendromu) incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, gebe kadınların ve eşlerinin gebelik döneminde yaşadıkları fiziksel ve emosyonel yakınmaların belirlenmesi ile bunları etkileyen faktörlerin incelenmesi amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel olarak planlanmıştır. Araştırma, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı, Obstetri polikliniğinde 1 Ekim - 31 Aralık 2001 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini, Obstetri polikliniğine eşiyle birlikte başvuran tüm gebe kadınlar, örneklemini ise araştırmanın sınırlamaları dahilinde olasılıksız örneklem yöntemiyle seçilen 150 gebe ve eşi oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan gebeler ve baba adayları için iki ayrı anket formu kullanılmıştır. Gebelere uygulanan anket formu, sosyo-demografık ve evliliğe ilişkin özellikleri, doğurganlığa ilişkin özellikleri ve gebelerin gebelik süresince algıladıkları fiziksel ve emosyonel sorunları içermektedir. Baba adaylarına uygulanan anket formu ise sosyo-demografık ve evliliğe ilişkin özellikleri ve baba adaylarının eşlerinin gebelikleri sırasında kendilerinde algıladıkları fiziksel ve emosyonel sorunları içermektedir. Araştırmada kullanılan `gebelikle ilgili fiziksel ve emosyonel yakınmalar listesi` için Cronchbach alfa güvenilirlik katsayısı a =0,7190 olarak saptanmıştır. Veriler görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Toplanan verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, Peaerson Chi Square (X2), Varyans analizi, Korelasyon analizi, İki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi (t testi), `Kendall Tau-b` katsayısı kullanılmıştır. Toplanan verilerin değerlendirilmesi ile şu sonuçlar elde edilmiştir: Gebelerin sağlık personelince izlenmelerini eğitim durumunun, gelir durumunun ve yaşadıkları yerin etkilediği belirlenmiştir. Baba adaylarının yaklaşık yarısının gebelik ve doğumla ilgili konularda bilgi aldığı, bilgi alanların yaklaşık üçte birinin bu bilgileri sağlık personelinden181 aldığı fakat yaklaşık dörtte üçünün bu bilgileri sağlık personelinden almak istedikleri belirlenmiştir. Eşlerinin gebelikleri sırasında baba adaylarının yarısından fazlasın endişe hali yaşadığı, yaklaşık üçte birinin kendisini normalden daha iyi hissettiği ayrıca %28.0'inde yorgunluk ve çok uyuma, %26.0'sında diş ya da diş eti ağrısı, %23.3'ünde sık idrara çıkma, %20.0'sinde normalden az aktiftik olduğu saptanmıştır. Gebelerin gebelik sırasında algıladıkları fiziksel ve emosyonel yakınma puan ortalamalarını, yaşlarının, eğitim durumlarının, çalışma durumlarının, gelir durumlarının, aile tiplerinin, eşleriyle isteyerek evlenme durumlarının, evlilik sürelerinin, gebelik sayılarının canlı doğum, ölü doğum ve düşük yapma durumlarının, yaşayan çocuğa sahip olma durumlarının, gebeliği isteme durumlarının etkilemediği görülmüştür. Gebelerin yaşadıkları bulantı-kusmayı, iştahta artmayı, iştahta azalmayı, bazı gıdalara karşı aşırı isteği, bel ağrısını, solunum güçlüğünü, kokulara karşı hassasiyeti, sıcak basmasını, şişkinlik hissini, hantallık-sakarlığı, yorgunluk-çok uyumayı, normalden iyi olma duygusunu gebelik dönemlerinin anlamlı düzeyde etkilediği; hazımsızlık - mide yanmasını, konstüpasyon ve diareyi, sık idrara çıkmayı, hemoroidi, diş yada diş eti ağrısını, deride irritasyonu, normalden az aktiflik, normalden fazla aktiflik durumunu, endişe ve keder halini, baş ağrısı, bacak krampları, stres ve sinirlilik, yalnızlık duygusu, aşırı duygusallık ve ağlama isteği ve varis yakınmalarını ise etkilemediği saptanmıştır. Gebelikleri sırasında bir sağlık personelince izlenen gebelerin fiziksel ve emosyonel yakınma puan ortalamalarının daha yüksek olduğu ve izlenme sıklığı arttıkça fiziksel ve emosyonel yakınma puan ortalamalarının azaldığı saptanmış fakat aradaki fark anlamlı bulunamamıştır. Gebelerin gebelik ve doğumla ilgili konularda bilgi alma durumları, bilgi kaynakları ve bilgi almak istedikleri kişi durumları ile fiziksel ve emosyonel yakınma puan ortalamaları arasında bir ilişki saptanamamıştır.182 Babaların eşlerinin gebelikleri sırasında kendilerinde algıladıkları fiziksel ve emosyonel yakınma puan ortalamalarını, yaşlarının, eğitim durumlarının, çalışma durumlarının, gelir durumlarının, aile tiplerinin, eşleriyle isteyerek evlenme durumlarının, evlilik sürelerinin, eşlerinin gebelik sayısının, sahip oldukları çocuk sayısının, gebeliği isteme durumunun, gebelik dönemlerinin etkilemediği saptanmıştır. Baba adaylarının yaşadıkları hazımsızlık - mide yanmasını, iştahta artmayı, iştahta azalmayı, ishali, diş yada diş eti ağrısını, solunum güçlüğünü, normalden fazla aktiflik durumunu, keder halini, normalden iyi olma duygusunu gebelik dönemlerinin anlamlı düzeyde etkilediği belirlenmiştir. Baba adaylarının gebelik ve doğumla ilgili konularda bilgi alma durumları, bilgi kaynakları ve bilgi almak istedikleri kişi durumları ile fiziksel ve emosyonel yakınma puan ortalamaları arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamsız bulunmuş ancak bilgi alan baba adaylarının yakınma puan ortalamalarının daha fazla olduğu görülmüştür. Doğum sırasında eşlerlinin yanlarında olmayı istemeyen baba adaylarının yakınma puan ortalamalarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Gebelerin algıladıkları fiziksel ve emosyonel yakınma puan ortalamaları arttıkça, baba adaylarının algıladıkları fiziksel ve emosyonel yakınma puan ortalamalarının azaldığı saptanmıştır. Gebelerin ve baba adaylarının yaşadıkları iştahta azalma, konstüpasyon, sık idrara çıkma, endişe hali, keder hali, normalden iyi olma duygusu arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Bu bilgiler ışığında; hemşire ve ebelerin aile merkezli izlem yaparak, çiftleri doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası her ziyaretle birlikte değerlendirmesi, gerekli önerilerde bulunup, eğitim verilmesi ve prenatal eğitim programlarının yaygınlaştırılarak gebelerin ve eşlerinin bu programlara birlikte katılımlarının sağlanması böylece baba adaylarının da gebelik sürecine katılımlarının sağlanması önerilebilir.

