İlk doğumunu yapan kadınlarda öz-etkililik-yeterlilik düzeyi ve bunu etkileyen faktörlerin incelenmesi

Abstract

81 BÖLÜM VI ÖZET İLK DOĞUMUNU YAPAN KADINLARDA ÖZ-ETKİLİLİK-YETERLİK DÜZEYİ VE BUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ Bu araştırma, ilk doğumunu yapan kadınların öz-etkililik-yeterlik düzeylerini ve verilen eğitimin etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır.Araştırma Mayıs 2002 ile Eylül 2002 tarihlerinde Burdur Devlet Hastanesinden belirlenen lohusalarla ilk görüşme postpartum ikinci günde hastanede, ikinci görüşme ise 3 ay sonra kadınların evlerinde yapılmıştır. Araştırma yan deneysel ve tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Araştırmanın evrenini Burdur Devlet Hastanesin de ilk doğumunu yapan kadınların tümü oluştururken örneklemi; sınırlamalara uyan ve Mayıs 2002 tarihlerinde Burdur Devlet Hastanesinde doğum yapmış(30 deney,30 kontrol) kadınlar oluşturmuştur. Araştırmada ilk doğumunu yapan kadınlara, sosyo-demografik özellikleri içeren anket formu, genel öz-etkililik-yeterlik ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan eğitim kitapçığı kullanılmıştır. Araştırmada deney grubuna postpartum ikinci günde, annelerin gereksinimleri göz önüne alınarak belirlenen postpartum eğitim kitapçığı hazırlanmış ve bu doğrultuda bilgi verimiştir. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ki-kare, iki eş ve iki ortalama arasındaki t testi, Kruskal Walls varyans analizi, Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Analizler sonucunda araştırmaya katılan deney ve kontrol grubunda yer alan lohusaların sosyo-demografik özellikleri arasında anlamlı farklılıklar bulunmamıştır. Deney grubunda başlangıç ve üç ay sonra ölçülen öz-etkililik-yeterlik puanlan arasında anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Kontrol grubunda ise başlangıç ve üç ay sonra ölçülen öz- etkililik-yeterlik puanlan arasında önemli fark bulunmamıştır.82 Araştırmada lohusaların eğitim durumları, eşlerinin eğitim durumları, çalışma durumları, sürekli birlikte oturdukları kişiler, en uzun yaşadıkları yer, herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna bağlı olma durumları, gebelik sırasında destek alma durumları,gebelik- doğum ve doğum sonrası dönemle ilgili bilgi alma durumları ile öz-etkililik-yeterlik puan ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar elde edilmiştir. Lohusaların; yaş, medeni durum, evlilik süresi, gelir durumları, isteyerek gebe kalma durumları, gebelik sırasında kimlerden destek aldıkları, düşük yapma durumları, kürtaj olma durumları, bilgiyi kimden aldıkları, gebelik sırasında nasıl hissettikleri, gebelik sırasında psikolojik sorun olma durumları, bebeğin cinsiyetinin beklenen cinsiyete uygunluğu, bebeğin cinsiyetinin durumu, bebeğin bakımında yardımcı olacak kişiler ile öz-etkililik-yeterlik puan ortalamaları açısından anlamlı fark elde edilmemiştir. Annelerin kendi bakımlarında ve bebeklerinin bakımında yeterli ve etkili olabilmesi için hemşirelerin daha geniş kapsamlı eğitim vermeleri önerilebilir.

83 ABSTRACT RESEARCHING THE LEVEL OF SELF-EFFICACY OF THE WOMEN GIVING BIRTH FOR THE FIRST TIME AND THE FACTORS WHICH AFFECT THiS This research was done to examine the lying-in women for the first time and the level of the self-efficacy of training given to them.The research was done with the lying-in women in Burdur State Hospital beetween May 2002 and September 2002,first interview was done in hospital on the second day of the postpartum,second one was done at their own homes three months later.The Research has been planned as semi-experiment and described. While the universe of the study contained all women at Burdur State Hospital, giving birth for the first time, its sample consited of appropriate to limitations and those giving birth(30 experimental,30 control) in May 2002 in Burdur State Hospital. During the research, a questionnaire about their socio-demographic qualities, a general self-efficacy scale and an education brochure which had been prepared by the researcher were used. In the research,on the second day of the postpartum in the experimental groub the education brochure for the training of newly mothers was applied by interviewing face to face and considering their needs. In data analysis, number, rate, chi-square, the t-test between the two mates and two avarages, Kruskal Walls varians analysis and the test Man Whitney U were used. No great differences in the socio-demographic qualities of the lying-in women in the experimental group and of those in the control group were found.84 In experimental group great differences occured between self-efficacy points in the beginning and those scaled three months later. In control group no important differences were found between the self-efficacy points in the beginning and those scaled three months later. During the research many differences were noted between the avarage self-efficacy points of the mothers and the education degree of them and their mates, their working conditions, the people they always live with, the places they live most, their state of being connected to a social security institution, their getting support during the pregnancy and to get information related to pregnancy-delivery and postnatal. No big differences were noted between the avarage self-efficacy points of the women and the age, the marital status, the period of the marriage, incoming level, the willigness of the mothers to be pregnant, the people they got support during their pregnancy,their state of having on abortion, the source of their getting such knowledge, their feelings or the psychological problems during the pregnancy, the state of baby's gender and its meeting the couple's expectation of their baby's gender and the helpers with the care of the baby. In order for mothers can be effective and sufficient to care of them selves and their babies it is advised that nurses give more comprehensive traning these areas.