Tat duyusu yolları

Abstract

34 ÖZET İnsan organizmasını koruyan en önemli duyulardan biri olan tat duyusunu dilin ön üçte iki kısmından n.facialis'in chorda tympani dalı, arka üçte bir kısmından n.glossopharyngeus'un ramus lingualis'i ve epiglottis'in ön tarafından ise n. vagus'un dalı n.laryngeus superior'un ramus internus'u almakta ve beyin sapında nucleus tractus solitarius'a götürmektedirler. Bu nucleus'ta dile ait bir somatotopinin varlığı son yıllarda yapılan nörofizyolojik çalışmalarla gösterilmiştir. Bu çalışmanın amacı, bu somatotopiyi morfolojik yöntemlerle doğrulamaktır. Bu amaçla, genel anestezi altındaki ratlann dillerinin ön ve orta-arka kısımlarına intramukosal ve submukosal olarak bir retrograd aksonal işaretleyici, Horseradish Peroksidase verildi. 24 ila 48 saat yaşatılan hayvanların beyin sapları perflizyon fiksasyonun ardmdan çıkarılıp, vibrotom ile 50 ^`luk kesitler alındı. Tetramctilbenzidin - peroksidaz reaksiyonuna sokulan kesitler mikroskop altında incelendiğinde; dilin ön tarafına verilen Horseradish Peroksidase'ın daha çok nukleusun rostro-fronto-lateral bölümüne giderken, dilin orta-arka kısımlarına verilen Horseradish Perokidase'ın daha çok nukleus'un caudo-postero-medial bölümüne gittiği gözlenmiştir. Sonuç olarak; dil ile nucleus tractus solitarius arasında ön-arka / rostroanterior- caudoposterior yönde bir somatotopinin olduğu morfolojik olarak da saptanırı ıştır. SUMMARY Taste is one of the most important senses that make the human organism survive. It is carried by the chorda tympani branch of n.facialis from the anterior two-thirds of the tongue and by the lingual branch of n.gIossopharyngeus from the posterior third of the tongue; to the nucleus tractus solitarius in the brain stem. In recent electrophysiological investigations, a somatotopy has been revealed in this nucleus. The aim of this study was to assess this somatotopy using morphological techniques.

34 ÖZET İnsan organizmasını koruyan en önemli duyulardan biri olan tat duyusunu dilin ön üçte iki kısmından n.facialis'in chorda tympani dalı, arka üçte bir kısmından n.glossopharyngeus'un ramus lingualis'i ve epiglottis'in ön tarafından ise n. vagus'un dalı n.laryngeus superior'un ramus internus'u almakta ve beyin sapında nucleus tractus solitarius'a götürmektedirler. Bu nucleus'ta dile ait bir somatotopinin varlığı son yıllarda yapılan nörofizyolojik çalışmalarla gösterilmiştir. Bu çalışmanın amacı, bu somatotopiyi morfolojik yöntemlerle doğrulamaktır. Bu amaçla, genel anestezi altındaki ratlann dillerinin ön ve orta-arka kısımlarına intramukosal ve submukosal olarak bir retrograd aksonal işaretleyici, Horseradish Peroksidase verildi. 24 ila 48 saat yaşatılan hayvanların beyin sapları perflizyon fiksasyonun ardmdan çıkarılıp, vibrotom ile 50 ^`luk kesitler alındı. Tetramctilbenzidin - peroksidaz reaksiyonuna sokulan kesitler mikroskop altında incelendiğinde; dilin ön tarafına verilen Horseradish Peroksidase'ın daha çok nukleusun rostro-fronto-lateral bölümüne giderken, dilin orta-arka kısımlarına verilen Horseradish Perokidase'ın daha çok nukleus'un caudo-postero-medial bölümüne gittiği gözlenmiştir. Sonuç olarak; dil ile nucleus tractus solitarius arasında ön-arka / rostroanterior- caudoposterior yönde bir somatotopinin olduğu morfolojik olarak da saptanırı ıştır. SUMMARY Taste is one of the most important senses that make the human organism survive. It is carried by the chorda tympani branch of n.facialis from the anterior two-thirds of the tongue and by the lingual branch of n.gIossopharyngeus from the posterior third of the tongue; to the nucleus tractus solitarius in the brain stem. In recent electrophysiological investigations, a somatotopy has been revealed in this nucleus. The aim of this study was to assess this somatotopy using morphological techniques.35 For this purpose, a retrograde axonal tracer, Horseradish Peroksidase was injected intra and submucosally into the anterior and middle-posterior aspects of the rat tongue under general anaesthesia. After 24-48 hours, the animals were perfusion fixated and then their brain stems were harvested and cut into 50 yi thick slices using a vibrotome. These brain stem slices were microscopically assessed after having undergone tetramethylbenzidine-peroksidase reaction. As a result, it was observed that Horseradish Peroksidase given to the anterior portion of the tongue has stained neurones in the rostro-fronto-lateral part of the nucleus tractus solitarius while that given to the posterio-medial part of the tongue has stained neurones in the caudo- postero-medial part of the nucleus. In conclusion, a somatotopy betweeen the tongue and nucleus tractus solitarius - at least in the antero-posterior / rostroanterior-caudopostcrior direction - has been shown also by using morphological techniques. KAYNAKLAR 1. ALBRECHT, J., BROVWER, J.N., WIERSMA, A. : Isolation of taste buds from the foliate papillae of the rabbit, Cell Tissue Res., 237, 187-189. (1984) 2. ALLEN, W.F. : Origin and distribution of the tractus solitarius in the guinea pig, J. Comp. Neurol., 35, 171-204. (1923). (Ref No: 12 de atıfta bulunulmuştur.) 3. ARINCI, K., ELHAN, A.: Duyu organları (Organa scnsoria `Sensuum`), Periferik Sinir Sistemi (Systema nervosum perifericum), 25-40, 59-60, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, ( 1991). 4. BASMAJIAN, J.V. : Grant's Method of Anatomy, Eleventh ed, 558-560, Williams-Wilkins, Baltimore, ( 1989). 5. BIELAVSKA, E., ROLDAN, G.: Ipsilateral connections between the gustatory cortex, amygdala and parabrachial nucleus arc necessary for acquisition and retrieval of conditioned taste aversion in rats, Behav Brain Res, 81, 25-31. (1996).