Varikoselli infertil hastalarda varikoselektomi öncesi ve sonrası testislerin ultrastrüktürü

Abstract

ÖZET Erkek infertilitesinin en iyi bilinen genel nedenlerinden biri varikoseldir. Varikosel ile ilgili çeşitli klinik, hormonal, kimyasal, histopatolojik ve ultrastrüktürel çalışma yapılmış olmasına rağmen, testise zarar veren mekanizma veya mekanizmalar halen tam olarak kesinliğe kavuşmamıştır. Ancak bu konuda değişik çalışmalarla desteklenmiş bazı mantıklı teoriler bulunmaktadır. Literatür taramalarımız sırasında varikoselektomi öncesi ve sonrası testislerin ultrastrüktürel bulgularının karşılaştırıldığı bir yayına rastlamadık. Çalışmamızın amacı da bu karşılaştırmayı yaparak, varikoselli hastalarda varikoselektomi öncesinde görülen ultrastrüktürel patolojik bozuklukların varikoselektomi sonrasında ne şekilde değiştiğini belirlemekti. Yaptığımız bu çalışmada varikoselli infertil 6 hastadan, varikoselektomi öncesi ve sonrasında bilateral testis biyopsileri alındı. Biyopsiler Zeiss elektron mikroskobu ile incelendi. Sertoli ve Leydig hücrelerinde ultrastrüktürel değişiklikler olarak sıklıkla lipid birikimi, lipofuksin granüllerinin artması ve sitoplazmik vakuolizasyon gözlendi. Spermatojenik hücrelerin çoğunda çift çekirdekli hücreler ve anormal akrozomal formasyon 59şeklinde dejenerasyon saptandı. Tedavi öncesi yapılan birçok kesitlerde Sertoli ve Leydig hücrelerinde yaygın olarak Charcot- Böttcher ve Reinke kristalleri saptandı. Ayrıca bazal laminada multilamellar görünüm ve membrana propriada da kollajenöz içerikte artma ile birlikte kalınlaşma görüldü. Tedavi sonrasında incelenen bütün bloklarda membrana proprianın görünümünde, tübüler içerikte ve Leydig hücrelerinde, değişik oranlarda, normale doğru bir gerileme gözlendi. Kristaller gösteren Sertoli hücreleri sayıca azalırken bazılarında da sentriollerin görülmesi ve/veya hücresel gelişmeyi gösteren annulate-lamellaların görülmesi ilginç bulundu. Varikoselli infertil hastalarda, varikoselektomi sonrasında görülen olumlu ultrastrüktürel değişikliklerin olgudan olguya farklılık göstermesi, varikoselin meydana gelmesinden operasyona kadar geçen sürenin önemli olduğunu, ayrıca testislerin varikosele verdiği olumsuz yanıtın kişilere göre değişebileceğini düşündürmüştür. 60