Pikada eser elementler, anemi, psikososyal stres ve çevre faktörleri

Abstract

ÖZET ve SONUÇLAR Önemli bir sosyal problem olan pikanın yurdumuzda da, özellikle bazı yörelerde sıkça ortaya çıkması ve olumsuz sonuçlara yol açması nedeniyle pikalı vakalarda, biyokimya sal, hematolojik değişiklikler ve davranış bozuklukları in celenmeye çalışıldı. Bu amaçla Ihlara vadisinde yaşayan 11902 nüfuslu halktan 149 pikalı vaka bulunarak Önce insidans be lirlendi. Aynı yörede oturanlardan aynı yaş grubunda pikası olmayanlar kontrol grubu olarak alındı. Elde edilen sonuçlar şöyle sıralanabilir: - Bölgedeki pika insidans ı erkekler için % 0.81, ka dınlar için % 1.7 olarak bulundu. Pikanın en çok görüldüğü yaşın erkeklerde 7-12 yaş, kadınlar içinse 35 yaş ve üzerin de, olduğu tesbit edildi, - Bölgede tercih edilen pika objesi ağırlıklı olarak (% 66) volkanik orijinli toprak olduğundan elde edilen hema tolojik ve biyokimyasal sonuçlar daha çok volkanik toprağın etkilerini yansıtmaktadır. - Vakalarımızda anemi insidans anın % 10, kontrollerde ise % 8 olduğu bulundu ve fark önemsizdi. Pikalılarda anemi çok ağırlıklı bir bulgu değildi. Ancak demir eksikliği pikalı-73- grupta belirgin olarak fazla idi. Anemi insidansının düşük olmasında vakalarımızın oldukça yüksek rakımda bulunması ve daha çok volkanik toprağı tercih etmelerinin rolü olabilir. - Pikalı vakalarda kontrollerle kıyaslandığında belir gin çinko eksikliği s aptanmadı. Katta kontrollerde oran daha yüksekti. Bu da genel beslenme bozukluğu ile izah edilebilir. Bunun yanında pikalı grubumuzda yedikleri toprak nedeniyle çinko eksikliğinin kapatılmış olabileceği düşünülebilir. - Plasma selenyum düzeyi pikalılarda belirgin olarak düşük bulundu, ancak selenyum yetmezliği bulguları yoktu. Diyetle düşük selenyum alımının, absorbsiyon bozukluğunun, toprakla birlikte alınan diğer minerallerin ve bazı ağır me tallerin selenyum absorbs iyonunu inhibe etmesi yanında plasma düzeylerini de etkileyebilecekleri düşünüldü. - Besin tüketim konusu incelendiğinde pikalılar ve kontroller arasında fark saptanamadı. Her iki grupta da bes lenme bozukluğu mevcuttu. Beslenme bozukluğunun tek başına pi- kada etken faktör olamayacağı düşünüldü. - Sosyoekonomik ve kültürel faktörler ele alındığında; spsyo ekonomik durum her iki grupta belirgin olarak farklı değilken, ailedeki fert sayısı pikalı grupta daha yüksek bu lundu. Ebeveyn eğitim durumu genelde düşük olduğundan iki grup arasında önemli farklılık saptanmadı. - Pikalılarda taklit olayının vakalarımız için geçerli olmadığı saptandı. Ayrıca zeka geriliği bizim vakalarımız için pikaya neden olan bir faktör değildi. Pikada psikososyal stres faktörleri incelendiğinde; geniş ailelerin, cezalandıran ve karısını döven kocaların;-74- çocuklarını döven anne ve babaların pikalı hastalar için önem li stres faktörleri olduğu bulundu, - Son olarak pikalı vakalarımızda Tayan ç-Reimann Prasad tarafından tarif edilen klasik tablo görülmedi. En sik yuka rıda bahsedilen demir, çinko, selenyum eksikliği ile tırnak değişiklikleri bulundu. Bazı psikososyal ve kültürel faktör ler önemli sayıldı.