Akışkan yatak (fluid bed) teknolojisi kullanılarak çok birimli (multipartiküler) ilaç taşıyıcı sistemlerin geliştirilmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın amacı, laboratuvar ölçekli top spray akışkan yatak sistemi tasarlayıp, geliştirmek ve bu sistemi kullanarak multipartiküler dozaj şekilleri hazırlamak üzere proses geliştirmek ve formülasyon parametrelerine dayanan bir faktöriyel tasarım yaparak optimizasyon sağlanmaktır. Rasyonel bir şekilde, proses parametreleri kontrol edilebilen bir laboratuvar ölçekli top spray akışkan yatak sistemi tasarlanıp, üretimi ve gerekli geliştirmeler yapıldı. Daha sonra, farklı partikûl büyüklüğü dağılımına sahip nötral pelletlerin akışkanlaşma özellikleri incelendi. Akışkanlaşma için temel kriter olan, minimum akışkanlaşma hızı (Umf) teorik ve deneysel olarak bulundu. Formülasyon faktörleri (nötral pellet partikûl büyüklüğü, etken madde:bağlayıcı oranı ve modifîye salım kaplama kalınlığı) belirlendikten sonra, pelletîzasyon ve modifiye salım kaplama için proses geliştirildi. Formülasyon parametrelerine dayanan bir faktöriyel tasarım (deney tasarımı) baz alınıp, pelletizasyon ve modifiye salım kaplama yapılarak 27 formülasyon hazırlandı. Bu formülasyonlarda, solüsyon tabakalandırma yöntemiyle pelletizasyon ve etil selülozun sulu dispersiyonu kullanılarak modifiye salım kaplama yapıldı. Hazırlanan bu formülasyonlar üzerinde karakterizasyon işlemleri (partikûl büyüklüğü dağılımı, yığın dansitesi gibi) gerçekleştirildikten sonra, in vitro salım hızı çalışmaları yapıldı. Elde edilen salım sonuçlan, Peppas tarafından geliştirilen Mt/M`=kt* eşitliğine uygulanarak `n` değerleri hesaplandı. Bu değerlere göre salım mekanizmasının analizi yapıldı. Salım sonuçlan çeşitli kinetik modellere uygulandı ve uyum iyiliği analizi sonuçlarına göre en iyi kinetik modeller belirlendi. Bunlar içerisinde (bt)a kinetik modeli, 17 formülasyon için en uyumlu ve tüm formülasyonlar için determinasyon katsayısı yüksek bir kinetik model olarak belirlendi. Bu kinetik modele göre salım verileri doğrusallaştırıldı ve çoklu regresyon analizi uygulandı. Bu analiz sonucunda logaritmik bir model geliştirildi.

SUMMARY The aim of this study is to design and develop a laboratory scale top spray fluid bed system and develop a process for preparing multiparticular dosage forms using this system and provide an optimization by making a factorial design based on the formulation parameters. In a rational way, a laboratory scale top spray fluid bed system, capable of controlling process parameters, was designed and produced with required modifications. Later on, fluidization properties of neutral pellets with wide particular size range were investigated. Minimum fluidization speed (Umf) as the basic criteria for fluidization was determined experimentally and theoritically. After the determination of the formulation factors (particul size of neutral pellet ratio of active agent : binding agent and modified release coating thickness), process for peptization and modified release coating was performed. 27 formulations were prepared by making peptization and modified release coating with respect to a factorial design (experimental design) based on formulation parameters. In these formulations, peptization by using solution layering method and modified release coating by using aqueous ethyl cellulose dispersion were performed. After performing the characterization processes (particular size distribution, bulk density etc.) on the prepared formulations, in vitro release rate studies have been done. The release results obtained were applied to the Mt/Mn= to` equation of Peppas and `n` values were calculated. The analysis of the release mechanism was performed according to these values. Release results were applied to various kinetic models and optimum kinetic models were determined with respect to results of goodness of fit analysis. Among these (bt)a kinetic model, was found to be a kinetic model, most suitable for 17 formulations and have a high determination coefficient for all formulations. According to this kinetic model, release data was linearized and multiple regression analysis was applied. A logarithmic model was developed at the end of this analysis.