This study has been realized to determine physical and emotional symptoms experienced by pregnant woman and their husbands during pregnancy and descriptively and sectionally planned to scrutinize the factors that effect these symptoms. The study has been carried out in Ondokuz Mayıs University Hospital Medicine Faculty Gynecology and Obstetrics Department between 1 October-31 December 2001. The content of the study is formed all pregnant woman who have been to obstetri polyclinic together with their husbands and as for the examples of the study in the limits of research were choosen through improbable analagous method. As a toll for collecting data, two different questionnare form for pregnant and father candidate that has been developed by researcher. The questionnare for pregnant woman include characteristics of social-demographic and connected with marriage, fecundity and physical and emotional problems of pregnant during pregnancy. The questionnare for father candidate include characteristics of social- demographic and connected with marriage and physical and emotional problems of their themselves during pregnancy of their wifes. Data were collected through one-to-one interviews technique. The method of percentage, Pearson Chi Square (X2), variance analyse, correlation analyse, the t test, `Kendall Tav-b` were used for the evaluation of the data. Cronchbach alpha reliableness coefficient for `The List of Physical and Emotional Complaints Connected with Pregnancy` used in research has been determined a=0.7190. After evaluating the collected data, the following results have been reached:. It has been determined that the level of education and income, the living place affects the observation of pregnant woman by health personnel.. It has been determined that about half of the father candidates take knowledge about pregnancy and birth. 1/3 of the father candidates who have184 knowledge about these subjects take these knowledge from health personnel but about 3/4 of the father candidate wants to take these knowledge from health personnel.. It has been determined that about more than half of the father candidates have anxiety, about 1/3 of them feel themselves better than normal. In addition, %28 of the father candidate have fatigue, excessive desire for sleeping, %26 have tooth and tootache, %23.3 have frequent urinating, %20 have activeness less than normal.. It has been seen that age, the education level, working situation, income level, family type, marriage with willing, time of marriage, number of pregnancy, alive birth, fatal birth and abortion, posses living child, willing or unwilling pregnancy doesn't affect physical and emotional complain score averages that feeling by pregnant woman during pregnancy.. Where as the following situations were determined to be affected by trimestirs of pregnancy; nausea-vomitting, increase-decrease in appetite excessive desire for some foods, backache, dyspnea, sensitivity to scents, tightnes because of hot, feeling of edema, laziness and clumsiness, excessive desire for sleeping, fatigue, better than normal situations like. Indigestion or colic, constipation, diarrhae, frequent urination, hemoroid, tooth or tootache, dermatological irritation, activeness more or less than normal, grief or anxiety, headache, cramps on legs, stress and nervousness, loneliness sense, excessive sensitiveness and willing of crying, heir not be affected during pregnancy.. It has been noticed that physical and emotional complain score averages for pregnant woman who are observed by a health personnel during pregnancy is higher. In addition, while observation frequency increase, complain score averages reduce.. It couldn't been determined any relation between getting knowledge about pregnancy and birth of pregnant woman, knowledge source and persons who are wanted to taken knowledge and physical and emotional complain score averages.. It has been determined that age of fathers, the level of education, working situation, income level, family type, marriage by willing, time of marriage, the number of pregnancy, the number of child, willing of pregnancy, trimestir of185 pregnancy doesn't affect the physical and emotional complain score average for father during pregnancy of their wifes.. It has been determined that trimestir of pregnancy affect the indigestion or colic, hot burn, increase, decrease in appetite, diarrhea, tooth or tootache, dyspnea, activeness more than normal, better than normal, grief.. The relation between situation of getting knowledge of father candidate about pregnancy and birth and knowledge resource and persons who are wanted to getting from and physical and emotional complain scores average have been found meanless statistically. However it has been seen that complain scores of father candidate who have knowledge is high.. It has been noticed that complain scores averages of father candidate who don't want to be with their wifes during birth is higher.. It has been determined that while physical and emotional complain score averages felt by pregnant woman increase physical and emotional complain score averages felt by father candidate decrease.. It has been seen that there are positive correlation between decrease in appetite, constipation, frequent urination, grief, anxiety better than normal which are lived by pregnant woman and father candidate. In the light of these knowledge, it is suggested that nurses should examine couples together in postpartum, prenatal and each visit. However nurse should suggest necessary advice, give necessary education and prenatal education programs should be expanded. In this way pregnants and their husbands should be joined together. Thus, it should be adviced that father candidate could join to pregnancy period together with their wifes.