Intrakardiyak defibrilatörü olan hastalarda odak grup görüşmeleri ile hasta deneyimlerinin belirlenmesi ve yaşam kalitesinin incelenmesi

Abstract

ÖZET İNTRAKARDİYAK DEFİBRİLATÖRÜ OLAN HASTALARDA ODAK GRUP GÖRÜŞMELERİ İLE HASTA DENEYİMLERİNİN BELİRLENMESİ VE YAŞAM KALİTESİNİN İNCELENMESİ Araştırma, intrakardiyak defîbrilatörü olan hastaların deneyimlerini tanımlamak ve yaşam kalitesi düzeylerini incelemek amacıyla niteliksel ve niceliksel yöntem kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın niteliksel bölümünde, Ege Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversite Hastanesinde ICD yerleştirilen ve araştırma kriterlerine uyan hastalardan dört grup oluşturularak odak grup görüşmeleri yapılmış ve çalışmayal9 hasta katılmıştır. Niceliksel bölümünde aynı hastanelerde ICD yerleştirilen 25 hasta araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Bu hastalardan 19'u aynı zamanda niteliksel çalışmaya katılan hastalardır. Veriler, sosyo-demografik özellikler formu, yan yapılandırılmış görüşme formu ve SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Odak grup görüşmeleriyle elde edilen verilerin analizi için, teyp kaydı ile elde edilen veriler görüşme bittikten hemen sonra araştırmacı tarafından bilgisayarda hiçbir değişiklik yapılmadan ham veri olarak yazılmış daha önceden belirlenen ve çalışma sonunda da doğrulanan temalara göre sınıflandırılmıştır. Daha sonra tüm bu veriler yorumlanarak rapor haline getirilmiştir. Yaşam kalitesinin incelenmesi sonucu elde edilen verilerin değerlendirilmesinde, Mann Whitney U testi, Kruskall-Wallis ve korelasyon analizi kullanılmıştır.Odak grup görüşmeleri sonucunda hastalar; Beklenmedik anda şok alma korkusunun günlük yaşam aktivitelerini, sosyal yaşamlarını ve aile içi ilişkilerini etkilediğini, Uykusuzluk, unutkanlık, beden imajında değişiklik yaşadıklarını, Korku, sinirlilik ve endişe, öfke, tedirginlik, çelişki yaşadıklarını, aynı zamanda pille yaşamaktan memnun olduklarını, kendilerini güvende hissettiklerini, Şoku patlama, şimşek çakar gibi, göğsüne yumruk vuruyor gibi, elektrik çarpması gibi hissettiklerini ve şok sırasında anksiyete, ölüm korkusu, çaresizlik yaşadıklarım, Sağlık personelinden aracın fonksiyonu, yaşamlarım nasıl etkileyeceği konusunda yeterli bilgi almadıklarını, ICD takılması gereken diğer hastalara aracı tereddüt etmeden taktırmalarını önerdiklerini ifade etmişlerdir. Yaşam kalitesinin incelenmesi sonucunda; hastaların eğitim düzeyleri ile fiziksel rol güçlüğü arasında ve implantasyon süresi ile genel sağlık algısı alt ölçeği arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Bireylerin aldıkları şok sayısı ve hastaneye yatma sıklığı ile sosyal fonksiyon alt ölçeği arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, kapsamlı eğitim programlarının hazırlanması, multidisipliner ekip yaklaşımı, baş etme tekniklerinin öğretilmesi ve destek grup oluşturulması önerilmiştir. Anahtar Kelimeler: İmplante edilebilen kardiyoverter defibrilatör, hemşirelik, yaşam kalitesi

128 SUMMARY DETERMINING THE EXPERIENCES OF PATIENTS WITH INTRACARDIAC DEFIBRILLATOR AND STUDYING THEm QUALITY OF LIFE THROUGH FOCUS GROUP INTERVIEWS This research was carried out to determine the experiences of patients with intracardiac defibrillator and to investigate their levels of quality of life by using an qualitative and quantitative method. In the qualitative section of the research, patients who were ICD placed at Ege University and Dokuz Eylül University hospitals and who met the inclusion criteria were separated into four groups, focus group interviews conducted with them and 19 patients enrolled in the research. In quantitative section, 25 patients who were ICD placed at the same hospitals comprised the sampling of the research. Of these patients, 19 were also involved in the qualitative study. Data were collected by using a questionnaire for socio-demographic characteristics, an semistructured interview form and SF-36, Quality of Life Scale. For the analysis of focus group interviews, right after the conclusion of interview the data obtained through tape recording were load into computer as a crude information and no changes were made by the researcher and they were classified according to themes which were predetermined and verified at the end of the study. Subsequently all data were translated and turned into a report. In the assessment of quantitative data, a Mann Whitney U test, a Kruskall- Wallis and a correlation analysis were used. At the end of focus group interviews patients stated that; ? The fear of getting sudden shock affected their activities of daily living, social life and intra-family relations,129 ? They experienced insomnia, forgetfulness and alteration in the body image, ? They experienced fear, nervousness and anxiety, anger, worry and contradiction; at the same time, they were happy to live with a battery, they felt themselves secure, ? They experienced faintness, warmth, nausea, rhythm changes and some patients didn't feel going into a shock, ? They felt the shock like an explosion, like a lightning, like a punch on the chest and experienced anxiety, fear of death and desperation during shock, ? They didn't get enough information from health care personnel related to the function of device and how their lives will be affected. ? The patient who had to have ICD placed were recommended to let that device be placed without any hesitation. At the conclusion of quantitative study; a statistically significant difference was found between patients' levels of education and difficulty of physical role and also between duration of implantation and general health perception subscale. The difference between the number of shocks received by the individuals and their frequency of admittance to hospital and social function subscale was statistically significant. In the course of the data obtained, preparation of a comprehensive education program, a multidisciplinary team approach, teaching the coping techniques and forming a support group was suggested. Key Words: Implantable cardioverter defibrillator, nursing, quality of life